Chi tiết Chuyên mục: Bài 1: Nhật Bản
Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành đã đem lại sự thay đổi lớn trên đất nước Nhật Bản và để lại ý nghĩa nổi bật.
- Trong nước:
+ Tạo nên những biến đổi xã hội sâu rộng trên tất cả các lĩnh vực, có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản. Sau cuộc Duy tân Minh Trị, Nhật từ nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường TBCN.
+ Tạo điều kiện cho sự phát triển chủ nghĩa tư bản, đưa Nhật Bản trở thành nước tư bản hùng mạnh ở châu Á, một nước đế quốc duy nhất ở Châu Á.
+ Làm cho nước Nhật thoát khỏi số phận bị xâm lược.
+ Cuộc Duy tân Minh Trị là cuộc Cách mạng Tư sản không triệt để, diễn ra dưới hình thức một cuộc cải cách kinh tế.
- Quốc tế:
+ Cuộc Duy tân Minh Trị có ảnh hưởng đến các nước trong khu vực, được nhiều người chủ trương canh tân đất nước ở Trung Quốc[Khang Hữu Vi, Lương Khải Siêu,…]; ở Việt Nam[Phan Bội Châu,…] tìm hiểu và học hỏi.
[Nguồn: trang 6 sgk Lịch Sử 11:]
Cuộc Duy Tân Minh Trịtuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Cùng Top lời giải đến với đáp án chính xác cho câu hỏi: “Vì sao Duy tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản?” cùng với phần giải thích dễ hiểu của các thầy cô giáo qua đó là tài liệu học tập hay nhất dành cho các bạn học sinh tham khảo
Câu hỏi: Vì sao Duy tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản?
Trả lời:
Cách mạng tư sản có đặc điểm:
- Mục đích:lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến, thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Lực lượng lãnh đạo:giai cấp tư sản.
- Động lực cách mạng:đông đảo quần chúng nhân dân.
- Kết quả, ý nghĩa:nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản phát triển mạnh mẽ.
Cuộc Duy Tân Minh Trịtuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Sau cuộc Duy tân Minh Trị, Nhật Bản từ một nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
⟹Như vậy, Cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc Cách mạng tư sản.
Kiến thức tham khảo về cuộc Duy tân Minh Trị
1. Cuộc Duy Tân Minh Trị diễn ra ở đâu?
Cải cách Minh Trị, hayCách mạng Minh Trị, hayMinh Trị Duy tân là một chuỗi các sự kiện cải cách, cách tân dẫn đến các thay đổi to lớn trong cấu trúcxã hộivàchính trịcủaNhật Bản. Cuộc cách mạng Minh Trị diễn ra từ năm1866đến năm1869, một thời kỳ 3 năm chuyển đổi thời kỳ hậuGiang Hộ[thường gọi là Hậu Tướng quân Tokugawa] và bắt đầuthời kỳ Minh Trị.
2. Bối cảnh của Duy tân Minh Trị
Việc bị buộc phải mở cửa cáchải cảngvà chấp nhận thuế nhập khẩu thấp cho các nướcphương Tâyđã khiến Nhật Bản bị chia rẽ. Phong trào đấu tranh chống Mạc phủ Tokugawa bùng nổ khắp nơi trong thập niên 60 của thế kỷ XIX với sự lãnh đạo của các đại danh vốn trước đây bề ngoài khuất phụcMạc phủ Tokugawađã lấy cớMạc phủđể cho đất nước rơi vào cảnh giống nhưnhà Thanhlúc đó trước sự lấn lướt của phương Tây, liền nổi dậy chống lại Chinh di Đại tướng quân. Tướng quân [Shogun], phần vì không muốn, phần vì không thể chống lại sự nổi loạn đó, đã nhân nhượng và rốt cục giải thể Mạc phủ. Một số võ sĩ cấp tiến có đầu óc cải cách [phần lớn không có nguồn gốc thế tập] và quý tộc ở triều đình đã nhân cơ hội nắm lấy quyền lãnh đạo đất nước. Họ nêu khẩu hiệu "Tôn vương, nhương di" nhằm khôi phục lại Đế quyền. Song thực chất họ là những người đứng đầu triều đình, vì Thiên hoàngMutsuhitolúc ấy chỉ mới 14 tuổi. Với khẩu hiệu nói trên, và với đất đai rộng lớn của Chinh di Đại tướng quân mà họ tiếp quản, triều đình mới đã có được sự ủng hộ của các đại danh nổi loạn và nguồn lực tài chính để thực hiện các cải cách.
