Mụn nội tiết tố không chỉ gặp ở nữ mà còn xuất hiện ở nam giới. Chúng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, ngoại hình cũng như sinh hoạt hàng ngày của người bệnh. Để cải thiện tình trạng này, bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số thông tin để các bạn hiểu cũng như biết cách điều trị phù hợp.
Mụn nội tiết tố là gì?
Mụn nội tiết tố nam là loại mụn xuất hiện do nội tiết trong cơ thể có vấn đề. Khi tuyến bã nhờn hoạt động mạnh và gây bít tắc nang lông sẽ hình thành mụn như mụn viêm, mụn mủ, mụn đầu trắng...
Nhìn chung, mụn trứng cá do nội tiết tố có thể xuất hiện ở nhóm tuổi khác nhau, nhưng phổ biến nhất là ở lứa tuổi dậy thì. Nguyên nhân là do trong giai đoạn này cơ thể chịu sự thay đổi nội tiết tố mạnh dẫn đến tăng tiết bã nhờn. Một số dấu hiệu rối loạn nội tiết tố bị nổi mụn như:
- Đàn ông bị mất khối lượng cơ, thường cảm thấy mệt mỏi và đau nhức.
- Đàn ông có ngực to lên cùng với chất béo tích tụ xung quanh eo hoặc hông.
- Thường xuyên thay đổi tâm trạng, hồi hộp, lo lắng và trầm cảm.
- Rối loạn hệ tiêu hóa, thường xuyên bị táo bón.
- Mất ngủ dẫn đến thiếu năng lượng và mệt mỏi.
Nguyên nhân rối loạn nội tiết tố nam gây mụn
Nguyên nhân trực tiếp
Nguyên nhân chính gây ra mụn nội tiết tố ở nam là do nội tiết tố androgen, chịu trách nhiệm chức năng nội tiết và sản xuất tinh trùng. Nội tiết tố androgen ảnh hưởng đến hầu hết các cơ quan trong cơ thể bao gồm cả làn da. Khi hormone này tăng cao các tuyến bã nhờn hoạt động quá mức tiết ra chất nhờn dẫn đến tắc lỗ chân lông. Dầu thừa kết hợp với các chất khác như vi khuẩn và bụi bẩn tạo ra mụn.
Nguyên nhân gián tiếp
Tuổi tác: Thông thường, nồng độ hormone nam tăng nhanh trong độ tuổi dậy thì. Chúng bắt đầu suy giảm dần theo thời gian, đến tuổi 40 lượng nội tiết tố nam giảm tới 30%. Vì vậy, từ tuổi trung niên, mụn do nội tiết tố xảy ra thường xuyên hơn ở nam giới. Nó không chỉ ảnh hưởng đến ngoại hình mà còn ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nam giới.
Căng thẳng: Tình trạng căng thẳng kéo dài làm thay đổi hormone sinh dục nam testosterone, do đó gây mụn nội tiết.
Chất kích thích: Sử dụng rượu bia, thuốc lá thường xuyên vừa không tốt cho sức khỏe. vừa làm nội tiết tố nam giảm xuống. Điều này làm giảm ham muốn tình dục của nam giới, ảnh hưởng không tốt đến đời sống vợ chồng.
Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống không lành mạnh cũng làm rối loạn nội tiết tố nam và gây ra mụn. Chẳng hạn như đậu nành, ăn nhiều chất béo khiến sản xuất ít tinh trùng hơn và ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Không vệ sinh da hàng ngày: Nam giới thường ít quan tâm đến việc chăm sóc da và làm sạch da. Do đó, bụi bẩn, da chết và dầu thừa tích tụ dần trong các nang lông dẫn đến mụn.
Bệnh về tinh hoàn: Nổi mụn nội tiết ở nam giới còn do tinh hoàn giảm hoặc không sản xuất testosterone.
Bệnh tuyến yên: Bình thường, vùng dưới đồi và tuyến yên có vai trò giúp tinh hoàn sản xuất testosterone. Sự suy giảm của vùng dưới đồi sẽ làm rối loạn hệ thống nội tiết của cơ thể. Kết quả là tinh hoàn không thể sản xuất ra testosterone, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản.
