Sáng kiến kinh nghiệm thư viện bảo quản và sử dụng sách

SKKN một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS dur kmăn

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây  (1.07 MB, 26 trang )

SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Thư viện trường học  một bộ phận trọng yếu không thể thiếu được của các
trường phổ thông. Bằng phương tiện sách, báo đang góp phần làm tốt việc chăm
sóc và giáo dục thế hệ trẻ ngay từ tuổi thơ ấu cho đến lúc trưởng thành, góp phần
quyết định chất lượng và không ngừng nâng cao năng lực giảng dạy của giáo viên,
mở rộng kiến thức và xây dựng thói quen tự học tự nghiên cứu cho học sinh.
Thư viện là nơi lưu giữ các di sản thành văn của nhân loại ra đời cách đây
mấy ngàn năm. Các tài liệu đã được nhiều thế hệ thu thập và tổ chức thành kho tài
liệu. Vì thế tài liệu cần được bảo quản để tránh hư hỏng, mất mát và sử dụng lâu
dài. Công tác bảo quản vốn tài liệu mang một ý nghĩa rất quan trọng đối với xã hội
nói chung và hoạt động thư viện nói riêng. Công tác bảo quản gìn giữ di sản thành
văn của dân tộc, gìn giữ vốn tài liệu thư viện, góp phần vào việc tăng cường nguồn
lực thông tin và khả năng đáp ứng các yêu cầu của bạn đọc, góp phần tiết kiệm
ngân sách cho thư viện.
Bảo quản vốn tài liệu là một trong những khâu quan trọng trong quy trình xử
lý nghiệp vụ của cán bộ thư viện. Hiện nay thư viện trường THCS Dur Kmăn có
tổng số vốn tài liệu là 4168 bản sách và không có kho sách riêng (kho để sách chủ
yếu là sách trường học mới để chung với kho thiết bị). Trong khi đó số lượng tài
liệu ngày càng tăng mà kho để sách thì có hạn. Mặc dù cán bộ thư viện đã áp dụng
các biện pháp bảo quản và sử dụng các trang thiết bị bảo quản tài liệu nhưng cùng
với thời gian, điều kiện khí hậu, thời tiết, môi trường đã tác động mạnh mẽ đến quá
trình hủy hoại và tự hủy hoại của bản thân vốn tài liệu đặc biệt là những tài liệu
quý hiếm.
Thư viện trường THCS Dur Kmăn là một thư viện đóng trên địa bàn xã có
điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, kinh phí đầu tư cho hoạt động của thư viện còn
hạn chế, bạn đọc ham học hỏi, tìm tòi và khám phá. Trước thực trạng đó là một cán
bộ thư viện trẻ mới vào ngành nên tôi luôn băn khoăn, trăn trở làm thế nào để bảo
quản, lưu giữ và sử dụng vốn tài liệu được lâu dài cho thế hệ hôm nay và mai sau.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

1

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Đó chính là lí do mà tôi chọn đề tài sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp
trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn.
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài
- Mục tiêu: Bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn. Lưu
giữ những di sản văn hóa của nhân loại, kéo dài tuổi thọ của sách.
- Nhiệm vụ: Đưa ra một số biện pháp nhằm bảo quản vốn tài liệu tốt hơn,
hiệu quả hơn, khoa học hơn.
3. Đối tượng nghiên cứu
Việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn.
4. Giới hạn của đề tài
Tôi tiến hành nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệmMột số biện pháp trong
việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn qua các năm học
2014  2015, 2015  2016, 2016  2017 và 2017  2018.
5. Phương pháp nghiên cứu
Khi thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng một số nhóm phương pháp như:
a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận
Phương pháp nghiên cứu tài liệu, các văn bản pháp quy về thư viện
Phương pháp phân tích  tổng hợp tài liệu
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn
Phương pháp điều tra
Phương pháp tổng kết kinh nghiệm

Phương pháp khảo sát
Phương pháp khảo nghiệm, thử nghiệm
c. Phương pháp thống kê toán học
II. PHẦN NỘI DUNG
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

2

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

1. Cơ sở lý luận
Vốn tài liệu thư viện là những tài liệu được sưu tầm, tập hợp theo nhiều chủ
đề, nội dung nhất định được xử lý theo nguyên tắc, quy trình khoa học của nghiệp
vụ thư viện để tổ chức phục vụ người đọc đạt hiệu quả cao và được bảo quản.
Bảo quản vốn tài liệu là quá trình áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật
nhằm đảm bảo sự toàn vẹn hiện trạng vật lý bình thường của tài liệu có trong kho
và kéo dài tuổi thọ cho tài liệu. Mục đích là để phục vụ các yêu cầu học tập và
nghiên cứu, sử dụng tài liệu trước mắt và lâu dài.
Thông tư 30/TT-LB ngày 26 tháng 7 năm 1990 của Liên bộ tài chính  giáo
dục và đào tạo hướng dẫn quản lý vốn sự nghiệp đầu tư cho giáo dục phổ thông.
Pháp lệnh thư viện số 31/2000/PL-UBTVQH10 ngày 28 tháng 12 năm 2000
của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
Quyết định số 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 2 tháng 1 năm 2003 của Bộ giáo
dục và đào tạo về ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông.
Công văn số 11185/GDTH ngày 17 tháng 2 năm 2004 của Bộ giáo dục và
đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông.
Công văn số 1401/SGDĐT-GDTH ngày 9 tháng 10 năm 2017 của Sở giáo

dục và đạo tạo Đắk Lắk về việc hướng dẫn công tác thư viện trường học năm 2017
2018.
Căn cứ nhiệm vụ năm học 2017  2018 của trường THCS Dur Kmăn.
Căn cứ quy chế làm việc của trường THCS Dur Kmăn năm học 2017
2018.
Căn cứ vào tình hình thực tế, cơ sở vật chất, vốn tài liệu trong thư viện nhà
trường năm học 2017  2018.
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu
Tháng 3/2014 tôi được nhận công tác về tại trường THCS Dur Kmăn.
Trường THCS Dur Kmăn là một ngôi trường đóng trên địa bàn xã Dur Kmăl là xã
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

