Đăng lúc 18/11/2020 03:04:25 PM
Tiếng Hát Lệ Thanh - giọng ca lẫy lừng trong làng nhạc trước năm 1975
Vào những thập niên 60 tiếng hát của nữ ca sĩ Lệ Thanh - một ca sĩ có giọng ca nồng nàn với âm lượng vang lộng và một âm sắc thật ngọt ngào mà hình như cho tới bây giờ chưa có người thay thế.
“Vào những năm đầu của dòng nhạc miền Nam, ca sĩ Lệ Thanh cùng Thanh Thúy, Trúc Mai là những nữ ca sĩ của thế hệ đầu tiên được nhiều khán giả rất được yêu thích. Nữ ca sĩ Lệ Thanh - một ca sĩ được nhiều người yêu mến với chất giọng nồng nàn, ngọt ngào mà cho tới bây giờ chưa có người thay thế. Tuy nhiên, sự nghiệp ca hát của cô tuy chỉ vỏn vẹn có khoảng 10 năm nhưng cô đã chinh phục được cảm tình của khán thính giả đương thời bằng chất giọng nghẹt mũi thật đặc biệt ấy cùng biểu cảm rất ngẫu hứng và kịch tính. Giai đoạn cao điểm của thập niên 1960 Lệ Thanh và Thanh Thuý là 2 ngôi sao ăn khách nhất của các phòng trà và đại nhạc hội với nhiều bài hát và băng đĩa lúc ấy."
Danh ca Lệ Thanh - giọng hát có âm lượng vang lộng và một âm sắc thật ngọt ngào
Ca sĩ Lệ Thanh – Những nuối tiếc về giọng hát một thời lừng lẫy
Trong thời kỳ trước năm 1975, nền nhạc vàng của miền Nam rất phát triển với đông đảo số lượng các ca sĩ cả nam lẫn nữ. Trong số những ca sĩ thời đó có nhiều người đến nay vẫn còn hoạt động nghệ thuật như các danh ca Thanh Thúy, Hoàng Oanh, Phương Dung, Thanh Tuyền,.. thì cũng có những danh ca đã gần như vắng bóng trên sân khấu kể từ sau năm 1975 cho đến nay. Thậm chí có một số ca sĩ đã “biến mất” từ trong thập niên 1960 như nữ danh ca Lệ Thanh. Sự nghiệp của cô chỉ có vỏn vẹn 10 năm nhưng cô đã chinh phục được trọn vẹn cảm tình của khán thính giả đương thời và cho đến nay, vẫn còn có nhiều người nhắc đến Lệ Thanh với sự nuối tiếng không nguôi.
Danh ca Lệ Thanh và những tác phẩm còn mãi với thời gian
Cô được biết đến như một người rất kín tiếng và sợ xuất hiện trước máy ảnh tuy vậy Lệ Thanh vẫn xuất hiện trên sân khấu phòng trà hằng đêm và xuất hiện trên sân khấu Đại nhạc hội lai rai. Nổi tiếng với một chất giọng nghẹt mũi thật đặc biệt, phát ra những âm thanh tựa như người bị nghẹt mũi nhưng vẫn vang lộng và chắc nịch làm mê hoặc lòng người. Cùng phong cách trình bày bản nhạc của nàng cũng đặc biệt không kém, ca sĩ Lệ Thanh không hát liên tục một câu hát mà hay chia câu hát ra làm hai đoạn để ngừng và láy ở giữa câu rồi mới tiếp tục hát cho đến hết câu tạo nên cảm giác mới lạ cho nhạc phẩm được trình bày. Nhờ chất giọng của mình Lệ Thanh cũng đã làm cho rất nhiều bản nhạc trở thành nổi tiếng như : "Gợi giấc mơ xưa", "Sắc hoa màu nhớ", "Cánh thiệp đầu xuân", "Tà áo xanh", ...tất cả đều truyền cảm và để lại ấn tượng sâu sắc cho khán giả nghe nhạc.