Cách điều trị mụn nội tiết tố ở nam
Sử dụng sản phẩm trị mụn
Mụn trứng cá do nội tiết tố tình trạng nhẹ có thể được điều trị bằng thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, đại đa số các mụn do nội tiết tố nam mụn nang. Chúng thường nằm sâu dưới da, đó là lý do tại sao các loại thuốc bôi ngoài da thường không hiệu quả.
Vì vậy, bạn cần dùng thuốc uống để đạt hiệu quả cao hơn. Một số loại thuốc thường được kê uống là thuốc kháng Androgen, Isotretinoin, Benzoyl Peroxide bôi da và AHA/BHA tại chỗ.
Bổ sung vitamin
Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, mụn nội tiết tố nam xảy ra là do cơ có thể bị thiếu một số chất quan trọng. Do đó, việc bổ sung đầy đủ các chất vitamin để hỗ trợ quá trình điều trị mụn như thực phẩm chức năng chứa kẽm, vitamin A, vitamin C, vitamin E,... Uống nhiều nước, thanh lọc cơ thể bằng trà xanh, nước ép rau củ quả. Bổ sung thêm thực phẩm chứa magie, kẽm nếu bạn bị sụt giảm testosterone trầm trọng.
Mẹo dân gian
Trà xanh với tác dụng kháng viêm, làm sạch da nên có hiệu quả trong điều trị mụn nội tiết tố ở nam giới. Uống một vài tách trà xanh hàng ngày để củng cố hệ miễn dịch của da. Từ đó, khắc phục các nguyên nhân gây ra mụn ở nam giới. Ngoài ra, bạn cũng có thể sử dụng các loại kem bôi, gel dưỡng ẩm có chiết xuất trà xanh cũng giúp trị mụn hiệu quả.
Dưa chuột: Các vitamin và khoáng chất có trong dưa chuột rất có lợi cho da, làm giảm mụn viêm do nội tiết tố và ngăn ngừa mụn quay trở lại. Sử dụng đắp lên vùng da bị mụn kết hợp với sữa chua để tạo thành mặt nạ giúp tăng hiệu quả trị mụn.
Trên đây là những thông tin về rối loạn nội tiết tố nam gây mụn. Mụn do nội tiết tố ảnh hưởng đến thẩm mỹ và sự tự tin của nam giới, gây cảm giác khó chịu nếu không biết điều trị dứt điểm. Hy vọng bài viết giúp nam giới có thể tham khảo thông tin và xác định nguyên nhân và lựa chọn được các biện pháp điều trị phù hợp để loại bỏ hoàn toàn mụn nội tiết tố.
Cao Hiếu
Nguồn tham khảo: Tổng hợp
Mụn nội tiết là một trong những bệnh lý liên quan đến da. Bệnh này không hiếm gặp và thường gây mất thẩm mỹ. Tuy không nguy hiểm nhưng bệnh lý này ảnh hưởng đến diện mạo, làm cho nhiều người mất tự tin khi giao tiếp. Vậy bệnh lý này do đâu mà có? Triệu chứng cụ thể ra sao? Điều trị có dễ dàng hay không? Tất cả sẽ được YouMed giải đáp qua bài viết sau đây.
Mụn nội tiết là bệnh lý như thế nào?
Mụn là một trong những sự lo ngại to không hề nhỏ đối với mọi người, cả nam lẫn nữ. Có khá nhiều loại mụn, trong số đó thường gặp nhất là mụn trứng cá, mụn đầu đen, mụn ẩn, mụn viêm,… Tuy nhiên, đây cũng không phải là điều quá lớn. Chúng chẳng đáng gì khiến chúng ta bằng một loại mụn mang tên là mụn nội tiết.
Mụn nội tiết thường xuất hiện ở nữ giới hơn so với nam giới. Độ tuổi thường từ 20 đến 50 tuổi. Đậy là loại mụn xảy ra rất thường ở giai đoạn tuổi dậy thì.
Nguyên nhân của mụn nội tiết là do sự thay đổi nội tiết tố trong thời kỳ kinh nguyệt, giai đoạn mang thai và mãn kinh. Loại mụn này làm hoạt động của các tuyến dầu bị thay đổi. Điều đó dẫn đến sự bùng phát bã nhờn. Từ đó sẽ dẫn đến hiện tượng tắc lỗ chân lông, viêm đỏ, và mụn nội tiết sẽ xuất hiện.
