Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine

Theo báo cáo của Bộ Y tế gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam ngày 11/5 về tiến độ triển khai tiêm chủng và cung ứng vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi, đến ngày 10/5/2022, toàn bộ 63 tỉnh, thành đã triển khai tiêm được cho khoảng 1,88 triệu trẻ em từ 5 đến dưới 12 tuổi, chiếm 26,6% số trẻ đủ điều kiện và đồng ý tiêm chủng ở nhóm tuổi này.

Chiến dịch được triển khai từ ngày 14/4, với Quảng Ninh là địa phương đầu tiên thực hiện tiêm vaccine cho trẻ từ 5 dưới dưới 12 tuổi. Báo cáo của Bộ Y tế cũng cho biết, đến hết tháng 8/2022, dự kiến sẽ hoàn thành và kết thúc tiêm đủ 2 mũi cho trẻ đủ điều kiện và đồng ý tiêm chủng. Song con số 26,6% có là chậm tiến độ và nguyên nhân là gì?

Việt Nam triển khai tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi.

Tâm lý “trẻ con em không cần tiêm”

Ghi nhận thực tế của phóng viên tại các điểm tiêm chủng cho thấy, qua khám sàng lọc, nhiều trường hợp trẻ đã phải trì hoãn tiêm vì lý do mắc các bệnh nền cần điều trị hay chuyển sang tiêm đợt sau tại các bệnh viện để đảm bảo an toàn nhất. 

Tại điểm tiêm trường tiểu học Trần Quốc Toản (Hoàn Kiếm, Hà Nội), chị Phan Thị Hòa có con gái đang học lớp 4  cho biết, con gái chị không được tiêm vaccine COVID-19 bởi vì bị hen phế quản: “Bố mẹ vào cùng các con khi khám sàng lọc trước tiêm. Tôi cũng thông tin việc cháu bị hen phế quản, do đó, bác sĩ nói rằng để cháu điều trị bệnh này trước, bao giờ khỏi sẽ tiêm sau”.

Nhiều bậc phụ huynh cũng chia sẻ rằng, nhiều lớp học có khoảng 30 học sinh được cha mẹ đăng ký tiêm vaccine, song đến khi tiêm chỉ còn chưa tới 10 trẻ. 

Trao đổi với phóng viên VOV.VN, PGS.TS Nguyễn Huy Nga, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho rằng, với đối tượng trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi, tỷ lệ tiêm chưa cao, bởi vì các gia đình còn có tâm lý cho rằng trẻ con không cần tiêm, hoặc do nhiều trẻ từng mắc COVID-19 trong thời gian vừa qua nên phải trì hoãn tiêm

“Trẻ em khi mắc COVID-19 thường có triệu chứng nhẹ, nên nhiều gia đình quyết định không tiêm. Nhưng theo tôi, chúng ta vẫn cần tập trung tiêm chủng cho nhóm trẻ em có bệnh nền như béo phì, bệnh mãn tính. Những trường hợp còn lại vẫn cần vận động để các gia đình tìm hiểu về vaccine và đồng ý cho con em đi tiêm”, PGS.TS Nguyễn Huy Nga nói.

Chị Phan Thị Hòa, có con gái đang học lớp 4 trường tiểu học Trần Quốc Toản (Hoàn Kiếm, Hà Nội) chia sẻ, hôm nay con gái chị không được tiêm vaccine bởi vì bị hen phế quản, bác sĩ nói rằng để cháu được điều trị bệnh này trước, bao giờ khỏi thì sẽ tiêm sau.

TS Đặng Thị Thanh Huyền, Phó trưởng Văn phòng tiêm chủng mở rộng quốc gia, Viện vệ sinh dịch tễ Trung ương (Bộ Y tế) cũng cho biết, rất đông các bậc phụ huynh đồng ý cho con tiêm vaccine COVID-19, song vẫn còn những gia đình đang chần chừ không muốn tiêm vaccine cho trẻ nhỏ vì cho rằng trẻ ở độ tuổi này nếu có mắc thì biểu hiện của bệnh rất nhẹ và tự khỏi. 

Theo TS Nguyễn Thị Thanh Huyền, qua kiểm tra tại nhiều điểm tiêm chủng, thì thực tế với các bậc phụ huynh đã đồng ý cho con tiêm chủng vaccine COVID-19 cũng có nhiều băn khoăn, lo lắng trong những ngày đầu triển khai chiến dịch. 