3

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, trình độ dân trí thấp. Đa số học sinh là
người dân tộc thiểu số chiếm hơn 50% tổng số học sinh toàn trường. Tổng số vốn
tài liệu lúc tôi nhận bàn giao là 3107 bản sách. Trước thực trạng sắp xếp tài liệu lộn
xộn, không khoa học của cán bộ thư viện cũ đã làm cho một số cuốn sách bị hư
hỏng (bị cong, bị rách, bị côn trùng gặm nhấm..) đặc biệt là những cuốn sách có
giá trị. Là một cán bộ thư viện trẻ mới vào ngành tôi thiết nghĩ làm thế nào để bảo
quản vốn tài liệu này được lâu dài, sắp xếp vốn tài liệu khoa học để công tác phục
vụ bạn đọc đạt hiệu quả cao. Do đó tôi đã tham mưu và được sự đồng ý của ban
lãnh đạo nhà trường năm học 2014  2015 tôi đã bắt đầu áp dụng sáng kiến kinh
nghiệm Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường
THCS Dur Kmăn hiệu quả mang lại chưa cao nhưng đã đáp ứng một phần nào đó

nhu cầu của bạn đọc. Vì vậy tôi đã không ngừng học hỏi, đúc rút kinh nghiệm của
các đồng nghiệp trong huyện cũng như tham quan, học hỏi kinh nghiệm của các
thư viện ngoài huyện. Để đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc trong khi
kinh phí đầu tư cho hoạt động thư viện còn hạn chế, năm học 2017  2018 tôi đã
tiếp tục nghiên cứu đề tài sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp trong việc bảo
quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn nhằm tìm ra những giải
pháp, biện pháp tối ưu nhất để bảo quản vốn tài liệu của thư viện trường THCS
Dur Kmăn được lâu dài.
Tổng số vốn tài liệu của thư viện đầu năm học 2017  2018 là 4168 bản
sách. Trong đó sách giáo khoa 830 bản sách, sách thiếu nhi 1383 bản sách, sách
tham khảo 1215 bản sách, sách nghiệp vụ 741 bản sách. Tổng số cán bộ viên chức
là 40 người, học sinh là 373 em. Để đáp ứng nhu cầu giảng dạy và học tập của cán
bộ viên chức và học sinh trong nhà trường thư viện đã áp dụng một số biện pháp
bảo quản vốn tài liệu của thư viện nhằm tránh nguy cơ tài liệu bị hư hỏng, mất mát,
thất thoát trong quá trình sử dụng.
Cơ sở vật chất tương đối đầy đủ như tủ, giá để sách đúng tiêu chuẩn, phòng
thư viện đạt chuẩn. Tuy nhiên thư viện vẫn chưa có kho riêng để sách (hiện kho

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

4

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

sách thư viện để chung với kho thiết bị), thiếu tủ để sách trường học mới. Do đó
công tác bảo quản vốn tài liệu và phục vụ bạn đọc còn gặp nhiều khó khăn.
Hàng ngày có khoảng 100  120 lượt bạn đọc. Đa số các em học sinh ham

đọc sách, yêu sách, thích tìm tòi khám phá. Số vòng quay của sách tăng lên đáng
kể, sách được luân chuyển nhiều. Bên cạnh đó một số bạn đọc chưa có ý thức khi
tham gia đọc sách, chưa biết bảo quản và gìn giữ sách. Vì vậy đã làm cho một số
cuốn sách bị hư hỏng và thất thoát. Sau khi được giáo dục ý thức bảo quản sách,
vai trò của sách và việc gìn giữ sách thì các em đã có ý thức khi tham gia đọc sách.
Tình trạng sách bị rách, bị hư hỏng, bị mất hạn chế đi rất nhiều.
Nước ta là một nước có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, theo thời gian giấy có
thể bị giòn, bị ố vàng, đổi màu, mực có thể phai, bụi bẩn bám trên tài liệu, các loại
côn trùng, nấm mốc phá hỏng tài liệu Do đó cần phải nghiên cứu tìm ra những
biện pháp nhằm bảo quản vốn tài liệu chống và hạn chế ảnh hưởng của các tác
nhân đối với sự hủy hoại và tự hủy hoại các tài liệu của thư viện.
Chính vì vậy công tác bảo quản vốn tài liệu là một công việc hết sức quan
trọng trong hoạt động của thư viện, có ý nghĩa lớn giúp cho thư viện tồn tại và phát
triển. Là một cán bộ thư viện chuyên trách mới vào ngành chưa có kinh nghiệm
nhiều đây thực sự là một thử thách và nhiệm vụ nặng nề đối với tôi. Nhưng được
sự giúp đỡ của ban lãnh đạo nhà trường, các đoàn thể, cán bộ viên chức trong nhà
trường và sự tham gia tích cực của các bạn trong tổ cộng tác viên thư viện và sự nỗ
lực của bản thân năm học 2017  2018 tôi đã mạnh dạn tiếp tục đưa ra sáng kiến
kinh nghiệm Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện
trường THCS Dur Kmăn.
3. Nội dung và hình thức của giải pháp
a. Mục tiêu của giải pháp
Tìm ra những giải pháp bảo quản vốn tài liệu tốt hơn tại thư viện trường
THCS Dur Kmăn

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

5

Trường THCS Dur Kmăn



SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Sử dụng tài liệu được lâu dài, ít mất mát, hư hỏng, lưu giữ được vốn tài liệu
của thư viện nhờ đó tiết kiệm được kinh phí bổ sung, gìn giữ di sản thành văn của
dân tộc.
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp
Trường THCS Dur Kmăn đóng trên địa bàn xã Dur Kmăl là một xã có điều
kiện kinh tế đặc biệt khó khăn. Năm học 2013  2014 tổng số vốn tài liệu của thư
viện là 3107 bản sách, trường đang xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia do đó thư
viện cũng phải đạt chuẩn. Được sự quan tâm đầu tư, chỉ đạo sát sao của Phòng
GD&ĐT, các cấp chính quyền địa phương, ban lãnh đạo nhà trường thư viện
trường THCS Dur Kmăn đã được đầu tư xây mới, cơ sở vật chất khang trang, vốn
tài liệu phong phú. Đến học kỳ I năm học 2017  2018 tổng số vốn tài liệu của thư
viện là 4321 bản sách. Trong quá trình sử dụng sách báo, vốn tài liệu có rất nhiều
yếu tố tác động đến vốn tài liệu làm cho vốn tài liệu nhanh bị hư hỏng. Trước hết
cán bộ thư viện cần phải xác định được nguyên nhân làm cho vốn tài liệu bị hư
hỏng đó là do điều kiện tự nhiên, môi trường (khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, các
loại nấm mốc, côn trùng). Tác động do người đọc sử dụng nhiều lần, sử dụng
chưa đúng cách, chưa khoa học và chưa biết cách bảo quản vốn tài liệu. Vì vậy cần
phải hạn chế những tác hại làm hư hỏng sách. Do đó bảo quản vốn tài liệu phải
được xem xét ngay từ khâu chọn vị trí thiết kế xây dựng phòng kho thư viện, mua
sắm trang thiết bị và bố trí kho bởi vì nó gắn liền với thư viện trong suốt quá trình
hoạt động và tồn tại.
Một là lập kế hoạch bảo quản vốn tài liệu
Kế hoạch bảo quản là một quá trình đòi hỏi phải xác định các yêu cầu chung
và cụ thể đối với việc quản lý các tư liệu thu thập được, xác định các trường hợp
cần ưu tiên và cũng cần phải xác định rõ các nguồn vốn để thực thi.
Mục đích của việc lập kế hoạch bảo quản tài liệu là xác định được một quy

