Axit folic [folic acid] là một vitamin nhóm B, tên gọi khác là vitamin B9, đóng vai trò cơ bản trong quá trình tổng hợp ADN và các axit amin. Đây cũng là thành phần thiết yếu để tổng hợp nucleoprotein và tạo hồng cầu bình thường.
Một số đối tượng bị thiếu hụt vitamin này hoặc cần bổ sung thêm do nhu cầu tăng lên sẽ cần dùng đến thuốc có chứa axit folic. Các chế phẩm thuốc có thể chứa duy nhất vitamin này hoặc phối hợp với thành phần khác [chẳng hạn như muối sắt, các vitamin khác] để tăng tác dụng mong muốn.
Các thuốc axit folic có thể ở nhiều dạng bào chế khác nhau, như viên nang mềm, viên nén bao phim, viên nang cứng, thuốc tiêm với nhiều hàm lượng khác nhau, như axit folic 1mg, 5mg… Ở dạng thuốc phối hợp nhiều thành phần, axit folic cũng có thể ở nhiều mức hàm lượng khác nhau tùy sản phẩm.
Tìm hiểu chung
Axit folic có tác dụng gì?
Tác dụng của axit folic là giúp cơ thể bạn sản xuất và duy trì các tế bào mới và đồng thời giúp ngăn ngừa những thay đổi ở DNA có thể dẫn đến ung thư. Các thuốc chứa axit folic được dùng trong điều trị chứng thiếu axit folic và một số loại bệnh thiếu máu [thiếu máu nguyên hồng cầu khổng lồ] gây ra do thiếu hụt axit folic. Axit folic đôi khi được dùng kết hợp với các thuốc khác để điều trị bệnh thiếu máu ác tính.
Một số chỉ định khác của thuốc này là:
- Dùng cho trường hợp thiếu axit folic trong chế độ ăn
- Bổ sung vitamin này cho phụ nữ mang thai [đặc biệt đang điều trị sốt rét hay lao]
- Bổ sung folat khi đang điều trị bằng các thuốc kháng axit folic [như methotrexat], điều trị động kinh, thiếu máu tan máu
Một số tác dụng khác của thuốc không được liệt kê trên nhãn thuốc đã được phê duyệt nhưng bác sĩ có thể chỉ định bạn dùng. Bạn chỉ sử dụng thuốc này để điều trị một số bệnh lí chỉ khi có chỉ định của bác sĩ.
Liều dùng
Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế. Hãy luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi quyết định dùng thuốc.
Liều dùng axit folic cho người lớn như thế nào?
Liều thông thường dành cho người lớn thiếu máu hồng cầu to:
Dùng 1 mg uống hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày. Bạn có thể tiếp tục dùng cho đến khi các triệu chứng lâm sàng của việc thiếu hụt folate và tình trạng huyết học cơ bản đã bình thường hóa.
Liều thông thường cho người lớn bị thiếu axit folic:
- Dùng 400–800 mcg uống hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày
- Phụ nữ trong độ tuổi sinh con, mang thai và phụ nữ cho con bú nên dùng 800 mcg hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày
Liều dùng axit folic cho trẻ em như thế nào?
Liều thông thường cho trẻ bị thiếu axit folic:
- Trẻ sơ sinh: cho trẻ dùng 0,1 mg uống hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày.
- Trẻ dưới 4 tuổi: cho trẻ dùng lên đến 0,3 mg uống hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày.
- Trẻ từ 4 tuổi trở lên: cho trẻ dùng lên đến 0,4 mg uống hoặc tiêm bắp, tiêm dưới da hoặc tiêm tĩnh mạch một lần một ngày.
