Tế bào lớn nhất trong cơ thể trẻ em là gì
|
Trong cơ thể người, tinh trùng là tế bào sinh dục nhỏ nhất, còn trứng lại là tế bào lớn nhất, cả hai đều có cấu trúc cực kỳ phức tạp. Hầu hết các loài sinh vật đều có hai loại tế bào sinh dục, phân thành nhóm đực và cái. Chúng có hai nhiệm vụ chính là chứa dưỡng chất để nuôi hợp tử và nhận biết tế bào sinh dục cùng loài để thực hiện quá trình thụ tinh. "Để hoàn thành cả hai nhiệm vụ tốt đẹp là cả một thử thách, bởi chúng đều xuất phát từ những động lực trái ngược và sự đánh đổi", giáo sư Matthew Gage, đại học Đông Anglia, Anh, nhận xét. Theo ông, các tế bào sinh sản đứng trước hai chọn lựa. Một là tối đa hoá khả năng sống sót của hợp tử khiến tiến hoá tạo ra các tế bào sinh dục có kích thước lớn, chứa dưỡng chất mà con người gọi là trứng. Hai là tạo ra tế bào sinh dục tối đa hoá thụ tinh, qua đó tiến hoá sản xuất hàng triệu tế bào sinh dục gọi là tinh trùng.
Sự đa dạng hình dáng và kích thước của tinh trùng là đề tài nghiên cứu hấp dẫn giới khoa học. Nhiều người tin rằng cơ thể sống nhỏ nhất sẽ mang trong mình tinh trùng bé nhất. Song, điều này không hoàn toàn chính xác bởi tinh trùng dài nhất thế giới thuộc về loài ruồi Drosophila bifurca. Tế bào tinh trùng của loài ruồi này có hình dáng như cuộn dây tròn. Theo tính toán của các nhà khoa học, chiều dài "cuộn dây" lên tới 6 cm, gấp 20 lần chiều dài cơ thể ruồi Drosophila bifurca. Trong nghiên cứu công bố năm 2016, các nhà nghiên cứu kết luận tinh trùng của ruồi phát triển tới kích thước kỷ lục như vậy là do "sở thích" tinh trùng dài của các cá thể ruồi cái.
 Cơ quan sinh dục chứa tinh trùng của ruồi cái Drosophila bifurca. Ảnh: Scott Pitnick/Nature Nằm cuối bảng xếp hạng là tinh trùng ong bắp cày ký sinh Cotesia congregata với chiều dài chưa đầy 0,0007 cm. Có rất nhiều lý do cho sự đa dạng kích thước tinh trùng, theo Rhonda Snook, tiến sĩ đại học Sheffield, Anh. Nghiên cứu của bà Snook cho thấy chọn lọc tự nhiên chỉ giữ lại những tinh trùng có kích thước và hình dạng ưu việt nhất ở từng loài.
Khi con cái kết đôi với nhiều con đực, tinh trùng phải trải qua quá trình cạnh tranh khốc liệt để giành quyền thụ tinh cho trứng. Áp lực này tạo ra vô số thích nghi, trong đó có tinh trùng kích thước khổng lồ ở ruồi Drosophila bifurca hay tinh trùng tạo hình như đoàn tàu để cùng hợp tác, hoặc ruồi và bọ hung tiết tinh dịch có khả năng đầu độc tinh trùng đối thủ. Bên cạnh đó, một số loài như nhện, ong nghệ, sóc hay thậm chí vài linh trưởng còn sử dụng phương pháp mating plug, nhằm tiết ra chất dịch có khả năng đóng đường sinh dục nữ, ngăn chúng giao phối với con đực khác.
Tinh trùng sao biển nằm trên trứng. Ảnh: Visuals Unlimited/naturepl.com
Trong một nghiên cứu công bố năm 2015, động vật có vú càng có kích thước cơ thể lớn sẽ sản xuất ra tinh trùng càng nhỏ, do đường sinh dục của con cái rộng hơn. Để dễ hiểu, các nhà nghiên cứu ví von rằng đường đua lớn sẽ cần nhiều người tham gia. Ngoài ra, các nhà khoa học còn đưa ra giả thuyết về sự chọn lựa bí ẩn của cá thể cái về tinh trùng. "Chúng ta không biết liệu kết quả cuộc đấu giữa các tinh trùng hay cả chọn lựa bí ẩn từ cá thể cái đã tạo ra sự đa dạng trong hình thái học tinh trùng. Giống như nhiều nghi vấn khoa học khác, điều này nhiều khả năng là sự kết hợp các áp lực chọn lọc", Snook nói.