“Trong  thời gian qua, rất nhiều trẻ em mắc COVID-19 và nhiều trẻ có dấu hiệu rất nhẹ, thời gian mắc bệnh ngắn. Tuy nhiên, chúng ta phải hiểu rằng, hậu COVID-19 và hội chứng viêm đa hệ thống không phụ thuộc vào tình trạng mắc bệnh nặng hay nhẹ mà phụ thuộc vào cơ địa của trẻ. Vì vậy, để phòng ngừa hậu quả do mắc COVID-19 cần phải đi trước một bước là tiêm vaccine. Thực tế, chiến dịch tiêm chủng vaccine COVID-19 cho trẻ nhỏ từ 5 đến dưới 12 tuổi đã được triển khai an toàn. Do vậy, tôi tin tưởng rằng, sắp tới các bậc phụ huynh sẽ tin tưởng và ủng hộ tích cực việc đưa trẻ đi tiêm chủng”, TS Nguyễn Thị Thanh Huyền nói.

Tiêm vaccine để trẻ đến trường học tập và vui chơi đầy đủ

Theo hướng dẫn của Bộ Y tế về khám sàng lọc tiêm chủng vaccine COVID-19, những trẻ đang mắc bệnh cấp tính như sốt, nhiễm trùng hay trẻ đang bị suy giảm các cơ quan, đang trong giai đoạn cấp cứu, điều trị, trẻ đang ở giai đoạn tiến triển một số bệnh mãn tính, trẻ đang sử dụng các loại thuốc ức chế miễn dịch có thể làm suy giảm hiệu quả của vaccine… cần hoãn tiêm ít nhất 3 tháng từ thời điểm phát hiện trẻ được chẩn đoán mắc viêm đa hệ thống. Đến khi trẻ được khám và xác định tình trạng trở lại bình thường, đồng thời các bác sĩ cũng sẽ tiến hành kiểm tra chức năng tim mạch để đảm bảo hoàn toàn bình thường để có thể tiến hành tiêm vaccine. Trường hợp này chỉ áp dụng với trẻ mắc viêm đa hệ thống. 

Văn phòng tiêm chủng mở rộng quốc gia cũng yêu cầu các cơ sở y tế, cơ sở tiêm chủng tại tất cả các địa phương lưu ý những trường hợp trẻ mới chuyến đến hay mới đi khỏi địa phương để không bỏ sót các trường hợp này.

TS Nguyễn Thị Thanh Huyền khuyến cáo các bậc phụ huynh những điều cần lưu ý trước, trong và sau khi đưa con đi tiêm vaccine: “Trẻ từ 5 đến 11 tuổi nhận thức về các dấu hiệu phản ứng, các bất thường về sức khỏe trước và sau khi tiêm còn hạn chế. Trẻ dù mải chơi, vận động nhiều nhưng vẫn sợ tiêm. Vì vậy, cha mẹ trước khi đưa trẻ đi tiêm thì cần trò chuyện với con về vaccine, cũng như tình trạng sức khỏe của con để trẻ biết được những bất thường về sức khỏe, cũng như giúp trẻ an tâm cùng đi tiêm chủng mà không quá lo lắng và sợ hãi.

Nếu như có gì đáng lưu ý thì trẻ cũng cần chia sẻ với giáo viên chủ nhiệm, cũng như nhân viên y tế tại các điểm tiêm chủng để có thể chỉ định tiêm phù hợp với điều kiện sức khỏe của trẻ. Đối với một số những phản ứng sau tiêm hiếm gặp như viêm cơ tim. Mặc dù nhóm điều này thì tỷ lệ phản ứng sau tiêm thì nó ít hơn so với nhóm thanh niên, nhưng cần giảm thiểu nguy. Theo đó, cha mẹ cần thường xuyên ở bên con hoặc là có người theo dõi trẻ trong vòng ít nhất 48 tiếng sau khi tiêm và hướng dẫn con vẫn có thể vui chơi nhưng hạn chế vận động mạnh từ 7-28 ngày. Khi có bất cứ dấu hiệu bất thường về sức khỏe thì cần đưa ngay trẻ đến các cơ sở y tế để được xử trí kịp thời”.