Tháng 12 năm 1867 chế độMạc phủ Tokugawachấm dứt. Ngày3 tháng 1năm1868, chính quyền mới doThiên hoàng Minh Trịbổ nhiệm được thành lập.Giai cấp tư sảnchưa được tham gia chính quyền, nhưng chế độ mới tạo điều kiện chochủ nghĩa tư bảnphát triển, nên họ ủng hộ chính quyền mới.Thời kì Minh Trị bắt đầu.
>>> Xem thêm: Cách mạng tư sản là gì
3. Nguyên nhân của Duy tân Minh Trị
-Những hiệp ước bất bình mà Mạc phủ kí kết với nước ngoài làm cho tầng lớp xã hội phản ứng mạnh mẽ.
-Phong trào đấu tranh chống Sô-gunnổ ra sôi nổi vào những năm 60 của thế kỉ XX đã làm sụp đổ chế độ Mạc phủ.
- Tháng 01/1868, Sô-gun bị lật đổ. Thiên hoàng Minh Trị trở lại nắm quyền và thực hiện một loạt cải cách.
4. Nội dung cải cách Minh Trị
Tháng 1-1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị [May-gi] đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ [Hay còn gọi là cuộc Duy tân Minh Trị] nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng phong kiến lạchậu.
* Về chính trị
-Nhật hoàng tuyên bố thủ tiêu chế độ Mạc phủ, lập chính phủ mới, thực hiện bình đẳng ban bố quyền tự do.
-Ban hành Hiến pháp mới [năm 1889], chế độ quân chủ lập hiến được thiết lập.
* Về kinh tế
-Thống nhất tiền tệ, thống nhất thị trường, cho phép mua bán ruộng đất.
-Tăng cường phát triểnkinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn.
-Xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống, phục vụ giao thông liên lạc.
* Về quân sự
-Được tổ chức huấn luyện theo kiểu phương Tây.
-Chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh.
-Chú trọng đóng tàuchiến, sản xuất vũ khí đạn dược.
* Về giáo dục
-Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc.
-Chú trọng nội dungkhoa học - kỹ thuậttrong chương trình giảng dạy.
-Cử những học sinh giỏi đi du học phương Tây…
5. Tính chất và ý nghĩa của cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị.
a. Tính chất
- Đây được xem là cuộc cách mạng tư sản không triệt để và thời kì Minh Trị được xem là thời kì quá độ từ chế độ phong kiến sang chủ nghĩa tư bản.
b. Ý nghĩa của cuộc cải cách Duy Tân Minh Trị.
- Cuộc cải cách có ý nghĩa mở đường cho việc biến nước Nhật Bản phong kiến thành một nước tư bản chủ nghĩa, thoát khỏi một nước thuộc địa hoặc nửa thuộc địa.
- Cuộc cải cách đã đưa nền kinh tế Nhật Bản phát triển mạnh mẽ trong 30 năm cuối thế kỉ XIX, đưa nước Nhật trở thành một cường quốc quân sự vào năm 1905.
- Sự phát triển của kinh tế Nhật Bản đã làm xuất hiện các công ty độc quyền với các nhà tài phiệt thao túng nền kinh tế và chính trị Nhật Bản.
Tại sao nói cuộc Duy Tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản? Mục đích của cuộc cách mạng này là gì? Hãy cùng GiaiNgo tìm hiểu!
Cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản những năm tám mươi của thế kỉ XIX đã làm thay đổi vận mệnh của quốc gia Đông Á này. Vậy nội dung của cuộc cải cách này là gì? Tại sao nói cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản? Mời bạn đọc theo dõi câu trả lời qua bài viết sau của GiaiNgo!
Trình bày nội dung cuộc Duy tân Minh Trị
Cuộc Duy tân Minh Trị hay còn gọi là cải cách Minh Trị hoặc cách mạng Minh Trị. Đây là một chuỗi các sự kiện cải cách, cách tân dẫn đến các thay đổi to lớn trong cấu trúc xã hội và chính trị của Nhật Bản. Cuộc cách mạng Minh Trị diễn ra từ năm 1866 đến năm 1869.