Liều thông thường cho trẻ em để bổ sung vitamin và khoáng chất cho trẻ:
Bạn cần chú ý liều khuyến cáo hàng ngày cho trẻ như sau:
- Trẻ sơ sinh thiếu tháng: cho trẻ dùng liều 50 mcg một ngày [15 mcg/kg/ngày]
- Trẻ sơ sinh đủ tháng và trẻ sơ sinh 1-6 tháng: cho trẻ dùng liều 25-35 mcg một ngày
- Trẻ 1-3 tuổi: cho trẻ dùng liều 150 mcg một ngày
- Trẻ 4-8 tuổi: cho trẻ dùng liều 200 mcg một ngày
- Trẻ 9-13 tuổi: cho trẻ dùng liều 300 mcg một ngày
- Trẻ 14 tuổi trở lên: cho trẻ dùng liều 400 mcg một ngày
Cách dùng
Bạn nên dùng axit folic như thế nào?
Bạn nên dùng axit folic một cách chính xác theo quy định của bác sĩ. Không dùng với số lượng lớn hơn hoặc lâu hơn so với quy định. Đọc kỹ hướng dẫn trước khi sử dụng.
Bác sĩ đôi khi có thể thay đổi liều lượng để chắc chắn thuốc phát huy hiệu quả tốt nhất cho bạn. Hãy thông báo với bác sĩ nếu tình trạng bệnh của bạn không thuyên giảm hoặc trở nên nặng hơn.
Bạn nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?
Trong trường hợp khẩn cấp hoặc quá liều, gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
Bạn nên làm gì nếu quên một liều?
Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, nếu gần với liều kế tiếp, hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch. Không dùng gấp đôi liều đã quy định.
Tác dụng phụ
Bạn có thể gặp tác dụng phụ nào khi dùng axit folic?
Axit folic thường có rất ít tác dụng phụ. Nếu bạn có bất kỳ tác dụng bất thường từ khi dùng sản phẩm này, cho bác sĩ của bạn biết. Nếu bạn thấy bất kỳ triệu chứng dị ứng nghiêm trọng như nổi mẩn, ngứa, sưng [đặc biệt là ở mặt, lưỡi, họng], chóng mặt hoặc khó thở, hãy đi cấp cứu ngay lập tức.
Thông báo ngay cho bác sĩ nếu gặp phải bất kỳ tác dụng không mong muốn nào khi sử dụng thuốc.
Thận trọng/ Cảnh báo
Trước khi dùng axit folic bạn nên biết những gì?
Bạn không nên sử dụng thuốc này nếu bạn đã từng bị dị ứng với axit folic hoặc nếu bạn có các vấn đề sau:
Nếu bạn có bất kỳ các bệnh lý nào khác, hãy trao đổi với bác sĩ vì có thể cần điều chỉnh liều hoặc thực hiện xét nghiệm đặc biệt để sử dụng thuốc một cách an toàn.
Những điều cần lưu ý nếu bạn đang mang thai hoặc cho con bú
Vẫn chưa có đầy đủ các nghiên cứu để xác định rủi ro khi dùng axit folic trong thời kỳ mang thai hoặc cho con bú. Trước khi dùng thuốc, hãy luôn hỏi ý kiến bác sĩ để cân nhắc giữa lợi ích và nguy cơ.
Tương tác thuốc
Axit folic có thể tương tác với thuốc nào?
Tương tác thuốc có thể làm thay đổi khả năng hoạt động của thuốc hoặc gia tăng ảnh hưởng của các tác dụng phụ. Tài liệu này không bao gồm đầy đủ các tương tác thuốc có thể xảy ra. Tốt nhất là bạn viết một danh sách những thuốc bạn đang dùng [bao gồm thuốc được kê toa, không kê toa và thực phẩm chức năng] và cho bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn xem. Không được tự ý dùng thuốc, ngưng hoặc thay đổi liều lượng của thuốc mà không có sự cho phép của bác sĩ.
Một số tương tác có thể xảy ra khi dùng chung với:
- Sulphasalazin
- Thuốc tránh thai đường uống
- Thuốc chống co giật
- Cotrimoxazol
Thức ăn và rượu bia có ảnh hưởng tới thuốc này không?
