I. TẬP TÍNH LÀ GÌ?
- Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường [bên trong hoặc bên ngoài cơ thể], nhờ đó động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại.
II. PHÂN LOẠI TẬP TÍNH
- Có 2 loại tập tính: tập tính bẩm sinh và tập tính học được.
1. Tập tính bẩm sinh
- Là loại tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ và đặc trưng cho loài.
$ \rightarrow$ Ví dụ: ve sầu kêu vào mùa hè, ếch đực kêu vào mùa sinh sản, nhện giăng tơ…
2. Tập tính học được
- Là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể, thông qua học tập và rút kinh nghiệm.
$ \rightarrow$ Ví dụ: chuột nghe tiếng mèo thì bỏ chạy, người đi đường thấy đèn đỏ thì dừng lại.
- Có một số tập tính vừa là học được vừa có nguồn gốc bẩm sinh.
$ \rightarrow$ Ví dụ: khả năng bắt chuột của mèo vừa là bẩm sinh vừa là học được.
III. CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
- Cơ sở thần kinh của tập tính là các phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện.
- Các phản xạ thực hiện qua cung phản xạ. Khi số lượng các xináp trong cung phản xạ tăng lên thì mức độ phức tạp của tập tính cũng tăng lên.
- Tập tính bẩm sinh là chuỗi phản xạ không điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã được gen quy định sẵn từ khi sinh ra. Tập tính bẩm sinh thường bền vững và không thay đổi.
- Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều kiện. Quá trình hình thành tập tính là sự hình thành các mối liên hệ mới giữa các nơron. Tập tính học được có thể thay đổi.
- Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ thuộc vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh và tuổi thọ.
- Tập tính sinh sản, ngủ đông là kết quả phối hợp hoạt động của hệ thần kinh và hệ nội tiết.
Trong các tập tính sau đây, có bao nhiêu tập tính bẩm sinh? [1] Tò vò đào hố trên mặt đất để làm tổ sinh sản. [2] Khi th?
Trong các tập tính sau đây, có bao nhiêu tập tính bẩm sinh?
[1] Tò vò đào hố trên mặt đất để làm tổ sinh sản.
[2] Khi tham gia giao thống, thấy tín hiệu đèn đỏ thì dừng lại.
[3] Mèo săn đuổi chuột để bắt mồi.
[4] Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa trời râm.
[5] Ve kêu vào mùa hè.
[6] Chuột nghe tiếng mèo thì bỏ chạy.
[7] Ếch kêu vào mùa sinh sản.
A. 6.
B. 5.
C. 4.
D. 3.
Đáp án C.
Tập tính bẩm sinh có các đặc điểm:
- Sinh ra đã có sẵn.
- Được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài.
- Bền vững, không thay đổi.
- Bản năng là tập tính bẩm sinh phức tạp.
Trong các ví dụ trên thì các tập tính bẩm sinh là:
[1] Tò vò đào hố trên mặt đất để làm tổ giúp cho sinh sản.
[4] Chuồn chuồn bay thấp thì mưa, bay cao thì nắng, bay vừa trời râm.
[5] Ve kêu vào mùa hè.
[7] Ếch đực kêu vào mùa sinh sản.
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Bài 2 [trang 126 SGK Sinh 11]: Cho một vài ví dụ [khác với ví dụ trong bài học] về tập tính bẩm sinh và tập tính học được.
Lời giải:
Quảng cáo
* Ví dụ về tập tính bẩm sinh:
- Ếch đực kêu sau cơn mưa đầu hạ để gọi bạn tình.
- Ve sầu non [ấu trùng] sau khi nở sẽ chui xuống đất .
- Gà trống gáy vào mỗi sớm.
- Chuồn chuồn đẻ trứng vào nước.
- Cóc nghiến răng khi trời sắp mưa.
- Chão chuộc kêu sẽ báo hiệu cơn bão đã đi qua.
- Chó, mèo, hổ, báo,… có tập tính đánh dấu lãnh thổ.
Quảng cáo
- Cá chuối bố mẹ chăm sóc cá chuối con .
- Cá ngựa vằn ăn trứng của mình….
- Việc sinh con của gấu cái sẽ diễn ra vào kì ngủ đông.
* Ví dụ về tập tính học được:
- Gà con thấy có diều hâu sẽ nhanh chóng trốn vào chỗ gà mẹ.
- Sư tử non học tập để săn mồi.
- Khỉ con học cách leo trèo.
- Chim non học tập để có thể bay.
- Trên các đồng cỏ, các loài thú ăn cỏ sẽ luôn thay nhau vừa ăn vừa canh chừng thú ăn thịt.
Quảng cáo
- Cá voi con sẽ học cách ép mỏ vào bụng cá voi mẹ để lấy sữa.
- Rái cá học cách “xây đập nước” để ở.
- Trước kì ngủ đông, các con gấu thường cố gắng ăn thật nhiều để cơ thể béo lên nhanh chóng chuẩn bị cho việc không ăn trong suốt mùa đông.
- ….
Xem thêm Giải bài tập Sinh học 11 Bài 31: Tập tính của động vật khác
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.
tap-tinh-cua-dong-vat.jsp
Câu hỏi: Ví dụ về tập tính bẩm sinh?
Trả lời:
- Ếch đực kêu vào mùa sinh sản
- Ve sầu kêu vào ngày hè oi ả
- Thú non mới được sinh ra có thể tìm vú bú ngay
Hãy cùng Top lời giải tìm hiểu kiến thức về tập tính bẩm sinh nhé!