Nội dung cuộc Duy tân Minh Trị
Tháng 1/1868, sau khi lên ngôi, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt cải cách tiến bộ nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình trạng một nước phong kiến lạc hậu. Cuộc Duy tân Minh Trị được tiến hành trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, kinh tế, quân sự, văn hóa – giáo dục,…
Thủ tiêu chế độ Mạc phủ, thành lập chính phủ mới; trong đó đại biểu của tầng lớp quý tộc tư sản hóa đóng vai trò quan trọng. Thực hiện “phế phiên, lập huyện” để xóa quyền lực của các đại danh, bãi bỏ hệ thống lãnh địa và danh hiệu của các đại danh. Đồng thời tuyên bố “tứ dân bình đẳng”.
Năm 1889, Hiến pháp mới được ban hành quy định Nhật Bản là một quốc gia quân chủ lập hiến.
Triều đình ban bố quyền tự do buôn bán [kể cả ruộng đất] và đi lại. Thiết lập chế độ tiền tệ thống nhất [đồng Yên]. Xây dựng cơ sở hạ tầng [đặc biệt là đường sắt] và phát triển chủ nghĩa tư bản đến tận các vùng nông thôn.
Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ nghĩa vụ quân sự thay cho chế độ trưng binh. Lục quân theo mô hình Lục quân Đức.
Hải quân theo mô hình Hải quân Anh. Các công xưởng và nhà máy vũ khí theo mô hình công binh Pháp. Hệ thống hậu cần học hỏi từ Hoa Kỳ.
Công nghiệp đóng tàu chiến được chú trọng, tăng cường mua và sản xuất vũ khí, đạn dược. Mời các giảng viên quân sự nước ngoài về để giảng dạy và đưa các sinh viên sĩ quan đến một số nước như Anh, Pháp học tập.
Đưa những thành tựu khoa học khoa học – kỹ thuật vào giảng dạy và thi hành chính sách giáo dục bắt buộc. Chú trọng đưa nội dung khoa học – kĩ thuật vào giảng dạy.
Chất lượng dạy học cũng như chương trình chịu ảnh hưởng Hoa Kỳ và Phương Tây về nhiều mặt. Cử học sinh giỏi đi du học ở các nước phương Tây,…
Cuộc cải cách Minh Trị đã làm thay đổi bộ mặt của Nhật Bản, đưa quốc gia này phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản bởi vì nó mang những đặc điểm như một cuộc cách mạng tư sản, nhưng không triệt để.
Đặc điểm của cuộc cách mạng tư sản:
- Mục đích nhằm lật đổ sự thống trị của giai cấp phong kiến. Thiết lập nền chuyên chính tư sản, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
- Lực lượng lãnh đạo là tầng lớp trên [Thiên Hoàng] cùng với tầng lớp quý tộc tư sản hóa.
- Động lực cách mạng được ủng hộ bởi đông đảo quần chúng nhân dân.
- Kết quả là nền thống trị của giai cấp tư sản được thiết lập, chủ nghĩa tư bản hình thành và phát triển mạnh mẽ.
Cuộc cải cách Minh Trị đã đưa Nhật Bản phát triển theo mô hình của các nước tư bản. Tuy nhiên không do giai cấp tư sản lãnh đạo, không triệt để xóa bỏ sự thống trị của giai cấp địa chủ phong kiến. Cho nên có thể gọi đây là một cuộc cách mạng tư sản không triệt để. Nó chưa phải là một cuộc cách mạng tư sản nhưng có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản.
Mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị
Mục đích của cuộc Duy tân Minh Trị đó là đưa ra những cải cách để phát triển đất nước và giúp Nhật Bản thoát khỏi số phận bị xâm lược.
Cuộc Duy tân Minh Trị đã giúp Nhật Bản phát triển nhanh chóng. Từ một quốc gia phong kiến lạc hậu trở thành một nước tư bản công nghiệp. Cuộc cải cách tuy không lật đổ hoàn toàn sự thống trị của giai cấp phong kiến, nhưng đã xóa bỏ những tàn dư của giai cấp phong kiến, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản phát triển.
Cuộc Duy tân Minh Trị cũng giúp Nhật Bản tránh khỏi nguy cơ bị xâm lược từ nước đế quốc, thực dân phương Tây. Sau cuộc cải cách Minh Trị, Nhật Bản từ một nước phong kiến đi lên phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa,
Bài viết trên đã cung cấp cho chúng ta những thông tin về cuộc Duy tân Minh Trị. Cũng như giải thích nguyên nhân tại sao nói cuộc Duy tân Minh Trị có ý nghĩa như một cuộc cách mạng tư sản. GiaiNgo hi vọng bạn đọc đã có thêm cho mình những kiến thức lịch sử thú vị. Đừng quên theo dõi chúng tôi nhé!