trình hoạt động cho phép thư viện lập được một chương trình bảo quản cho cả hiện
tại và tương lai. Hơn nữa quá trình này còn giúp cho các cơ quan xác định rõ
những việc phải làm và những việc không bao giờ nên làm nhờ đó vốn tài liệu
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

6

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

được phân bổ một cách hợp lý. Kế hoạch bảo quản dựa trên các nhu cầu của thư
viện và các hoạt động đặt ra để đáp ứng các yêu cầu đó. Kế hoạch bảo quản bao
gồm hai bước:
- Khảo sát đánh giá các nhu cầu có tính then chốt đối với việc lập kế hoạch
bảo quản và phải được tiến hành trước khi soạn thảo kế hoạch. Khảo sát phải đánh
giá được các chủ trương việc thực hiện và các điều kiện của cơ quan có ảnh hưởng
đến công tác bảo quản, phải nêu được tình trạng chung của toàn bộ vốn tài liệu, chỉ
ra được những gì cần làm để cải thiện tình trạng đó cũng như bằng cách nào để bảo
quản vốn tài liệu đó lâu dài. Khảo sát phải xác định được các yêu cầu bảo quản cụ
thể (điều kiện bảo quản, môi trường bảo quản, hệ thống bảo vệ và sử dụng), phải
đề xuất được các hoạt động đáp ứng được các yêu cầu đó và ưu tiên thực hiện các
hoạt động được đề xuất.
- Việc thiết lập một kế hoạch bảo quản dài hạn phải được thực hiện bằng văn
bản và phải được đưa ra ngay từ đầu năm học. Kế hoạch bảo quản phải phác thảo
được những yêu cầu bảo quản của cơ quan và phải vạch ra được quy trình hoạt
động cụ thể theo từng tháng, quý để đáp ứng được những yêu cầu của việc bảo
quản tài liệu; phải thể hiện được vai trò và tầm quan trọng của việc bảo quản, ghi
lại những hoạt động bảo quản trong hiện tại và quá khứ cũng như những nỗ lực

trong tương lai. Kế hoạch đó đưa ra một khuôn mẫu để thực hiện những mục tiêu
đề ra, duy trì sự liên tục, tính nhất quán qua thời gian của một chương trình bảo
quản. Kế hoạch bảo quản phải dễ hiểu và phải bao quát được toàn bộ các nguồn tài
liệu của cơ quan. Tùy từng cơ quan có những kế hoạch khác nhau dài hạn, phức
tạp và chi tiết, có những kế hoạch ngắn ngọn đơn giản. Tuy nhiên tất cả mọi kế
hoạch đều phải dựa trên kết quả khảo sát đánh giá nhu cầu của từng cơ quan cụ thể.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

7

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

(Kế hoạch bảo quản và tu bổ sách của trường THCS Dur Kmăn)

Hai là giáo dục ý thức bảo quản tài liệu cho bạn đọc
Để phòng thư viện và phòng đọc hoạt động có hiệu quả, đi vào nề nếp thì
đầu tiên người cán bộ thư viện phải xây dựng nội quy phòng thư viện, phòng đọc.
Tất cả bạn đọc đến thư viện phải thực hiện đầy đủ, tuân thủ theo đúng nội quy đã
được đưa ra.

Bạn đọc sử dụng sách nhiều lần làm sách nhanh cũ, nhanh hỏng, một số bạn
đọc ý thức kém khi tham gia đọc sách, hay gấp sách, xé sách, viết bẩn, tẩy xóa lên
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

8


Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

tài liệu, không giữ vệ sinh chung cho kho sách Do đó cán bộ thư viện cẩn phải
kiểm tra thường xuyên tài liệu khi bạn đọc trả sách và mượn sách.
Tổ chức chuyên đề trước cờ với nội dung hướng dẫn bạn đọc sử dụng sách
báo, tài liệu đúng cách và tầm quan trọng của việc bảo quản vốn tài liệu.
+ Phải rửa tay thật sạch trước khi tiếp xúc với tài liệu
+ Không mang đồ ăn, thức uống vào trong phòng thư viện và không để đồ
ăn dính vào sách.
+ Không gấp trang, đánh dấu vào tài liệu, không viết, vẽ bậy vào tài liệu,
không cắt xé, tẩy xóa
+ Tài liệu phải được cất giữ trên giá, xếp sách vào kho đúng cách, không đặt
tài liệu dưới đất tránh ẩm ướt, không đặt sách ở những chỗ có ánh nắng trực tiếp
bởi nó sẽ làm cho sách bị cong, vênh, giấy bị phai màu, ố vàng, trang sách bị
giòn
Thường xuyên giáo dục nâng cao ý thức giữ gìn, bảo quản tài liệu cho bạn
đọc thông qua các tiết sinh hoạt chủ điểm, ngoại khóa, lồng ghép trong các tiết học,
các buổi phát thanh măng non
Đối với bạn đọc thiếu ý thức, vi phạm nội quy phòng đọc, phòng thư viện,
quy chế bảo quản tài liệu thì cán bộ thư viện sẽ áp dụng các biện pháp hành chính
(tùy theo mức độ, giá trị của tài liệu) để giảm thiểu tối đa tình trạng tài liệu bị mất
mát, hư hỏng, thất thoát trong quá trình sử dụng và giữ cho sách được lâu bền.
Ngoài ra cán bộ thư viện phải có tinh thần trách nhiệm cao trong việc bảo
quản vốn tài liệu.
Ba là vệ sinh trong phòng thư viện, kho sách
Nước ta là một nước có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, theo thời gian bụi bẩn
sẽ bám lên sách, tủ (kệ) để sách, bàn ghế Do đó chúng ta cần phải thường xuyên

vệ sinh kho sách, phòng thư viện sạch sẽ, sắp xếp khoa học, tạo môi trường trong
lành sẽ thu hút bạn đọc đến thư viện ngày càng nhiều hơn, kích thích nhu cầu hứng
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

9

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

thú đọc, số vòng quay của sách tăng lên, sách được luân chuyển nhiều. Do phòng
thư viện và phòng đọc chung vì vậy cán bộ thư viện cần phải mở cửa thường
xuyên tạo sự lưu thông không khí trong phòng với bên ngoài tránh ẩm thấp.