Thời ấy, Lệ Thanh và Hà Thanh được mệnh danh là đôi “Song Thanh” nổi tiếng của nhạc vàng miền Nam. Ai đã từng nghe cả hai nghệ sĩ này hát đều công nhận ở họ có cách luyến láy rất đặc biệt và giống nhau. Hay nói một cách công bằng hơn là ca sĩ Hà Thanh chịu nhiều ảnh hưởng từ danh ca Lệ Thanh. Nhưng thật may cho người yêu nhạc, sự trùng hợp dừng lại ở đó, mang đến những ca khúc bằng những âm sắc và cảm xúc khác nhau. Người yêu nhạc không chỉ yêu mến danh ca Lệ Thành qua giọng hát mà còn cả cách biểu cảm của nàng rất ngẫu hứng và kịch tính. Ngoài ra, không biết do tình cờ hay cố ý, đã hát và thâu vào băng đĩa rất nhiều bài giống nhau, từ Nhớ Một Chiều Xuân, Anh Cho Em Mùa Xuân cho đến Tiễn Em, Tà Áo Tím,. Trong tiếng hát nàng Lệ Thanh ta dễ dàng nghe những vỡ òa của cảm xúc. Còn với Hà Thanh thì thường là một tâm trạng chịu đựng và một phong cách nhẹ nhàng, quý phái. Hai giọng ca kết hợp với nhau mang đến hai tông màu khác nhau được dùng để điểm tô cho những nốt nhạc thêm phong phú và đa dạng. Tuy nhiên, đang lúc danh vọng lừng lẫy, Lệ Thanh quyết định lấy chồng, xa lánh ca trường không hề tiếc nuối danh vọng phù phiếm để lại bao nhiêu tiếc nuối trong lòng thính giả.
"Thưởng thức" âm thanh khó quên từ băng cối và đĩa than từ Minh Ngọc Antique
Nếu bạn là người yêu thích nền nhạc vàng của miền Nam và đam mê âm thanh nhẹ nhàng, chân thực của băng cối thì không thể bỏ qua địa chỉ 537/41 Nguyễn Oanh, Phường 17, Quận Gò Vấp, TP.HCM của cửa hàng Âm Thanh Minh Ngọc để thả hồn "hoài niệm" giữa cuộc sống xô bồ. Thưởng thức âm nhạc trên đĩa than hay đầu băng cối đều là những trải nghiệm âm nhạc thú vị dù trải qua hàng chục năm vẫn giữ được dấu ấn khó phai trong lòng người yêu nhạc. Để có được điều này, thì ngoài yêu cầu về đầu tư máy móc, thiết bị hay nguồn âm để cảm nhận được vẻ đẹp của âm nhạc đi cùng năm tháng, thì chất lượng sản phẩm cũng cần đặt lên hàng đầu. Để mua được băng cói chất lượng thì địa chỉ Âm Thanh Minh Ngọc là một lựa chọn hoàn hảo. Bạn có thể truy cập website: www.amthanhminhngoc để tham khảo thêm những thông tin mới được cập nhật hoặc liên hệ qua Hotline: 0907 999 079 [ Minh Ngọc ] để được tư vấn và hỗ trợ mua đầu băng cối, phụ kiện đầu băng cối.
MINH NGỌC ANTIQUE
Địa Chỉ : 537/41 Nguyễn Oanh, Phường 17, Quận Gò Vấp, TP.HCM
Điện Thoại: 0907 999 079 [ Minh Ngọc - chỉ nhận cuộc gọi ].
Website : www.amthanhminhngoc.net
Email :
Hàng ngồi, từ phải sang: nhạc sĩ Mai Trường, ca sĩ Lệ Thanh, nhạc sĩ Phạm Duy, ca sĩ Thanh Lan [của thập niên 50] và nhạc sĩ Lê Thương
Lệ Thanh thỉnh thoảng được nhắc đến với nhiều luyến tiếc vì cô là một giọng ca lẫy lừng của miền Nam từ giữa thập niên 50 đến giữa thập niên 60. Cô được biết đến như một người kín tiếng và sợ xuất hiện trước máy ảnh. Giữa Hà Thanh và Lệ Thanh thì Lệ Thanh là người đến trước nhưng Hà Thanh thì được nhắc đến nhiều hơn vì tuy cũng ngại ống kính, nhưng Hà Thanh ca hát đến tận cuối đời, tuy với một mức độ ngày càng giới hạn. Ai đã từng nghe cả hai nghệ sĩ này hát đều công nhận cả hai có cách luyến láy rất đặc biệt và giống nhau. Hay nói một cách công bằng hơn là Hà Thanh chịu nhiều ảnh hưởng từ Lệ Thanh. Nhưng thật may cho người yêu nhạc, sự trùng hợp dừng lại ở đó vì họ tô điểm cho các ca khúc bằng những âm sắc và cảm xúc khác nhau.
