Nguyên nhân gây ra nấc cụt rất phức tạp, nhưng sự kích hoạt của các dây thần kinh sau khi cơ hoành co lại sẽ chỉ ra nguyên nhân gây nấc cụt.
Theo các nhà nghiên cứu, người hút thuốc và uống nhiều rượu thường bị nấc cụt.
Tuy nhiên, điều ít người biết là các bệnh viện và đơn vị chăm sóc giảm nhẹ cũng đã quan sát thấy những bệnh nhân đột quỵ và ung thư cũng bị nấc cụt, theo tờ Express [Anh].
Nguyên nhân nấc cụt khác nhau ở mỗi người
Shutterstock
Các chuyên gia cho biết mỗi người bị nấc cụt vì các nguyên nhân khác nhau.
Nói chung, nguyên nhân thường gây nấc cụt là sự kích thích dây thần kinh cơ hoành và dây thần kinh phế vị. Thậm chí, có người chỉ cạo râu và vuốt râu cũng bị nấc cụt.
Và hai trong số những nguyên nhân khó hiểu nhất gây ra nấc cụt là đột quỵ và ung thư.
Trang tin y tế News Medical Life Science cho hay: Có rất nhiều loại ung thư liên quan đến nấc cụt, bao gồm ung thư thực quản, dạ dày, tuyến tụy, một số khối u não, các khối u của trung thất và ung thư phổi.
Trong những bệnh này, nấc cụt xảy ra khi các dây thần kinh ở cơ hoành bị kích thích.
Tiến sĩ Timothy Pfanner, Phó giáo sư y khoa tại Trường Y, Đại học Texas A&M [Mỹ], giải thích: Bất cứ điều gì khiến dạ dày căng lên đều có thể gây nấc cụt. Những người hút thuốc dễ nấc cụt vì họ liên tục nuốt không khí.
Nấc cụt có thể là dấu hiệu của đột quỵ hoặc ung thư
Đôi khi, bệnh nhân ung thư não, ung thư hạch hoặc ung thư dạ dày gặp những cơn nấc cụt không ngừng.
Nếu tình trạng nấc cụt tiến triển từ thỉnh thoảng thành dai dẳng không ngừng, thì nên đi khám, tiến sĩ Pfanner lưu ý.
Đối với đột quỵ, sự gián đoạn đường dẫn truyền thần kinh trong hệ thần kinh trung ương có thể dẫn đến nấc cụt. Não của bệnh nhân khối u não cũng thường xảy ra những gián đoạn này.
Tiến sĩ Diana L. Greene-Chandos, nhà thần kinh học liên kết với Bệnh viện Đại học New Mexico [Mỹ], cho rằng điều quan trọng là tìm kiếm các dấu hiệu khác để xác định xem đó có phải là đột quỵ hay không.
Các triệu chứng chính của đột quỵ có thể là tê liệt, mờ mắt hoặc nhầm lẫn đột ngột.
Hơn nữa, tiến sĩ Greene-Chandos giải thích rằng nấc cụt do đột quỵ có thể là cơn nấc cụt "đau, dai dẳng không ngừng và nghiêm trọng - xảy ra đột ngột", theo Express.
Nghiên cứu bao gồm 1.000 bệnh nhân bị đột quỵ do nhóm của tiến sĩ Greene-Chandos thực hiện, đã phát hiện 10% bệnh nhân này có nấc cụt là dấu hiệu của bệnh.
Nấc cụt do đột quỵ có thể là cơn nấc cụt "đau, dai dẳng không ngừng và nghiêm trọng - xảy ra đột ngột"
Shutterstock
Trong ung thư dạ dày, các nguyên nhân hơi khác, vì nấc cụt chỉ xảy ra khi dạ dày ngừng hoạt động và trở nên to ra và đầy hơi.
Để xác định xem ung thư có phải là nguyên nhân gây nấc cụt hay không, có thể nên tìm các dấu hiệu chính khác như giảm cân và mệt mỏi.
Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh khuyến cáo nên đi khám nếu nấc cụt kéo dài hơn 48 giờ hoặc tái phát rất thường xuyên. Bác sĩ sẽ tìm hiểu xem liệu cơn nấc cụt có phải là bệnh hoặc do loại thuốc đang dùng hay không, theo Express.
Người bị nấc cụt thường xuyên có thể đang gặp phải tình trạng cấp tính hoặc mạn tính như viêm phổi, trào ngược axit, thậm chí đột quỵ.
Nấc cụt là sự co thắt không tự chủ của cơ hoành - cơ ngăn cách ngực với bụng và đóng vai trò quan trọng trong việc thở. Về cơ bản, nấc cụt là một phản xạ, có thể xuất phát từ một bữa ăn quá no, sử dụng đồ uống có gas, cồn... Nấc cụt thường chỉ gây khó chịu, song nếu xảy ra thường xuyên và trở thành mạn tính là dấu hiệu của một số tình trạng sức khỏe khác cần lưu ý.
Bệnh trào ngược axit
Trào ngược axit gây ảnh hưởng đến sức khỏe dạ dày và thực quản. Các dấu hiệu của bệnh trào ngược axit bao gồm chứng ợ nóng, trào ngược axit có vị đắng và buồn nôn. Ngoài ra, nấc cụt không ngớt cũng là triệu chứng của trào ngược axit. Nếu bạn nấc cụt liên tục kèm theo các triệu chứng như ợ nóng, buồn nôn... thì nên đến bác sĩ để kiểm tra tình trạng trào ngược axit.