(Các bạn trong tổ cộng tác viên thư viện vệ sinh phòng thư viện)

Bốn là phòng thư viện, kho bảo quản tài liệu
Địa điểm xây dựng phòng, kho thư viện phải đảm bảo các vấn đề:
Có môi trường không khí trong sạch, ở nơi khô ráo, thoáng mát, sạch sẽ
(phòng thư viện phải cách xa khu nhà vệ sinh, nơi đổ rác).
Thư viện phải được xây dựng ở vị trí trung tâm thuận lợi cho việc khai thác
và sử dụng tài liệu của bạn đọc cũng như công tác phục vụ của cán bộ thư viện.
Không nên xây dựng phòng thư viện quá xa với phòng học và các phòng chức
năng, phòng hội đồng nhà trường. Bởi vì bạn đọc đến thư viện vào các giờ nghỉ
giải lao, giờ ra chơi trong thời gian rất ngắn.
* Thiết bị bảo quản tài liệu
Thiết bị bảo quản vốn tài liệu bao gồm tủ, giá, kệ Việc lựa chọn thiết bị để
bảo quản tài liệu trong các thư viện là vấn đề quan trọng trong công tác bảo quản
vốn tài liệu. Nhiều vật dụng sẵn có và đang thịnh hành có chứa những chất liệu làm

sản sinh những tác dụng phụ đã góp phần làm hư hỏng tài liệu. Ngoài ra một số
những điểm đặc trưng của vật liệu xây dựng cũng phá hủy và góp phần làm hư
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

10

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

hỏng tài liệu. Vì thế cần lựa chọn những thiết bị bảo quản vốn tài liệu sao cho phù
hợp, đảm bảo, có độ bền cao nhằm giúp cho tài liệu sử dụng được lâu dài.
Giá, tủ sách làm bằng gỗ đã phổ biến và có truyền thống sử dụng vì những
lý do về tính thẩm mỹ, tính kinh tế và dễ dàng trong lắp đặt. Để tránh khả năng làm
hỏng tài liệu nên lựa chọn những loại gỗ tốt ít gây hư hại nhất và có biện pháp
phòng ngừa chống mối, mọt.
Tủ làm bằng kính cũng được hầu hết các thư viện sử dụng để đựng tài liệu
bởi nó có tính thẩm mỹ cao. Tuy nhiên so với gỗ thì tủ làm bằng kính dễ bị nứt, chỉ
đựng được những tài liệu mỏng nhẹ, tài liệu mang tính trưng bày (Tủ sách trưng
bày).
Tủ, giá, kệ sách làm bằng sắt, thép, kim loại là một sự lựa chọn cho kho
chứa bởi nó có độ bền, đựng được nhiều loại tài liệu và tạo sự lưu thông không khí
tốt. Tuy nhiên giá được làm bằng sắt, thép cần được phủ sơn, bao bọc bên ngoài
bằng các tấm kính, có cửa đóng tránh bụi bẩn, rỉ sét, chuột gián
Ngoài việc lựa chọn vật liệu, thiết bị bảo quản cần được làm thật nhẵn,
không có cạnh sắc và những chỗ lồi, không gây sự trầy xước, không có các đai ốc
và chốt lộ ra. Thiết bị bảo quản phải đủ chắc, đảm bảo yêu cầu bền vững, tiết kiệm
diện tích bảo quản để tài liệu không bị uốn cong hoặc vênh khi chứa đầy tài liệu.
Các giá cần được chốt với nhau, chốt với sàn nhà để không bị lung lay khi xếp tài

liệu lên. Các giá cần được thiết kế 2 mặt (giá đôi), điều chỉnh được để có thể đựng
nhiều tài liệu thuộc nhiều kích cỡ khác nhau đặc biệt là những tài liệu có khổ lớn.
Thiết bị bảo quản cần được thiết kế cách sàn từ 4  6 cm và cách tường 3  5 cm để
tránh sự xâm nhập của mối mọt, côn trùng, ẩm thấp
* Phương pháp sắp xếp, lưu giữ tài liệu
Phương pháp lưu giữ tài liệu không phù hợp có ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi
thọ của tài liệu. Tài liệu trước khi nhập vào kho phải làm vệ sinh và kiểm tra lại sự
chính xác (như số trang, tình trạng tài liệu) của tài liệu. Sau đó tiến hành xử lý
nghiệp vụ thư viện như vào sổ đăng kí, mô tả, phân loại, xếp giá, đưa ra phục vụ
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

11

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

bạn đọc... Thông thường các thư viện trường học phổ thông phân loại và sắp xếp
tài liệu theo số đăng kí cá biệt và theo môn loại. Tài liệu được xếp lên giá theo
từng môn loại và theo từng ngăn sách riêng như sách giáo khoa, sách thiếu nhi,
sách tham khảo, sách nghiệp vụ thuận tiện cho công tác phục vụ bạn đọc và bạn
đọc có thể dễ dành lấy sách mà mình cần (thư viện mở). Tài liệu được xếp lên giá
theo nguyên tắc từ trái qua phải, từ trên xuống dưới, từ ngoài vào trong, hết giá này
đến giá khác. Tình trạng để sách lộn xộn không quy củ cũng như tập trung quá
nhiều sách vào một nơi sẽ nhanh chóng gây ra những hư hại cho sách. Những hộp,
bao (thùng) đựng sách kém chất lượng càng đẩy nhanh quá trình hủy hoại tài liệu.
Việc xử lý sách thông thường đã gây ra hư hại không thể tránh khỏi nhưng xử lý
sách ẩu, xử lý sách không tốt còn dẫn đến những hư hỏng nhanh chóng và không
thể khắc phục được.