Những loại thuốc nhất định không được dùng trong bữa ăn hoặc cùng lúc với những loại thức ăn nhất định vì có thể xảy ra tương tác. Rượu và thuốc lá cũng có thể tương tác với vài loại thuốc nhất định. Hãy tham khảo ý kiến chuyên gia sức khỏe của bạn về việc uống thuốc cùng thức ăn, rượu và thuốc lá.
Tình trạng sức khỏe nào ảnh hưởng đến thuốc này?
Tình trạng sức khỏe của bạn có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng thuốc này. Báo cho bác sĩ biết nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào.
Bảo quản
Bạn nên bảo quản thuốc axit folic như thế nào?
Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, nhiệt độ dưới 30ºC. Để thuốc tránh xa tầm tay trẻ em.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
22 Tháng 02, 2021
Bổ sung acid folic trước khi mang thai là biện pháp phòng ngừa dị tật cho thai nhi được các bác sĩ khuyến khích mẹ bầu thực hiện. Vậy bổ sung axit folic cho người chuẩn bị mang thai thế nào cho đúng? Dược sĩ Omi Pharma sẽ giúp các mẹ giải đáp uống axit folic trước khi mang thai bao lâu và thuốc bổ sung axit folic loại nào tốt.
1. Acid folic là gì?
Acid folic [axit folic] thuộc nhóm vitamin B, cụ thể là vitamin B9. Ngay cả khi chưa mang thai thì cơ thể chúng ta vẫn cần phải nạp đủ lượng axit folic để duy trì sự phát triển của các tế bào và quá trình hình thành hồng cầu, vận chuyển oxy từ phổi tới các tế bào và cơ quan. Acid folic tác động tới sự tổng hợp RNA và DNA. Axit folic có vai trò quan trọng đối với sức khỏe của phụ nữ trước, trong và sau thai kỳ.
Đối với trẻ nhỏ, acid folic giúp não bộ và tủy sống của trẻ phát triển khỏe mạnh ngay từ khi mới hình thành bào thai trong tử cung người mẹ. Do đó, bổ sung acid folic trước khi mang thai sẽ đảm bảo trẻ phát triển bình thường, giảm được nguy cơ dị tật thai nhi [như hàm ếch, hở môi, dị tật tim, ống thần kinh] hoặc các biến chứng khi mang thai ở người mẹ [sinh non, sảy thai, rối loạn tâm thần sau sinh].
2. Vì sao cần bổ sung acid folic trước khi mang thai?
Axit folic là nhân tố thiết yếu, ảnh hưởng tới quá trình phân chia tế bào và hình thành hồng cầu. Điều đó có nghĩa là nếu cơ thể thiếu axit folic thì cũng có nguy cơ thiếu máu cao. Trước và trong khi mang thai, nếu người mẹ không được cung cấp đầy đủ lượng axit folic cần thiết sẽ dẫn tới trẻ cũng bị thiếu axit folic, thai nhi có nguy cơ dị tật cao.
Các chị em đang trong độ tuổi sinh nở đều dễ thiếu hụt acid folic. Nguyên nhân là vì trước khi mang thai, mỗi tháng chị em đều mất một lượng máu không hề nhỏ qua mỗi kỳ kinh nguyệt. Ở người khỏe mạnh, cơ thể hấp thụ acid folic và sắt tốt thì da dẻ hồng hào, máu hồi lại nhanh chóng. Nhưng với những trường hợp thường xuyên thiếu máu, chế độ dinh dưỡng không đảm bảo thì khả năng cơ thể thiếu axit folic là rất lớn.