Nấc cụt nhiều không chỉ gây khó chịu mà có thể là dấu hiệu đang mắc bệnh. Ảnh: Freepik
Căng thẳng
Nấc cụt có thể là dấu hiệu cảnh báo bạn nên dành nhiều thời gian hơn để nghỉ ngơi và chăm sóc bản thân. Căng thẳng cảm là một trong nhiều nguyên nhân gây ra nấc cụt. Nếu bạn nhận thấy nấc cụt đi kèm với mức độ căng thẳng tăng cao thì cân nhắc thực hiện các bài tập để thư giãn như thiền định, yoga, đi bộ...
Viêm phổi
Theo Tổ chức Quốc gia về các rối loạn hiếm gặp, nấc cụt mạn tính có thể là dấu hiệu của bệnh viêm phổi. Nấc cụt trong trường hợp này sẽ đi kèm với các triệu chứng khác như đau ngực, ớn lạnh, sốt, ho, khó thở. Bác sĩ có thể sẽ cho người bệnh chụp X-quang phổi để xác định xem họ có thực sự bị viêm phổi hay không.
Bệnh viêm nhiễm hiếm gặp
Một trong những bệnh viêm nhiễm hiếm gặp gây ra cơn nấc cụt dai dẳng là tình trạng rối loạn quang phổ viêm dây thần kinh [NMOSD] - đôi khi bị nhầm với bệnh đa xơ cứng. Các đợt nôn mửa, giảm thị lực và buồn nôn cũng là các triệu chứng của bệnh viêm dây thần kinh, chủ yếu ảnh hưởng đến dây thần kinh thị giác và tủy sống.
Đột quỵ
Hiệp hội Đột quỵ Quốc gia [Mỹ] liệt kê nấc cụt cùng với buồn nôn, lú lẫn và suy nhược là một số triệu chứng đột quỵ chỉ xảy ra với phụ nữ. Một cuộc khảo sát toàn quốc được công bố vào năm 2015 bởi Trung tâm Y tế Wexner, Đại học Bang Ohio [Mỹ] cho thấy, hầu hết phụ nữ không biết rằng nấc cụt có thể là dấu hiệu của đột quỵ. Trong số 1.000 phụ nữ được hỏi, chỉ 11% nhận thức được rằng ngoài các triệu chứng đột quỵ điển hình, nấc cụt kèm theo đau ngực có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm đột quỵ ở phụ nữ.
Đau tim
Mặc dù đây là triệu chứng rất hiếm gặp của bệnh tim. Tuy nhiên, nếu bị nấc cụt trong vài ngày và không thể dừng lại dù đã dùng nhiều biện pháp, bạn nên nghĩ đến một cơn đau tim sắp xảy ra.
Thay đổi trong chức năng thận
Đối với những người bị bệnh thận mạn tính, thường xuyên bị nấc cụt có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm chức năng thận đang suy giảm hơn nữa. Nấc cụt, cùng với các triệu chứng như đau xương, hơi thở có mùi bất thường và co giật cơ là một vài dấu hiệu của tình trạng suy thận nặng.
Trong một số trường hợp hiếm hoi, nấc cụt kéo dài [vài ngày hoặc thậm chí vài tuần] có thể xảy ra với những người bị ung thư bao gồm ung thư thực quản, đại tràng, phổi, tuyến tụy, gan, thận, bệnh bạch cầu.
Nấc cụt bao lâu thì khỏi?
Một cơn nấc thường kéo dài trung bình từ 5 đến 10 phút nhưng cũng có thể kéo dài đến vài giờ hoặc thậm chí đến vài ngày, đã có ghi nhận trong sách kỉ lục Guiness, cơn nấc kéo dài 68 năm của Charles Osborne [1894-1991]. Tần số nấc thay đổi tùy từng người trung bình từ 2 đến 60 lần/ phút.
Hay bị nấc là biểu hiện của bệnh gì?
Có rất nhiều nguyên nhân gây nấc nhưng gặp nhiều nhất là nguyên nhân do bệnh thuộc hệ thống tiêu hoá như viêm thực quản cấp hoặc mạn tính, bệnh trào ngược dạ dày – thực quản, các bệnh thuộc dạ dày – tá tràng như viêm dạ dày, viêm tá tràng, viêm loét dạ dày – tá tràng [viêm hang vị, viêm bờ cong lớn hoặc nhỏ]; loét môn ...
Tại sao lại bị nấc cụt thường xuyên?
Người bị nấc cụt thường xuyên có thể đang gặp phải tình trạng cấp tính hoặc mạn tính như viêm phổi, trào ngược axit, thậm chí đột quỵ. Nấc cụt là sự co thắt không tự chủ của cơ hoành - cơ ngăn cách ngực với bụng và đóng vai trò quan trọng trong việc thở.
Làm sao để hết nấc ở người lớn?
Hít thở thật sâu làm hết nấc cụt Đây là cách trị nấc cụt cho người lớn vừa đơn giản vừa tác dụng nhanh. Bạn lấy hơi và hít vào thật sâu và giữ khí lại trong 10 – 15 giây, sau đó thở ra hoặc hít sâu hết mức rồi thở ra thật mạnh liên tục vài lần. Động tác này làm căng cơ hoành và ngăn nhịp co thắt đột ngột của nó lại.