(Tủ sách trưng bày)

(Tủ sách giáo khoa dùng chung)

Trong các khu vực để tài liệu không khí nên được lưu thông tốt. Không nên
đặt tài liệu dựa sát vào tường mà phải đặt cách tường ít nhất 3  5 cm để cho không
khí lưu thông một cách dễ dàng xung quanh tài liệu và tránh ngưng đọng hơi ẩm.
Nếu bắt buộc phải xếp sách sát tường thì ngăn cách bằng những tấm bìa các tông
hoặc bìa nhựa để ẩm mốc không thấm vào sách.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

12

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Sách phải được dựng đứng trên giá sách, không nên dựng sách tựa nghiêng
về phía này hay phía kia vì sẽ làm căng bìa sách, sách sẽ bị cong, nên xếp sách đầy
giá để các quyển sách không bị nghiêng. Tuy nhiên không nên xếp sách quá chặt
đến mức làm sách dễ nhàu nát, hư hỏng sách khi rút sách ra khỏi giá. Nếu giá sách
không đầy nên sử dụng ke giữ sách để giữ sách đứng thẳng. Ke giữ sách phải có bề
mặt phẳng, mép rộng để giữ cho bìa sách không bị mòn hoặc trang sách không bị
nhàu, rách. Cần tạo cho những cuốn sách một khoảng cách nhất định để tạo sự
thông thoáng, ngăn độ ẩm phát sinh từ những cuốn sách.
Không xếp sách vượt qua ngoài mép của giá mà phải dùng những giá sách
có kích cỡ phù hợp. Không nên xếp sách theo chiều nằm. Nếu sách quá cao, khổ

lớn không thể xếp sách dựng đứng được thì nên điều chỉnh ngăn giá sao cho có thể
dựng đứng được hoặc rút sách ra khỏi giá hoặc đặt sách theo chiều nằm. Sách khổ
lớn không nên đặt cạnh sách khổ nhỏ bởi vì những cuốn sách khổ nhỏ không thể
hỗ trợ cho chúng.
Sách bìa giấy và sách bìa vải không nên xếp sát trực tiếp với sách bìa da bởi
vì axít và dầu trong da khiến cho sách nhanh hỏng.
Khi đưa tài liệu ra phục vụ bạn đọc cán bộ thư viện cần phải kiểm tra lại tình
trạng của tài liệu. Nếu tài liệu bị hư hỏng thì tiến hành sửa chữa kịp thời. Tài liệu
quý hiếm thì không cho bạn đọc sử dụng bản gốc mang về nhà mà khai thác, sử
dụng trực tiếp tại phòng thư viện.
Cán bộ thư viện phải tiến hành kiểm kê 2 lần/năm để kiểm tra lại số lượng
và chất lượng tài liệu trong kho. Từ đó lên kế hoạch bổ sung tài liệu mới để đáp
ứng nhu cầu của bạn đọc.
Năm là xử lý một số nguyên nhân phá hủy tài liệu
* Hỏa hoạn
Trong các nguyên nhân phá hủy tài liệu hỏa hoạn được coi là mối đe dọa
nguy hiểm hơn cả do tốc độ và tính tàn phá khủng khiếp của nó. Trong thư viện có
vô số những vật thể được coi là nhiên liệu như sách, tủ, đồ đạc, hệ thống điện, đèn
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

13

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

điện Vì thế không xếp sách, tài liệu gần nguồn điện. Thư viện cần trang bị đầy
đủ các phương tiện, thiết bị phòng chống cháy như bình khí CO2 hoặc loại bình
bột tetreclorua cacbon, các dụng cụ và biện pháp chữa cháy thông thường như

cát
Bạn đọc không được mang các vật liệu dễ cháy nổ vào thư viện, không hút
thuốc lá trong phòng thư viện. Hệ thống điện phải đảm bảo, luôn luôn được kiểm
tra, các thiết bị điện phải có đầu tiếp đất. Trong các ngày nghỉ lễ, tết cán bộ thư
viện có thể ngắt cầu dao điện hoặc khi ra về cán bộ thư viện cần tắt các thiết bị
điện không cần thiết.
Khi xảy ra cháy cán bộ thư viện phải báo động, gọi xe cứu hỏa, huy động
nhân lực chữa cháy. Không nên chữa cháy cho kho sách bằng nước vì nếu có dập
tắt được lửa thì sách cũng khó có thể giữ được, cứu chữa được.
* Xử lý tài liệu bị ẩm ướt
Tài liệu có thể bị ẩm ướt do thời tiết, môi trường bảo quản không tốt. Các
quyển sách phồng lên và biến dạng, các trang sách bị nhăn lại, mực bị nhòe, giấy
dính bết lại với nhau. Nếu sau khi tài liệu bị ẩm ướt mà điều kiện khí hậu không
đảm bảo thì sau 2, 3 ngày nấm mốc sẽ xuất hiện. Khi nấm mốc xuất hiện thì việc
kiểm soát và loại bỏ chúng là vô cùng khó khăn để lại hậu quả lâu dài cho tài liệu.
Cán bộ thư viện phải đưa ngay tài liệu bị ướt ra khỏi khu vực này rồi tiến hành làm
khô tài liệu. Chúng ta có thể bật quạt để thúc đẩy nhanh quá trình làm khô tài liệu,
hong khô sách. Khi quyển sách đã khô nhưng chạm tay vào thấy mát tay thì cần
gấp sách lại đặt chúng nằm trên một mặt phẳng và nhẹ nhàng nắm chúng về dạng
ban đầu. Định dạng bằng một vật chặn giấy nhẹ, không đặt chồng các quyển sách
lên nhau, không đưa sách trở lại giá trước khi chúng hoàn toàn khô ráo nếu không
nấm mốc sẽ phát triển nhất là từ các khe của cuốn sách.
* Xử lý tài liệu bị vi sinh vật phá hoại
Các loại vi sinh vật thường phá hoại tài liệu như nấm mốc, mối, mọt, gián,
chuột
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