A. LÝ THUYẾT
1. Tập tính bẩm sinh là gì?
- Tập tính bẩm sinh là những hoạt động cơ bản của cơ thể động vật mà ngay từ khi sinh ra đã có, không cần qua học hỏi, rèn luyện, mang tính bản năng, được di truyền từ bố mẹ, không thay đổi và không chịu ảnh hưởng của điều kiện và hoàn cảnh sống, chúng được quyết định bởi yếu tố di truyền.
2. Tập tính học được là gì?
Tập tính học được là loại tập tính được hình thành trong quá trình sống do học tập hoặc do có sự bàn giao gữa các cá thể cùng loài.
3. So sánh tập tính bẩm sinh và tập tính học được
Tập tính bẩm sinh |
Tập tính học được |
| Có được do sự di chuyền từ bố mẹ. | Có được trong quá trình sống từ sự tập luyện |
| Mang tính bản năng, đặc trưng cho loài. | Có sự rút kinh nghiệm qua hoạt động thực tế và có thể trong loài. |
| Không thay đổi và không chịu ảnh hưởng của điều kiện sống. | Thường thay đổi theo môi trường và hoàn cảnh sống khác nhau. |
| Là tập hợp của nhiều phản xạ không điều kiện. | Là các phản xạ có điều kiện. |
| Các tác động và hoạt động cơ thể xảy ra liên tục theo một trình tự nhất định tương ứng với kích thích. | Các hoạt động xảy ra có thể khác nhau tùy theo điều kiện tập luyện và biểu hiện thay đổi trước cùng một kích thích. |
4. Một số ví dụ về tập tính bẩm sinh và tập tính học được
a. Ví dụ về tập tính bẩm sinh
- Ếch đực kêu sau cơn mưa đầu hạ để gọi bạn tình.
- Ve sầu non [ấu trùng] sau khi nở sẽ chui xuống đất .
- Gà trống gáy vào mỗi sớm.
- Chuồn chuồn đẻ trứng vào nước.
- Cóc nghiến răng khi trời sắp mưa.
- Chão chuộc kêu sẽ báo hiệu cơn bão đã đi qua.
- Chó, mèo, hổ, báo,… có tập tính đánh dấu lãnh thổ.
- Cá chuối bố mẹ chăm sóc cá chuối con .
- Cá ngựa vằn ăn trứng của mình….
- Việc sinh con của gấu cái sẽ diễn ra vào kì ngủ đông.
b. Ví dụ về tập tính học được
- Gà con thấy có diều hâu sẽ nhanh chóng trốn vào chỗ gà mẹ.
- Sư tử non học tập để săn mồi.
- Khỉ con học cách leo trèo.
- Chim non học tập để có thể bay.
- Trên các đồng cỏ, các loài thú ăn cỏ sẽ luôn thay nhau vừa ăn vừa canh chừng thú ăn thịt.
- Cá voi con sẽ học cách ép mỏ vào bụng cá voi mẹ để lấy sữa.
- Rái cá học cách “xây đập nước” để ở.
- Trước kì ngủ đông, các con gấu thường cố gắng ăn thật nhiều để cơ thể béo lên nhanh chóng chuẩn bị cho việc không ăn trong suốt mùa đông.
B. BÀI TẬP
Bài tập 1:Cho các tập tính sau ở động vật:
1.Sự di cư của cá hồi
2. Báo săn mồi
3. Nhện giăng tơ
4. Vẹt nói được tiếng người
5. Vỗ tay, cá nổi lên mặt nước tìm thức ăn
6. Ếch đực kêu vào mùa sinh sản
7. Xiếc chó làm toán
8. Ve kêu vào mùa hè
Những tập tính nào là bẩm sinh? Những tập tính nào là học được?
A. Tập tính bẩm sinh: [1], [3], [6], [8] ; Tập tính học được: [2], [4], [5], [7]
B. Tập tính bẩm sinh: [1], [2], [6], [8] ; Tập tính học được: [3], [4], [5], [7]
C. Tập tính bẫm sinh: [1], [3], [5], [8]; Tập tính học được: [2], [4], [6], [7]
D. Tập tính bẩm sinh: [1], [3], [6], [7]; Tập tính học được: [2], [4], [5], [8]
Đáp án đúng:A. Tập tính bẩm sinh: [1], [3], [6], [8] ; Tập tính học được: [2], [4], [5], [7]
Bài tập 2:Xét các đặc điểm sau:
1. Có sự thay đổi linh hoạt trong đời sống cá thể
2. Rất bền vững và không thay đổi
3. Là tập hợp các phản xạ không điều kiện
4. Do kiểu gen quy định
Trong các đặc điểm trên, những đặc điểm của tập tính bẩm sinh gồm:
A. [1] và [2]
B. [2] và [3]
C. [2], [3] và [4]
D. [1], [2] và [4]
Đáp án đúng:C. [2], [3] và [4]
Bài tập 3:Tập tính bẩm sinh là những tập tính
A. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho cá thể
B. được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho cá thể hoặc đặc trưng cho loài
C. học được trong đời sống, không có tính di truyền, mang tính cá thể
D. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài
Đáp án đúng:D. sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài
Bài tập 4:Xét các tập tính sau:
1. Người thấy đèn đỏ thì dừng lại
2. Chuột chạy khi nghe tiếng mèo kêu
3. Ve kêu vào mùa hè
4. Học sinh nghe kể chuyển cảm động thì khóc
5. Ếch đực kêu vào mùa sinh sản
Trong các trường hợp trên, những tập tính bẩm sinh là
A. [2] và [5]
B. [3] và [5]
C. [3] và [4]
D. [4] và [5]
Đáp án đúng:B. [3] và [5]