Các bác sĩ chuyên khoa khuyến khích chị em nên bổ sung sắt và axit folic trước khi mang thai. Bởi vì ở phụ nữ mang thai, nhu cầu acid folic cao gấp 4 lần so với người bình thường. Chính vì thế, chị em cần bổ sung acid folic từ trước khi mang thai để đảm bảo cơ thể dự trữ đủ lượng dưỡng chất cần thiết cho sự hình thành và phát triển của thai nhi.
3. Bổ sung axit folic trước khi mang thai bao lâu?
Vậy uống axit folic trước khi mang thai bao lâu là hợp lý? Nếu chị em đã có dự định thả bầu thì bổ sung axit trước khi mang thai 3 tháng là được Có nghiên cứu đã chỉ ra rằng uống axit folic đều đặn trong vòng 1 năm trước khi mang thai giúp giảm nguy cơ sinh non cao hơn so với những người không uống. Bởi axit folic có tác dụng kích thích cơ thể sản sinh các tế bào mới và khỏe mạnh, đảm bảo lượng máu cần thiết cho hoạt động sống của cơ thể.
Lượng acid folic cần bổ sung trước khi mang thai là bao nhiêu? Các chuyên gia khuyến cáo phụ nữ trước khi mang thai nên bổ sung từ 400mg - 600mg acid folic/ngày. Tuy nhiên còn tùy thuộc vào thể trạng của mỗi người mà lượng axit folic bổ sung trước khi mang thai sẽ khác nhau. Trung bình, phụ nữ trước khi mang thai nên bổ sung tối thiểu 400mg acid folic/ngày.
4. Cách bổ sung axit folic cho người chuẩn bị mang thai
Chị em có thể bổ sung acid folic qua 2 cách: một là tăng cường các loại thực phẩm giàu axit folic trong bữa ăn hàng ngày, hai là uống thuốc bổ sung acid folic trước khi mang thai. Acid folic có nhiều trong các loại thực phẩm như bắp cải, súp lơ xanh, bí đao, mùi tây, ớt chuông, nấm, đậu và các loài cây họ đậu, rau diếp, các loại quả mọng. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, bổ sung axit folic bằng các loại thực phẩm không thực sự hiệu quả, không đáp ứng đủ lượng axit folic cần thiết cho cơ thể. Do đó, chị em vẫn nên dùng thêm thuốc bổ sung acid folic trước khi mang thai.
Tốt nhất chị em hãy hỏi bác sĩ xem thuốc axit folic cho phụ nữ chuẩn bị mang thai loại nào tốt. Mỗi ngày, chị em chỉ nên bổ sung từ 400-600mg axit folic/ngày là đủ, nếu quá liều [trên 1000mg] có thể dẫn tới tiêu chảy, buồn nôn, cơ thể nặng nề, khó tiêu, chướng bụng. Với những trường hợp có u trong cơ thể, dù là u lành hay u ác thì việc bổ sung quá nhiều axit folic sẽ khiến cho khối u phát triển nhanh hơn.
Dược sĩ Omi Pharma gợi ý chị em có thể sử dụng viên uống DHC bổ sung axit folic của Nhật Bản. Sản phẩm dạng viên nén sử dụng tiện lợi, cung cấp đủ lượng vitamin B2, B6, B12, B9 cho cơ thể trong 1 ngày. Chị em dễ dàng mang theo mọi lúc mọi nơi. Lượng axit folic trong 1 viên uống DHC tương đương với lượng axit folic tổng hợp từ 12 bó rau cải xanh. Các chị em đang trong độ tuổi sinh nở và có kế hoạch mang thai thì nên sử dụng viên uống bổ sung axit folic của DHC.
Trên đây dược sĩ Omi Pharma đã hướng dẫn chị em bổ sung acid folic trước khi mang thai thế nào cho đúng. Nếu chị em cần tư vấn thêm về các sản phẩm chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé trong thai kỳ thì liên hệ với dược sĩ Omi Pharma qua số hotline 08.6868.0303 hoặc chat trong phần hỗ trợ trực tuyến trên Website nhé.