Theo BBC, đà điểu châu Phi là loài sinh vật sống mà trứng có kích thước lớn nhất hành tinh. Trứng đà điểu lớn gấp 20 lần gà với chiều dài 15 cm, rộng 13 cm. Trái lại, trứng chim nhỏ nhất thuộc về chim ruồi, chỉ dài vỏn vẹn 7 mm. Trứng chim có xu hướng tỷ lệ với kích thước cơ thể từng loài, song vẫn có vài trường hợp ngoại lệ, theo nhà nghiên cứu Tim Birkhead. "Quạ và chim uria có kích thước tương đương nhau, chúng thường nặng tầm một kg. Tuy nhiên, trứng quạ chỉ bằng 3% cân nặng quạ cái, trong khi chim uria đẻ trứng có khối lượng ước tính bằng 12% khối lượng cơ thể", Birkhead dẫn chứng.
Đà điểu con khi nở. Ảnh: John Downer/naturepl.com Tuy nhiên, thuật ngữ "trứng" có thể gây bối rối cho nhiều người. Điều này trở nên rõ ràng khi so sánh tế bào trứng người, đường kính 0,12 mm với trứng gà có chiều dài tới 55 mm. Điều cần lưu ý, theo BBC, là bên trong trứng của các loài chim không chỉ có tế bào trứng. Trong khi bào thai phát triển trong bụng mẹ ở người, con non của các loài đẻ trứng như gà lại được cung cấp dưỡng chất bên ngoài cơ thể con cái. Để giải quyết vấn đề này, chúng phải tạo ra một cấu trúc, được gọi là trứng, bao gồm dinh dưỡng, nước và cả sự bảo vệ cần thiết cho con non.
Trứng phát sáng trong quá trình thụ tinh ở người. Độ sáng càng cao, khả năng thụ thai càng mạnh. Video: Đại học Northwestern
Các nhà khoa học cho hay, trong trứng gà có thành phần chịu trách nhiệm phát triển thành phôi thai, song chúng không thể thực hiện nhiệm vụ nếu không được liên kết với dưỡng chất và lớp vỏ. Vì lý do này, trứng đà điểu vẫn được công nhận là tế bào trứng lớn nhất thế giới.
Tế bào trứng người. Ảnh: Phanie/Alamy
Theo Birkhead, quá trình tiến hoá dẫn tới các kích thước tế bào trứng khác nhau. Ở vài trường hợp, số lượng ít trứng có kích thước lớn có thể là chọn lựa tốt nhất, trong khi với nhiều loài số lượng nhiều lại là ưu thế. Trong tổng hợp do các nhà côn trùng học đại học Florida, Mỹ, thực hiện năm 1994, sinh vật ký sinh sinh sản bên trong những động vật tí hon là loài có kích thước trứng nhỏ nhất. Tuy nhiên, các dữ liệu trứng với kích thước hiển vi như vậy rất khó thu thập. Trong số này, trứng nhỏ nhất từng biết do loài ruồi ký sinh Clemelis pullata sản sinh, chỉ có kích thước 0,027 x 0,02 mm. Thu Hiền
Cơ thể con người được tạo thành từ hàng nghìn tỷ tế bào, mỗi tế bào có cấu trúc và chức năng riêng. Các nhà khoa học đã tiến một bước dài trong việc ước tính số lượng tế bào trong cơ thể người trung bình. Hầu hết các ước tính gần đây đưa ra số lượng tế bào vào khoảng 30 nghìn tỷ. Trong cơ thể con người có khoảng 200 loại tế bào khác nhau. Một số loại tế bào hầu hết mọi người đều biết như là:
Con người là sinh vật đa bào, phức tạp. Các tế bào bên trong cơ thể có cấu tạo “chuyên biệt”. Điều này có nghĩa là mỗi loại tế bào thực hiện một chức năng riêng và đặc biệt. Vì lý do này, mỗi loại trong số 200 loại tế bào khác nhau trong cơ thể có cấu trúc, kích thước, hình dạng và chức năng khác nhau và chứa các bào quan khác nhau. Ví dụ:
Tất cả các tế bào làm việc cùng nhau để giữ cho cơ thể con người hoạt động hiệu quả. Con người được tạo thành từ hàng nghìn tỷ tế bào, mỗi tế bào có cấu trúc và chức năng riêng. Các nhà khoa học đã đạt được một bước tiến dài trong việc ước tính số lượng tế bào trong cơ thể người trung bình. Hầu hết các ước tính gần đây đưa ra số lượng tế bào vào khoảng 30 nghìn tỷ. Tất nhiên, đây là một ước tính gần đúng. Việc đếm tế bào của con người cực kỳ phức tạp. Nó không đơn giản như việc tìm ra kích thước hoặc trọng lượng của một tế bào đơn lẻ và ước tính dựa trên thể tích của cơ thể con người. Mỗi loại trong số 200 loại tế bào khác nhau trong cơ thể con người có trọng lượng và kích thước khác nhau. Trong cơ thể, một số tế bào có kích thước dày đặc hơn, trong khi những tế bào khác có kích thước to hơn. Tất cả các tế bào này đều hoạt động hài hòa để thực hiện tất cả các chức năng cơ bản cần thiết cho con người để tồn tại. Nhưng nó không chỉ là tế bào con người bên trong cơ thể bạn. Các nhà khoa học ước tính số lượng tế bào vi khuẩn trong cơ thể con người có thể vượt quá số lượng tế bào con người. Hầu hết các loại tế bào liên tục chết đi và những tế bào mới được tạo ra đồng thời. Trên hết, số lượng tế bào thực tế sẽ khác nhau ở mỗi người, tùy thuộc vào độ tuổi, chiều cao, cân nặng, sức khỏe và các yếu tố môi trường của họ. Cách tốt nhất chúng ta có thể làm là tìm một ước tính dựa trên một người bình thường. Một nghiên cứu gần đây đã sử dụng một người đàn ông từ 20 đến 30 tuổi, nặng 70kg (154 pound) và cao 170cm (5 feet, 7 inch) để làm tài liệu tham khảo. Trong nghiên cứu, các nhà nghiên cứu đã xem xét từng loại tế bào và sử dụng nhiều phương pháp riêng lẻ khác nhau để ước tính số lượng của từng loại. Họ đã sử dụng thông tin cập nhật nhất hiện nay để lập danh sách chi tiết về khối lượng và mật độ tế bào trong mọi cơ quan của cơ thể. Khi họ ước tính được tất cả các loại mô khác nhau, họ cộng tất cả chúng lại với nhau. Con số họ đến được là 30 nghìn tỷ. Con người được tạo thành từ hàng nghìn tỷ tế bào, mỗi tế bào có cấu trúc và chức năng riêng Bạn có thể đã đọc được rằng các tế bào vi khuẩn trong cơ thể con người nhiều hơn tế bào con người khoảng 10 lần. Nguồn gốc chính cho tỷ lệ đó bắt nguồn từ những năm 1970, khi các nhà vi sinh vật học người Mỹ sử dụng một loạt các giả định để tính toán số lượng vi khuẩn bên trong đường ruột. Tỷ lệ 10: 1 kể từ đó đã bị bác bỏ. Dữ liệu mới cho thấy số lượng tế bào vi khuẩn bên trong cơ thể con người là khoảng 38 nghìn tỷ. Điều này hóa ra gần hơn nhiều với ước tính khoảng 30 nghìn tỷ tế bào của con người trong cơ thể. Vì vậy, mặc dù có nhiều tế bào vi khuẩn hơn tế bào người trong cơ thể bạn tại bất kỳ thời điểm nào, nhưng sự khác biệt không quá lớn như những gì mọi người đã nghĩ trước đây. Có 3 loại tế bào máu đó là: Tế bào hồng cầu, tế bào bạch cầu và tế bào tiểu cầu. Tế bào hồng cầu (RBCs) cho đến nay là loại tế bào phong phú nhất trong cơ thể con người, chiếm hơn 80% tổng số tế bào. Trung bình mỗi người trưởng thành có