Theo kế hoạch, Chương trình tiêm chủng mở rộng sẽ ưu tiên triển khai tiêm vaccine COVID-19 cho trẻ 12 tuổi - đang học lớp 6 và sẽ mở rộng dần các độ tuổi tiêm cho trẻ đi học tiểu học và trẻ 5 tuổi - đang học mẫu giáo. Dự kiến, trẻ học tiểu học sẽ được tiêm vaccine trong thời gian tháng 5- 6/2022. Từ tháng 6/2022 và sau đó sẽ tiếp tục tiêm vaccine cho trẻ 5 tuổi. Trẻ đã khỏi COVID-19 được 3 tháng sẽ tiêm vét vào tháng 7-8/2022. 

“Chúng tôi khuyến cáo các bậc cha mẹ, nếu như trẻ đã đủ thời gian, đủ điều kiện sức khỏe để đi tiêm chủng thì hãy cho con đi tiêm chủng sớm, nhằm giúp cho trẻ thời gian Hè tới đây sẽ được vui chơi, đi du lịch cùng gia đình một cách an toàn. Cũng như chuẩn bị sẵn sàng sức khỏe cho năm học mới mà chúng ta đã chờ đợi suốt hơn 2 năm qua, để trẻ được đến trường học tập và vui chơi đầy đủ”, TS Nguyễn Thị Thanh Huyền nhấn mạnh./.

Covid: Đang chậm hơn Lào, Việt Nam cần đa dạng hóa cách tiêm vaccine để tăng tốc

Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine
Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Bảo tàng và phòng tranh nổi tiếng The Tate Modern ở London thành một trong gần 2000 điểm tiêm vaccine của England

Một trong những thách thức lớn cho chính phủ Việt Nam và Quốc hội nhiệm kỳ này là làm sao đẩy nhanh chương trình tiêm chủng chống Covid.

So với Campuchia (63,33 liều trên 100 người), Lào (24,43/100) thì số người Việt Nam chính thức được tiêm quả là thấp: 4,53 liều/100 người, tính đến 22/07 (xem bảng cuối bài).

Theo Bộ Y tế thì tại TP.HCM, sau 6 ngày triển khai tiêm vắc xin COVID-19 đợt 5, mới chỉ tiêm được 221.289 liều.

Trung bình tiêm khoảng 36.881 liều/ngày, mỗi điểm tiêm trung bình tiêm cho 59 người/ngày.

Tôi không có số liệu cho London (9 triệu dân) để so sánh với TP HCM, nhưng Anh Quốc trên cả nước đã có lúc đạt tốc độ tiêm 800 nghìn mũi một ngày, trên 67 triệu dân (tháng 5/2021).

Hiện nay ở England, vì đa số người lớn đã được tiêm nên con số giảm xuống 170 nghìn liều thứ nhì một ngày.

Hà Nội vừa công bố một số điểm tiêm.

Còn Vinh (Nghệ An) mới lập hai điểm tiêm ở hai trường tiểu học, quá ít cho dân số nửa triệu.

Những ví dụ này cho thấy chương trình tiêm chủng của Việt Nam còn quá chậm và thiếu động lực.

Tiêm nhanh hơn lây nhiễm

Cuộc chạy đua của Việt Nam cũng như các nước là làm sao đẩy số người được tiêm chủng hàng ngày tăng nhanh hơn số lây nhiễm Covid.

Đó là chiến lược duy nhất, cần đặt là ưu tiên số một cho cả nước, trên mọi vấn đề khác.

Về tổng thể, điểm sai đầu tiên là danh sách 16 hạng mục ưu tiên theo Quyết định số 3355/QĐ-BYT.

Vì những quy định khác thường, chồng chéo về chức danh, nhu cầu thực tiễn trong danh sách 16 đối tượng ưu tiên theo khiến công tác tiêm chủng thiếu liền lạc, xuyên suốt.

Chẳng hạn, người có bệnh mãn tính và trên 65 tuổi xếp số 9/16, rất thấp, và ngược xu hướng của thế giới.

Một nhóm rất lạ là "chức sắc tôn giáo" (không hề có ở Âu Mỹ), xếp gần chót bảng (14).

Nhưng nếu như họ đi chống dịch, như TP HCM mời hơn 400 tu sĩ tham gia công tác này, thì sẽ được đẩy lên nhóm 2- những người tham gia chống dịch?