14

Trường THCS Dur Kmăn



SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

+ Nấm mốc
Để phòng nấm mốc phát sinh trước khi đưa tài liệu vào kho tài liệu phải khô
và sạch. Thường xuyên vệ sinh kho sách và thiết bị bảo quản, quét, chải, lau chùi
làm vệ sinh tài liệu. Có thể sử dụng vải xô màn, vải mềm, chổi lông gà, bàn chải
lông mềm để lau sạch bụi. Không để bụi và các bào tử nấm mốc bám lên giá, tủ.
Việc làm này phải tiến hành thường xuyên và định kì do cán bộ thư viện và các
bạn trong tổ cộng tác viên thư viện làm.
Khi phát hiện thấy nấm mốc phải cách ly ngay khối tài liệu này và áp dụng
các biện pháp chống nấm mốc. Có thể sử dụng hóa chất chống nấm mốc như Penta
Clorua Phenol (PCP), Penta Nitro Phenol (PNP),  nhưng phải theo sự hướng dẫn
của các nhà chuyên môn tránh sự hư hỏng tài liệu và gây hại cho con người.
Nếu trong phòng ẩm mốc (vào mùa mưa) thì cán bộ thư viện có thể dùng vôi
bột rải trong tủ sách, xuống nền nhà nhằm hút bớt hơi nước. Thay vôi định kì 1
tháng/lần. Có thể dùng bã cà phê, bã trà khô để khử mùi ẩm mốc. Bã cà phê sau
khi dùng xong đem phôi khô đặt trong túi vải buộc chặt lại để chống ẩm.
+ Côn trùng
Các loại côn trùng phá hoại tài liệu thường gặp như gián, mối, mọt, nhậy
cánh bạc bọ ba đuôi Để phòng chống côn trùng phá hoại tài liệu cần phải luôn
luôn kiểm tra, phát hiện, làm vệ sinh tài liệu, phương tiện bảo quản và kho tài liệu.
Khi phát hiện có mối trong kho thì cán bộ thư viện phải di chuyển ra chỗ khác, tìm
tổ để phá hoặc dùng các loại hóa chất để diệt mối. Có thể dùng vôi và muối rắc vào
đường đi của mối, dưới chân tủ, kệ, giá sách. Treo túi long não (băng phiến) nhỏ ở
gần phía dưới gầm tủ mùi của long não sẽ bay từ phía trên xuống phía dưới khiến
gián và côn trùng bay xa.
+ Chuột
Chuột là loại gặm nhấm rất nguy hiểm, sản sinh nhanh nên sức phá hoại lớn.

Chuột cắn tài liệu, làm tổ gây hư hỏng và làm bẩn tài liệu. Để phòng chống chuột
chúng ta cần phải:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

15

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Không mang đồ ăn, thức uống vào trong phòng thư viện, không để đồ ăn
dính vào tài liệu.
Có các biện pháp che chắn chu đáo, làm lưới sắt bịt kín các lỗ thông hơi, khe
cửa, tủ sách phải có cánh cửa. Sau mỗi buổi làm việc cán bộ thư viện phải đóng
các cánh tủ lại để chống bụi, gián, chuột
Dùng bẫy để bẫy chuột
Sáu là tu bổ sách và tài liệu
Đây là công việc thường xuyên nhằm khôi phục trạng thái ban đầu của tài
liệu về mặt vật chất và thẩm mỹ, kéo dài tuổi thọ cho tài liệu. Đây cũng là công
việc khó khăn và tốn nhiều công sức đòi hỏi cán bộ thư viện phải có trách nhiệm
cao đối với tài sản quý giá đó của thư viện.
Cán bộ thư viện phải kiểm tra thường xuyên tình trạng của sách khi bạn đọc
mượn và trả tài liệu để kịp thời sửa chữa, đóng lại những cuốn sách, tài liệu bị
rách, bị hư hỏng. Đóng sách phải thuận lợi cho việc bảo quản, giảm thiểu việc thay
đổi trang bản gốc, không được làm hư hại tới văn bản gốc và rút ngắn tuổi thọ của
sách.
Tài liệu được đóng lại phải mở được dễ dàng trong khoảng 1800 để thuận
tiện cho việc sao chụp tránh làm hỏng tài liệu, phải giữ được ở trạng thái mở khi
đặt trên một mặt phẳng như vậy bạn đọc tự do mở cả hai tay để ghi chép được dễ

dàng.
Khi tài liệu bị rách, nát cán bộ thư viện lấy keo trong hoặc hồ dán để dán lại,
lấy bao (bìa trong) bọc lại
Cán bộ thư viện kết hợp với đoàn thanh niên các bạn trong tổ cộng tác viên
thư viện tiến hành đóng và tu bổ sách đặc biệt là sách giáo khoa (trường học mới)
vào đầu năm học đảm bảo 100% học sinh có sách để học.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

16

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

(Sách sau khi đã được đóng lại)

(Đoàn thanh niên tiến hành đóng lại sách)

Bảy là giải quyết vấn đề về môi trường
Vấn đề môi trường có liên quan đến cả vị trí của thư viện, cách bố trí phòng,
kho, cửa.. và việc giải quyết chung của toàn khu vực. Đây là vấn đề chung mà chỉ
riêng thư viện không thể giải quyết được. Nhưng thư viện có thể giải quyết vấn đề
môi trường trong kho sách của mình.
* Lắp đặt trang thiết bị
Nước ta là một nước có khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa, thời tiết thuận lợi cho
sự phát triển của các loại nấm mốc, côn trùng, vi sinh vật đã làm cho tài liệu bị
hư hỏng. Do đó thư viện cần được lắp đặt các trang bị như quạt, máy điều hòa,
máy hút ẩm, quạt thông gió để bảo quản vốn tài liệu được tốt hơn, sử dụng lâu

dài.
Các trang thiết bị được lắp đặt phải đúng cách, đúng kích cỡ, công suất, độ
ồn (quạt) và độ tin cậy của các thiết bị
* Nhiệt độ và độ ẩm tương đối
Nhiệt độ và độ ẩm tương đối đối với tài liệu giấy là 13 - 200C, độ ẩm 55 65%. Đối với các thư viện có điều kiện thuận lợi thì có thể lắp máy điều hòa, máy
hút ẩm, máy thông gió
Thư viện cũng cần được bảo dưỡng tốt, cần phải hàn gắn, tu sửa các vết rạn
nứt ngay khi mới xuất hiện. Vào các ngày nghỉ lễ, tết, nghỉ hè cán bộ thư viện
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