Nói về chất giọng thì Hà Thanh là soprano, Lệ Thanh thì không. Nhiều người cho rằng ở giai đoạn cao điểm của thập niên 1960, giọng Hà Thanh là lyric soprano [theo định nghĩa là loại giọng soprano đầy đặn và có thể hát với dàn nhạc lớn], nhưng theo tôi thì giọng cô thuộc loại soubrette soprano vì nó rất mỏng và nhẹ [The voice has a lighter vocal weight than other soprano voices with a brighter timbre- Wikipedia]. Lệ Thanh thì là giọng nữ trung, tuy khỏe nhưng nasal/ nghẹt mũi và chính điểm này đã khiến cô trở nên đặc biệt khi so với những giọng ca nữ đương thời :“Nàng và Thanh Thuý là 2 ngôi sao ăn khách nhất của các phòng trà và đại nhạc hội, có nguy cơ lấn át các bậc đàn chị như Thái Thanh, Thuý Nga, Ánh Tuyết. Nàng có một chất giọng nghẹt mũi thật đặc biệt, phát ra những âm thanh tựa như người bị nghẹt mũi mà giọng vẫn vang lộng và chắc nịch mê hoặc lòng người” [Hồ Trường An]. Khi phải vói lên những nốt nhạc ở ngoài âm vực của mình thì Lệ Thanh chuyển qua một loại giọng óc [head voice] bị yếu hẳn đi, nên có thể gọi là falsetto [giọng giả, nhiều người gọi là giọng mái ]. Trong khi đó, lúc lên cao, âm lượng của Hà Thanh vẫn không bị suy giảm mà còn thánh thót hơn vì nhờ vào những cái rung [vibrato] tuy kín đáo nhưng rất vững vàng. Ca sĩ Quỳnh Giao nhận xét về tiếng hát Hà Thanh: “Khi lên cao, giọng lồng lộng, thoải mái cho ta cảm tưởng chiếc diều phơi phới trên nền trời xanh ngắt.”
Về biểu cảm thì Lệ Thanh rất ngẫu hứng và kịch tính. Tác giả Hà Đình Nguyên viết: “...không hát liên tục một câu mà thường chia câu hát ra làm hai đoạn để ngừng và láy ở giữa câu rồi mới tiếp tục hát cho đến hết câu. Cô còn láy qua láy lại tiếng cuối của câu hát, tạo nên cảm giác mới lạ cho nhạc phẩm được trình bày. Đã vậy cô ưa chẻ từng câu hát, chỗ không phải ngừng thì cô ngừng. Chơi ngẫu hứng như thế nên nhiều khi ý nhạc sai lệch hẳn đi. Các nhạc sĩ nhăn nhó, nhưng khán giả cứ vỗ tay rần rần…” [1] Hà Thanh thì dường như đã rất yêu cách luyến láy của Lệ Thanh và học theo rất giống nhưng lại tiết chế hơn nên gần như không hề bay bổng quá xa bản nhạc gốc.
Từ trái sang: Lệ Thanh, Anh Bằng và Hà Thanh tại Hoa Kỳ trong thập niên 1990
Lệ Thanh và Hà Thanh, không biết do tình cờ hay cố ý, đã hát và thâu vào băng đĩa rất nhiều bài giống nhau, từ Anh Cho Em Mùa Xuân, Nhớ Một Chiều Xuân cho đến Tiễn Em, Tà Áo Tím…. Trong tiếng hát Lệ Thanh ta dễ dàng nghe những vỡ òa của cảm xúc. Với Hà Thanh thì thường là một tâm trạng chịu đựng và một phong cách nhẹ nhàng, quí phái. Hai giọng ca vừa nghe thoáng qua tưởng chừng giống nhau nhưng thực ra là hai tông màu khác nhau được dùng để điểm tô cho nhưng nốt nhạc thêm phong phú và đa dạng.
Tác giả Lê Hữu đã viết: “Hát đi chị Lệ Thanh!” tôi nói. “Mùa xuân đang đến, hát một bài nhạc xuân hay bài nào vui vui, một vài câu cũng được. Nhiều người đang muốn nghe chị hát.” “Giọng ca trìu mến” nở nụ cười thật hiền, cất tiếng hát, khe khẽ.
Chiều nay hoa xuân bay nhiều quá …. [2]
Và người viết bài này cũng ước gì được nghe tiếng hát khe khẽ của ca sĩ Hà Thanh khi chiều nay, trong cơn bão Nor’easter, chỉ thấy Chiều nay mưa xuân bay nhiều quá ….
Tịnh Bối
————————————————————————
Nhớ một chiều Xuân- Tác giả: Nguyễn văn Đông
Lệ Thanh
//casihathanh.files.wordpress.com/2018/03/nhomotchieuxuan-lethanh-3703536.mp3?_=1
Hà Thanh
//casihathanh.files.wordpress.com/2018/03/nhomotchieuxuanpre75-hathanh-2931932-2.mp3?_=2
[1] cothommagazine.com
[2] amnhac.fm