Lúc đó, hơn 400 ni cô, sơ, sư và linh mục cũng sẽ được tiêm, bất kể họ ở tuổi nào? Tiêm thế có phải "chen hàng" không?

Người nước ngoài sống ở Việt Nam nếu không thuộc các ngành nghề và nhóm dân cư Quyết định 3355 nêu trên thì họ được tiêm ở đâu?

Trang Facebook UK in Việt Nam sau khi đăng tin Anh tặng VN vaccine thì có người hỏi ngay 'Công dân Anh khi nào được tiêm ở Việt Nam?"

Mới nhất, 300 công dân Ba Lan ở TP HCM đăng công khai lời khẩn cầu để chính phủ gửi họ cho vài trăm liều vaccine mà Ba Lan có thừa, và "họ sẵn sàng trả tiền cho mọi chi phí vận chuyển, bảo quản".

Lý do là các công dân Ba Lan ở Việt Nam chưa thấy có cơ hội được tiêm vaccine, theo bài của Jakub Balinski trên trang của đài Tokfm.pl(29/07) .

Khác VN, trên thế giới chọn Nhóm lứa tuổi là tiêu chuẩn chính bất kể tư cách công dân để quản lý việc 'vaccine roll-out', vừa đơn giản, vừa tạo cảm giác "công bằng" bởi chẳng ai đổi được tuổi của mình.

Không phải chỉ Việt Nam mà Indonesia cũng bị phê phán khi "tiêm ưu tiên cho người 18-59 tuổi", với giải thích rằng đây là nhóm ở độ tuổi lao động.

Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine
Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine

Chụp lại hình ảnh,

Xếp hàng chờ tiêm vaccine ở TP HCM

Bị phê phán, Bộ Y tế Indonesia lại nói là vì thiếu thuốc, nhóm 18-59 được tiêm vaccine Sinopharm, và họ sẽ xem vaccine nào an toàn cho người trên 60 thì sẽ ưu tiên tiêm cho họ, theo Reuters.

Xét cho cùng vì tình hình khó khăn, thiếu vaccine, các nước nghèo đều phải cố xoay xở.

Việc Anh Quốc gửi 9 triệu liều vaccine cho các nước 'dễ bị tổn thương' gồm cả Indonesia và Việt Nam là tin mừng nhưng là thực tế thế giới đang coi các quốc gia này bị tụt hậu, cầm giúp gấp.

Danh sách 16 nhóm ưu tiên của Việt Nam tự nó đã không còn ý nghĩa, và không đáp ứng được nhu cầu nên cần chuyển dần sang tiêu chí mới, "tiêm chủng đại trà" ở bất đâu có thể được

Đây cũng là việc chính phủ Biden nêu ra cho dân Mỹ từ tháng 7/2021: "Ai trên 12 tuổi cũng đều được quyền tiêm ở tiểu bang của họ", theo New York Times (29/07).

Hoa Kỳ đạt con số 89,7% người trên 65 tuổi đã tiêm một liều, và 79,9% ở lứa tuổi này đã nhận hai liều nhưng vẫn phải thúc đẩu tiêm đại trà vì một số không nhỏ dân Mỹ phản đối tiêm vaccine (anti-vaxxer).

Đây chính là thách thức cho chính quyền Biden, như nhà dịch tễ học Lynn Goldman từ trường George Washington University nói trên kênh NPR gần đây.

Bà nêu ví dụ con số gần 200 người Mỹ tử vong tại bang Maryland "đều là những người không tiêm vaccine".

Cổ vũ cho tiêm đều, tiêm nhiều và tạo niềm tin vào vaccine

Những ngày qua, tuy thế việc triển khai tiêm ở Việt Nam đã có tăng tốc, và các nhóm cao niên cũng bắt đầu được mời đi.

Trả lời phỏng vấn của chương trình Outside Source trên kênh BBC tại Anh của biên tập viên Chris Ancil hôm 30/07, tôi khen ngợi chính phủ Việt Nam đã bám sát "lợi thế địa chính trị" để nhận vaccine từ Hoa Kỳ, Anh Quốc cho tiêm đại trà, và dùng vaccine TQ chỉ ở một số địa phương biên giới.

Cá nhân tôi nghĩ tiêm vaccine nào cũng tốt hơn là không, nhưng trong một xã hội còn nghi ngại nguồn vaccine Trung Quốc thì điều tốt cho kế hoạch chung là dùng các loại vaccine tạo được niềm tin.