17

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

cần phải kiểm tra lại phòng thư viện, đóng các cánh cửa đi, cửa sổ bên ngoài, các
cánh tủ tránh ánh nắng trực tiếp chiếu vào sách sẽ làm cho sách bị giòn, cong,
vênh, sách bị ố vàng.
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp
Các giải pháp, biện pháp này có mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhau, hỗ
trợ cho nhau nhằm một mục đích chung là bảo quản vốn tài liệu được lâu dài, lưu
giữ những di sản văn hóa của dân tộc và của nhân loại, đáp ứng nhu cầu của bạn
đọc. Nếu thiếu một trong những biện pháp này thì kết quả mang lại sẽ không như
mong muốn và khó thực hiện được mục tiêu đã đề ra. Các giải pháp, biện pháp này
phải tiến hành đồng thời, thực hiện thường xuyên, định kì 1 tháng/lần do cán bộ
thư viện kết hợp với đoàn thanh niên và các bạn trong tổ cộng tác viên thư viện
thực hiện.
Để công tác bảo quản vốn tài liệu mang lại hiệu quả cao thì trước tiên cán bộ

thư viện phải đưa ra kế hoạch bảo quản ngay từ đầu năm học. Đối với các thư viện
đang được đầu tư xây mới thì phải xét ngay từ khâu chọn vị trí thiết kế phòng kho
thư viện, mua sắm trang thiết bị vì nó gắn liền với thư viện trong suốt quá trình tồn
tại và hoạt động. Sau đó là phương pháp lưu giữ, cách sắp xếp tài liệu của cán bộ
thư viện phải đúng chuyên môn nghiệp vụ, vệ sinh kho sách thường xuyên, xử lý
một số nguyên nhân phá hủy tài liệu, giáo dục ý thức bảo quản vốn tài liệu cho bạn
đọc.
d. Kết quả khảo nghiệm và giá trị khoa học của vấn đề
Sau một thời gian áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp trong
việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn thư viện trường
THCS Dur Kmăn đã có một vốn tài liệu phong phú, đa dạng đáp ứng được nhu cầu
của bạn đọc ở thế hệ hiện tại và cả thế hệ mai sau. Sách được bảo quản tốt, lưu giữ
cẩn thận và sử dụng được lâu dài. Tình trạng sách bị mất mát, hư hỏng, thất thoát
trong quá trình sử dụng hạn chế đi rất nhiều. Cán bộ thư viện, các bạn trong tổ
cộng tác viên thư viện và đoàn thanh niên đã khắc phục được một số nguyên nhân
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

18

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

khách quan (điều kiện tự nhiên, môi trường, khí hậu) và nguyên nhân chủ quan
(do bạn đọc sử dụng sách nhiều), sự tự phá hủy do bản thân tài liệu sinh ra.
Trong đó
Tổng số
Năm học


vốn tài liệu

Sách giáo Sách thiếu Sách tham

Sách

(bản sách)

khoa (bản

nhi (bản

khảo (bản

nghiệp vụ

sách)

sách)

sách)

(bản sách)

2015 - 2016

4063

815


1382

1133

733

2016 - 2017

4168

830

1383

1215

741

Kì I 2017- 2018

4321

874

1385

1301

761


Số lượng sách thanh lý hàng năm giảm đi đáng kể. Kết quả cụ thể như sau:
Sách giáo

Sách nghiệp

Sách tham

Sách thiếu

khoa (bản

vụ (bản

khảo (bản

nhi (bản

sách)

sách)

sách)

sách)

2015  2016

20

9


8

12

2016  2017

11

0

3

6

Kì I 2017 - 2018

2

0

0

0

Năm học

Đối với sách giáo khoa (sách trường học mới) thư viện đã đảm bảo 100%
học sinh có sách giáo khoa để học ngay từ đầu năm học. Thư viện đã giải quyết
cho những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, những học sinh nghèo, học sinh không

có điều kiện mua sáchcó sách để học. Trường THCS Dur Kmăn là một trong hai
trường thí điểm mô hình trường học mới do đó sách trường học mới sẽ được bảo
quản, bao bọc cẩn thận. Cán bộ thư viện hướng dẫn học sinh cách giữ gìn sách để
cho các em thế hệ sau có sách để học. Điều đáng nói là sách trường học mới dày,

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

19

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

gáy sách mỏng, học sinh chủ yếu là dân tộc thiểu số nhưng các em đã có ý thức giữ
gìn và bảo quản sách.
Sau khi phát phiếu thăm dò ý kiến học sinh các em đã hiểu được vị trí, vai
trò của sách đối với việc học tập, tầm quan trọng của việc bảo quản và giữ gìn
sách. Kết quả đạt được như sau:
Số học sinh

Nội dung câu trả lời

trả lời trùng ý

Tỷ lệ %

Câu 1. d. Cả b và c đều đúng

256/373


68,8%

Câu 2. a. Có

261/373

69,9%

Câu 3. C. Cả a và b

290/373

77,7%

Câu 4. D. Cả a, b và c

253/373

67,8%

Câu 5. D. Cả a và b

294/373

78,8%

Sau đây là mẫu phiếu trưng cầu ý kiến:
TRƯỜNG THCS DUR KMĂN
THƯ VIỆN


PHIẾU TRƯNG CẦU Ý KIẾN
Các em học sinh thân mến!
Nhằm góp phần nâng cao chất lượng công tác bảo quản vốn tài liệu trong thư
viện nhà trường, thư viện tiến hành thu thập số liệu cho đề tài sáng kiến kinh
nghiệm Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường
THCS Dur Kmăn. Thư viện rất mong các em trả lời một cách trung thực để sáng
kiến kinh nghiệm có giá trị vể mặt khoa học cũng như bảo quản vốn tài liệu được
tốt hơn, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc.
Thông tin về học sinh
1. Học sinh lớp:
2. Giới tính: Nam
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

Nữ
20

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Hệ thống câu hỏi:
Các em hãy khoanh tròn vào đáp án mà các em cho là đúng nhất cho từng câu hỏi
Câu 1: Theo các bạn học sinh đọc sách như thế nào là đúng?
a. Vừa đọc sách vừa ăn cơm, ăn vặt
b. Sau khi đọc sách xong đóng sách lại và để lên kệ sách
c. Đọc sách không gấp trang sách, vẽ bậy lên sách, cắt, dán, xé, đánh dấu vào sách,
làm rách sách
d. Cả b và c đều đúng

Câu 2: Căn cứ vào tình hình thực tế, cơ sở vật chất, vốn tài liệu tại thư viện trường
THCS Dur Kmăn thì công tác bảo quản vốn tài liệu có quan trọng không?
a. Có
b. Không
Câu 3: Theo các em những ai tham gia vào công tác bảo quản vốn tài liệu?
a. Học sinh
b. Cán bộ viên chức
Câu 4: Nguyên nhân nào làm cho tài liệu bị hư hỏng, mất mát?
a. Bạn đọc không có ý thức khi tham gia đọc sách
b. Bản thân tài liệu tự sinh ra làm cho tài liệu bị hư hỏng
c. Do điều kiện môi trường, khí hậu không đảm bảo, cơ sở vật chất không đúng
tiêu chuẩn
d. Cả a, b và c đều đúng
Câu 5: Bạn đọc phải làm gì để bảo quản sách?
a. Chấp hành đúng nội quy, quy định của phòng thư viện, phòng đọc
b. Đọc kỹ hướng dẫn tra tìm, sử dụng sách báo tại thư viện
c. Cả a và b đều đúng
Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

21

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Thư viện chân thành cảm ơn sự giúp đỡ nhiệt tình của các em.