Đối với cả hai giới, mụn nội tiết có thể là sự tiến triển của mụn đầu trắng, mụn đầu đen. Trong một số trường hợp có thể là hậu quả của mụn bọc, mụn viêm, mụn mủ,… mụn nội tiết gây mất vẻ đẹp của làn da, làm cho chúng ta mất tự tin khi giao tiếp.
Thống kê dịch tễ của mụn nội tiết
Thông thường, nội tiết tố sẽ bị rối loạn sinh lý, xảy ra ở giai đoạn tuổi dậy thì. Tuy nhiên, bất cứ độ tuổi nào cũng đều có nguy cơ mắc phải loại mụn này.
Theo thống kê chung, có gần 50% nữ giới trong độ tuổi từ 20 đến 30 tuổi bị mụn do sự rối loạn nội tiết tố. Đối với phụ nữ trong độ tuổi từ 40 đến 50 tuổi, tỷ lệ này giảm còn 25%.
Mụn trứng cá do rối loạn nội tiết tố xảy ra thường ở giới nữ. Nam giới cũng có thể bị nhưng tỷ lệ thấp hơn, không quá 10%. Những yếu tố góp phần gây mụn bao gồm thay đổi nội tiết tố tuổi dậy thì, viêm da, mụn có sẵn ở da,…
Nguyên nhân và triệu chứng chính
Trong suốt giai đoạn tuổi dậy thì của cả nam và nữ, loại mụn này thường xuất hiện ở khu vực hình chữ T trên khuôn mặt. Bao gồm: vùng trán, mũi, 2 bên mũi và cằm.
Mụn do tình trạng rối loạn nội tiết tố ở người trưởng thành lại xuất hiện rất thường ở phần dưới khuôn mặt. Khu vực đó bao gồm: dưới cằm và xung quanh góc hàm dưới. Ở một số trường hợp, mụn có thể xuất hiện ở vùng má.
Với không ít các trường hợp, mụn do rối loạn nội tiết tố có thể xảy ra dưới nhiều dạng như mụn đầu trắng, mụn đầu đen, mụn mủ, mụn bọc,…
Nguyên nhân chính
- Giai đoạn hành kinh.
- Hội chứng buồng trứng đa nang.
- Thời kỳ mãn kinh.
- Nội tiết tố Androgen [nội tiết tố thúc đẩy sự tăng tiết bã nhờn] tăng quá nhiều trong cơ thể.
Mức độ nguy hiểm của mụn nội tiết
Nếu bạn đang nổi mụn, tình trạng nội tiết tố bị rối loạn cũng làm cho mụn trở nên trầm trọng hơn vì có thể dẫn đến những vấn đề như:
- Viêm da có mủ, viêm nang lông.
- Da tăng tiết nhờn.
- Lỗ chân lông bị bít tắc.
- Vi khuẩn gậy mụn hoạt động mạnh hơn.
Chẩn đoán tình trạng mụn nội tiết
Bác sĩ sẽ chẩn đoán mụn nội tiết thông qua:
- Thăm khám lâm sàng: hỏi bệnh để khai thác bệnh sử.
- Hỏi độ tuổi: thường là tuổi dậy thì.
- Thời kỳ hành kinh, tiền mãn kinh, mãn kinh.
- Thai nghén.
- Bệnh ở da đã mắc trước đó như: viêm da, mụn trứng cá, mụn mủ, mụn bọc,…
Ngoài ra, các bác sĩ chuyên khoa da liễu cũng đôi khi cần đến các xét nghiệm như:
- Soi da.
- Sinh thiết da.
- Định lượng nội tiết tố Androgen trong máu.
Những cách trị mụn nội tiết
Mụn do rối loạn nội tiết tố nếu nhẹ thì có thể điều trị rất hiệu quả bằng những loại thuốc không kê đơn. Tuy nhiên, hầu hết mụn do rối loạn nội tiết tố là mụn dạng nang.