Cũng trong tinh thần đó, làn sóng bêu riếu, thậm chí "tổng sỉ vả" một số công dân Việt Nam được tiêm "chen hàng" đã đi quá đà.

Đồng ý là một số điều vô lý trong danh sách tiêm chủng 16 đối tượng tạo cảm giác bất công, và con cái quan chức dễ "chen hàng".

Nhưng chúng ta cần thấy bức tranh chung là làm sao tiêm càng nhanh, càng nhiều, ai cũng được, để giảm đi nguy cơ lây nhiễm Covid, và cứu thêm mạng người.

Chuyện phạt tiền một cô gái tiêm chen hàng ở Hà Nội "để làm gương" thực ra không cần thiết, nhắc nhở là đủ.

Khi trên thế giới đang có nhiều triệu người ở Mỹ, Pháp, Đức, thế giới Hồi giáo chống vaccine, thì ví dụ "muốn được tiêm bằng mọi giá" ở VN là điều cần được đề cao, miễn là có cách giải thích hợp lý.

Ví dụ, một khi đã đem các lọ vaccine ra khỏi tủ đông âm độ thì sẽ phải được tiêm cho hết. Việc công nhận một số người được tiêm "ngoài danh sách, lứa tuổi ưu tiên" đôi khi là điều cần thiết.

Tại Anh, các điểm tiêm đại trà đều thông báo cho dân địa phương đến chiều là có cơ hội "tiêm ké" cho bất cứ ai ra xếp hàng, dù bạn thuộc nhóm lứa tuổi nào, để khỏi phí thuốc.

Tại một trường học gần nhà tôi, các giáo viên được cô chị của một đồng nghiệp làm bác sĩ trong bệnh viện Darenth Valley nhắn tin là "chạy ra nhanh chiều thứ Sáu" có vaccine dư, tiêm ngay.

Pfizer lại nhấn mạnh 'nên tiêm thêm liều bổ trợ thứ ba'

Covid: Người Việt tại Nga, vaccine Sputnik và suy nghĩ về VN

Covid-19: Có cần thiết khử trùng toàn Sài Gòn, Hà Nội?

Hàn Quốc 'rút kinh nghiệm từ các sai sót khi tiêm vaccine'

Có điều bên Anh này họ công khai chuyện đó và ai cũng hiểu những lọ vaccine đã mở ra không thể đóng lại chuyển tới một vùng xa thiếu hàng.

Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine
Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine

Nguồn hình ảnh, PA Media

Chụp lại hình ảnh,

Trung đoàn Royal Scots Dragoon lập ra điểm tiêm vaccine ở Ravenscraig, Lanarkshire, nhận tiêm 1000 mũi một ngày

Tóm lại, Anh phân bổ tiêm theo lứa tuổi cho đến khi các nhóm rủi ro cao đã tiêm xong thì gần như mở cửa tháo khoán cho tất cả công dân còn lại, ai chưa kịp tiêm theo giấy mời (qua tin nhắn điện thoại) theo lứa tuổi thì cứ tra trên mạng để tới một trong hàng trăm điểm tiêm quanh một khu dân cư.

Tình nguyện viên, trực thăng, và xe bus tiêm lưu động

Nhưng để làm được việc tiêm nhiều, tiêm nhanh như Anh Quốc và Hoa Kỳ, xin chia sẻ chuyện vận động vào cuộc hàng trăm nghìn tình nguyện viên.

Trang web của Bộ Y tế Anh nói rõ rằng họ mở trang tình nguyện giúp chiến dịch tiêm vaccine là làm theo nhiệm vụ của WHO muốn tiêm 2 tỷ liều cho người dân toàn cầu.

Ở Anh, chiến dịch này gọi là VaccinAid Appeal (xem trang web) đã thu hút 280 nghìn người ở Anh tham gia.

Không cần phải là nhân viên y tế hay sinh viên trường y, học viện y tá bạn mới tình nguyện tham gia được.

Vì việc tổ chức các điểm tiêm chủng cần đủ thứ: từ bố trí, hướng dẫn xe cộ vào bãi đỗ, đẩy xe lăn cho người già, người tàn tật, làm công việc giấy tờ, khuân vác các container đựng lọ vaccine.