III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ
1. Kết luận

Nhờ có sự quan tâm của Ban lãnh đạo nhà trường năm học 2017  2018 tôi
đưa ra sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu
tại thư viện trường THCS Dur Kmăn nhằm lưu giữ vốn tài liệu của thư viện, tinh
hoa văn hóa của nhân loại, những tài liệu có giá trị. Nhận thấy được tầm quan
trọng của công tác bảo quản vốn tài liệu nên cán bộ thư viện đã đưa ra kế hoạch
bảo quản hợp lý ngay từ đầu năm học phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất và kế
hoạch của nhà trường, kế hoạch của thư viện. Do đó công tác bảo quản vốn tài liệu
đã được thực hiện khá tốt, tài liệu ít bị hư hỏng, mất mát nên đã đáp ứng được nhu
cầu của bạn đọc. Phát hiện kịp thời và sửa chữa những tài liệu hư hỏng, bị rách nát.
Tuyên truyền, giáo dục ý thức bảo quản sách báo cho các em học sinh, hướng dẫn
các em cách đọc sách. Đặc biệt là vai trò của cán bộ thư viện phải biết cách sắp
xếp tài liệu, tổ chức kho theo đúng nghiệp vụ thư viện, thường xuyên vệ sinh kho
sách để có thể phục vụ bạn đọc một cách nhanh chóng, bảo quản sách được lâu
bền.
Trong quá trình tiến hành và áp dụng sáng kiến kinh nghiệm Một số biện
pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn đã
không tránh khỏi nững thiếu sót và hạn chế. Rất mong nhận được sự đóng góp ý
kiến của ban giám khảo, các đồng nghiệp để sáng kiến kinh nghiệm này có thể áp
dụng vào các năm tiếp theo tại các thư viện trường học. Đặc biệt là những thư viện
vùng sâu vùng xa, có điều kiện kinh tế đặc biệt khó khăn, cơ sở vật chất còn hạn
chế, kinh phí đầu tư cho thư viện ít.
2. Kiến nghị
* Đối với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

22

Trường THCS Dur Kmăn



SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

Giáo dục ý thức bảo quản tài liệu cho các em học sinh, lồng ghép vào trong
các tiết học, tiết sinh hoạt chủ điểm.
Có hình thức kỷ luật nghiêm khắc đối với những hành vi cố ý gây hư hỏng
tài liệu, phá hoại tài liệu.
* Đối với nhà trường
Tăng cường đầu tư kinh phí, mua sắm, trang bị những thiết bị bảo quản hiện
đại cho thư viện
Xây dựng, bố trí kho thư viện
* Đối với Phòng giáo dục
Quan tâm đến hoạt động của các thư viện đặc biệt là những thư viện vùng
sâu vùng xa, điều kiện kinh tế khó khăn.
Tổ chức lớp tập huấn nghiệp vụ thư viện cho cán bộ thư viện.
Dur Kmăl, ngày 26 tháng 1 năm 2018
Người viết

Nguyễn Thị Liên

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

23

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

IV. DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Lê Văn Viết. Cẩm nang nghề thư viện.- NXB Văn hóa thông tin, 2002
2. Đoàn Thị Liên, Trần Xuân khóa. Một số vấn đề về nghiệp vụ thư viện
trường học.- NXB Giáo dục, Hà Nội, 2006
3. Tài liệu bồi dưỡng nghiệp vụ thư viện dùng cho trường phổ thông.- NXB
Giáo dục, Hà Nội, 2001
4. Quyết định số 61/1998/QĐ/BGD&ĐT ngày 16 tháng 1 năm 1998 của Bộ
giáo dục và đào tạo về quy chế tổ chức và hoạt động thư viện trường phổ
thông.
5. Pháp lệnh thư viện số 31/2000/PL-UBTVQH10 ngày 28 tháng 12 năm 2000
của Ủy ban thường vụ Quốc hội.
6. Quyết định số 01/2003/QĐ/BGD&ĐT ngày 2 tháng 1 năm 2003 của Bộ giáo
dục và đào tạo về việc ban hành quy định tiêu chuẩn thư viện trường phổ
thông.
7. Công văn số 11185/GDTH ngày 17 tháng 12 năm 2004 của Bộ giáo dục và
đào tạo về việc hướng dẫn thực hiện tiêu chuẩn thư viện trường phổ thông.

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

24

Trường THCS Dur Kmăn


SKKN: Một số biện pháp trong việc bảo quản vốn tài liệu tại thư viện trường THCS Dur Kmăn

V. MỤC LỤC
Trang
I. PHẦN MỞ ĐẦU.................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài ............................................................................ 2

3. Đối tượng nghiên cứu ........................................................................................ 2
4. Giới hạn của đề tài ............................................................................................. 2
5. Phương pháp nghiên cứu.................................................................................... 2
a. Nhóm phương pháp nghiên cứu lý luận .......................................................... 2
b. Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn ...................................................... 2
c. Phương pháp thống kê toán học ...................................................................... 2
II. PHẦN NỘI DUNG ............................................................................................... 2
1. Cơ sở lý luận ...................................................................................................... 3
2. Thực trạng vấn đề nghiên cứu............................................................................ 3
3. Nội dung và hình thức của giải pháp ................................................................. 5
a. Mục tiêu của giải pháp .................................................................................... 5
b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp .................................................... 6
c. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp................................................... 18
d. Kết quả khảo nghiệm và giá trị khoa học của vấn đề ................................... 18
III. PHẦN KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ .................................................................... 22
1. Kết luận ............................................................................................................ 22
2. Kiến nghị .......................................................................................................... 22
IV. DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................ 24

Người thực hiện: Nguyễn Thị Liên

25

Trường THCS Dur Kmăn