khoảng 25 nghìn tỷ tế bào hồng cầu trong cơ thể. Phụ nữ thường có ít hồng cầu hơn nam giới, trong khi những người sống ở độ cao thường sẽ có nhiều tế bào này hơn. Dựa trên các tính toán gần đây cho thấy cũng có khoảng 147 triệu tiểu cầu và 45 triệu tế bào lympho khác (một loại tế bào bạch cầu) trong cơ thể. Theo nghiên cứu mới đây, trung bình có khoảng 171 tỷ tế bào trong não nam giới, bao gồm khoảng 86 tỷ tế bào thần kinh. Tế bào thần kinh là những tế bào giúp truyền tín hiệu khắp não bộ. Ngoài ra còn có 85 tỷ tế bào khác trong não, được gọi là tế bào thần kinh đệm, giúp hỗ trợ hoạt động của các tế bào thần kinh. Rất khó để đo lường chính xác số lượng tế bào mà cơ thể bạn tạo ra hàng ngày. Tuổi thọ của mỗi loại trong số 200 loại tế bào khác nhau đáng kể, vì vậy không phải loại tế bào nào cũng được tạo ra với tốc độ như nhau. Chúng ta có thể xét từng loại tế bào, như là xem xét số lượng hồng cầu được sản xuất mỗi ngày, vì hồng cầu là loại tế bào phong phú nhất trong cơ thể. Các tế bào hồng cầu sống trong khoảng 120 ngày, tại thời điểm đó chúng bị loại bỏ khỏi hệ tuần hoàn bởi các đại thực bào trong lá lách và gan. Đồng thời, các tế bào gốc chuyên biệt đang thay thế các tế bào hồng cầu đã chết với tốc độ tương đương. Cơ thể trung bình tạo ra khoảng 2 đến 3 triệu tế bào hồng cầu mỗi giây, hoặc khoảng 173 đến 259 tỷ hồng cầu mỗi ngày. Rất khó để đo lường chính xác số lượng tế bào mà cơ thể bạn tạo ra hàng ngày Hầu hết, nhưng không phải tất cả, các tế bào trong cơ thể cuối cùng sẽ chết và cần được thay thế. May mắn thay, một cơ thể con người khỏe mạnh có khả năng duy trì sự cân bằng chính xác giữa số lượng tế bào được tạo ra và số lượng tế bào chết đi. Ví dụ, khi cơ thể sản xuất từ 173 đến 259 tỷ tế bào hồng cầu mỗi ngày, thì số lượng tế bào hồng cầu đang chết dần cũng tương đương. Thật khó để tìm ra chính xác có bao nhiêu tế bào trong cơ thể con người chết mỗi ngày. Các tế bào không được tạo ra bằng nhau, khi nói hết chu kỳ sống của chúng, chúng sẽ chết đi. Ví dụ, tế bào bạch cầu chỉ sống được khoảng 13 ngày, trong khi tế bào hồng cầu sống được khoảng 120 ngày. Mặt khác, tế bào gan có thể sống đến 18 tháng. Các tế bào não sẽ tồn tại trong suốt cuộc đời của một người. Sử dụng các phương pháp phức tạp hơn trước đây, nghiên cứu mới ước tính rằng có khoảng 30 nghìn tỷ tế bào ở người bình thường. Các tế bào hồng cầu chiếm phần lớn trong số các tế bào này. Tất nhiên, tế bào của con người không phải là tế bào duy nhất trong cơ thể chúng ta. Nghiên cứu mới cũng đã phát hiện ra rằng có khoảng 38 nghìn tỷ vi khuẩn trong cơ thể người bình thường. Điều này nâng tổng số lên hơn 68 nghìn tỷ tế bào trong người. Để được tư vấn trực tiếp, Quý Khách vui lòng bấm số 1900 232 389 (phím 0 để gọi Vinmec) hoặc đăng ký lịch khám tại viện TẠI ĐÂY. Nếu có nhu cầu tư vấn sức khỏe từ xa cùng bác sĩ Vinmec, quý khách đặt lịch tư vấn TẠI ĐÂY. Tải ứng dụng độc quyền MyVinmec để đặt lịch nhanh hơn, theo dõi lịch tiện lợi hơn Nguồn tham khảo: healthline.com XEM THÊM: |