Như hôm đi tiêm tại điểm gần nhà, tôi thấy chỉ có một bác sĩ trông coi chừng 7 phòng tiêm - ở một trường tiểu học - còn lại là y tá mặc áo xanh, và những người tình nguyện viên đeo băng trên vai áo.

Nhờ tình nguyện viên đông đảo, xứ Anh (England) đến tháng 7/2021 có 1.900 điểm tiêm vaccine.

Một số sân vận động như của đội bóng West Ham tại London cũng được chuyển thành điểm tiêm...trường học, bệnh xá, nhà văn hóa, nhà thờ, tiệm thuốc...cũng vào cuộc.

Khẩu hiệu của họ là "No need to book, just walk in" (Không cần đăng ký, cứ bước vào! - xem nguồn)

Quân đội Anh cũng vào cuộc lập ra 150 nhóm tiêm lưu động (mobile vaccination team- mỗi nhóm 10 người) trong chiến dịch gọi là Operation Delta Force, dùng cả trực thăng Chinook.

Theo các báo Anh, đây là cách họ học từ Quân đội Mỹ đã tham gia vào việc hậu cần của chương trình tiêm ở Hoa Kỳ.

Ngoài đội tiêm lưu động, các doanh trại quân đội Anh giúp lập điểm tiêm ở nơi họ đóng quân.

Ví dụ, đơn vị Royal Scots Dragoon lập ra một điểm ở Ravenscraig, Lanarkshire, tiêm 1000 mũi một ngày cho dân.

Ngành giao thông Anh còn đưa xe bus ra để lập thành điểm tiêm chủng.

Gọi là 'pop-up vaccination bus' để tới các khu dân cư...ngại tiêm nhằm tạo điều kiện tối đa cho họ không thể từ chối vaccine.

Việc triển khai vaccine ở Hoa Kỳ hiển nhiên cũng dựa vào cả con số đông đảo người tình nguyện.

Điều thú vị, và rất hay của Mỹ là kêu gọi cả người Mỹ sống ở nước ngoài tham gia chương trình tình nguyện này.

Họ có thể đăng ký, theo hướng dẫn ở trang này và khi về nước thì có thể nhanh chóng bắt tay vào việc giúp đẩy nhanh tiêm chủng.

Thời gian tình nguyện cho mọi người Mỹ đều rất linh hoạt: từ một tuần tới 24 tuần.

Việt Nam nên huy động, khuyến khích người dân giúp nhà nước

Tính khẩn cấp của việc chống đại dịch nay khiến nhà nước nên kêu gọi toàn dân giúp nhau, đưa các tổ chức khác cùng giúp nhà nước trong việc triển khai tiêm chủng.

Mở ra hoạt động tình nguyện, đưa quân đội tham gia chỉ là một trong nhiều cách mà tôi nêu ra ở trên.

Quân đội là để đánh giặc, thì Covid là kẻ thù nguy hiểm nhất hiện này còn gì nữa?

Các điểm chốt chặn ở nhiều đô thị tại sao không thể là nơi tiêm vaccine?

Ngoài ra, nhiều hội đoàn, tổ chức tôn giáo, hiệp hội nghề nghiệp...tùy từng mức độ đều có thể giúp cho công tác tiêm chủng khi mà mặt bằng, phòng ốc, nhân sự đã có đó, nay không làm gì.

Tóm lại cần bỏ quan niệm phải là người của ngành y tế mới có kỹ năng, độc quyền tiêm chủng.

Tâm lý của một số quan chức muốn bao cấp cả dịch bệnh, muốn tỏ ra là đang nắm tất cả dù làm không nổi sẽ chỉ gây thêm căng thẳng chung.

Ngược lại, công khai về tầm vóc của khủng hoảng, dựa vào toàn dân để chống dịch, như Anh, Mỹ đang làm chính là biện pháp đã được kiểm nghiệm để đưa VN thoái khỏi gọng kìm Covid.

Xem thêm:

AstraZeneca: ‘Liều một rủi ro ít, nhưng yên tâm tiêm liều hai’

VN: Mạng xã hội bàn về 'lời khẩn cầu vì dân' của một bác sĩ ở Sài Gòn

Việt Nam đã đến lúc cần hiện đại hóa cách chống Covid

Show more

Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine

Show more

Vì sao việt nam chậm tiêm vaccine