Những mụn dạng này thường ăn sâu dưới da. Vì thế, các loại thuốc thoa trị mụn nội tiết thông thường rất khó tác động đến được mụn. Trong tình huống này, các loại thuốc uống sẽ giúp mang làm sạch da và cân bằng nội tiết tố bị rối loạn.
Thuốc tránh thai [ngừa thai]
Loại thuốc này được dùng để điều trị rối loạn nội tiết tố nữ gây mụn thường có chứa ethinylestradiol cùng với một trong các thành phần sau:
- Norgestimate.
- Norethindrone.
- Drospirenone.
Các thuốc này có thể kết hợp với nhau giúp cải thiện tình trạng mụn. Đặc biệt, trong những giai đoạn hormone nội tiết tăng cao như thời kỳ rụng trứng, dậy thì.
Tuy nhiên, nếu bạn có bệnh lý về huyết áp, đã từng bị ung thư vú hoặc bệnh đông máu thì không nên điều trị bằng phương pháp này.
Thuốc kháng Androgen
Các loại thuốc kháng Androgen có công dụng giảm nồng đỗ nội tiết tố nam Androgen. Nồng độ Androgen tăng cao sẽ có thể góp phần gây ra mụn trứng cá. Tình trạng này là do sự kích thích quá trình sản xuất chất nhờn trên da.
Một số phương pháp điều trị khác
Retinoid
Nếu tình trạng mụn không quá nặng, chúng ta có thể sử dụng Retinoid. Đây là một loại thuốc có nguồn gốc từ vitamin A. Hiện nay có khá nhiều loại kem có chứa Retinoid.
Nhiều loại gel hoặc lotion không kê toa cũng có tác dụng trị mụn. Tuy nhiên, bạn cần hỏi ý kiến của bác sĩ chuyên khoa về thời gian và liều lượng sử dụng. Mục đích là để thuốc mang lại hiệu quả cao nhất và đảm bảo an toàn cho da.
Nếu bạn quyết định sử dụng những sản phẩm có chứa Retinoid, bạn nên thoa kem chống nắng kèm theo mỗi ngày. Bởi vì Retinoid sẽ làm da của bạn dễ bị ăn nắng dẫn đến xạm da.
Các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên
Một số sản phẩm có nguồn gốc từ thiên nhiên sẽ góp phần làm giảm tình trạng mụn nội tiết, bao gồm:
Bên cạnh việc thoa trực tiếp các chất lên da, một số phương pháp toàn thân giúp giảm độ nặng của mụn bao gồm:
- Ăn nhiều cà chua.
- Uống nhiều nước [1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày].
- Uống nước ép nha đam.
- Bổ sung vitamin C từ trái cây, rau quả.
- Tăng cường vitamin E có nguồn gốc thực vật.
Chế độ ăn uống phù hợp khi bị mụn nội tiết
Một số thực phẩm có thể giúp hạn chế hoặc mụn trứng cá. Đặc biệt là các thực phẩm kháng viêm giàu chất chống oxy hóa. Axit béo omega-3 cũng có công dụng làm giảm tình trạng viêm da. Đồng thời cũng giúp đẩy nhanh quá trình điều trị mụn nội tiết.
Để hạn chế hoặc phòng mụn do rối loạn nội tiết tố, chúng ta không nên sử dụng nhiều các thực phẩm như:
- Đường
- Các sản phẩm từ sữa như sữa đặc có đường, phô mai, bánh sữa,…
- Tinh bột tinh chế, ví dụ như bánh mì trắng, mì ống.
- Các loại thịt đỏ.
Quá trình điều trị mụn sẽ cần sự kiên nhẫn và kéo dài. Vì vậy nên bạn đừng nản lòng vì sau một vài ngày điều trị mà vẫn chưa thấy tiến triển trên da. Bạn hãy tập thói quen duy trì lối sống lành mạnh. Bên cạnh đó, bạn cần tuân theo hướng dẫn của bác sĩ để giải tỏa nhanh các nốt mụn xấu xí nhé!
Trên đây là tất tần tật những thông tin về mụn nội tiết mà YouMed muốn gửi đến các bạn. Nếu các bạn có góp ý về phương pháp điều trị, cũng như phòng bệnh này thì hãy chia sẻ với YouMed nhé! Rất hân hạnh nhận được ý kiến đóng góp từ các bạn.