Phù tay chân là bệnh gì

Cơ thể bị phù gồm có hai dạng là phù mềm và phù cứng. Phù cứng xảy ra thường là bệnh liên quan đến tuyến giáp. Còn phù mềm xuất phát từ hiện tượng dịch từ trong lòng mạch thoát ra ngoài khoảng bào. 

Phù là hiện tượng ứ nước trong các tổ chức dưới da hoặc ở các tạng của cơ thể. Mặc dù phù có thể ảnh hưởng đến bất kỳ phần nào của cơ thể, nhưng nó thường được nhận thấy ở bàn tay, cánh tay, bàn chân, mắt cá chân và chân. Phù có thể là dấu hiệu của nhiều bệnh nguy hiểm.

Nếu không chữa trị, tình trạng phù có thể khiến người bệnh cảm thấy: ngày càng sưng đau; khó khăn đi bộ; căng da, có thể khiến ngứa và khó chịu; tăng nguy cơ nhiễm khuẩn trong khu vực bị sưng; sẹo giữa các lớp của mô; xơ các mô; giảm lưu thông máu trong cơ thể; giảm tính đàn hồi của động mạch, tĩnh mạch, khớp và cơ bắp; tăng nguy cơ viêm loét da...

Phù xảy ra khi mạch máu nhỏ trong cơ thể bị rò rỉ dịch (mao mạch). Điều này có thể gây rò rỉ từ các mao mạch hư hỏng, tăng áp lực bên trong hoặc từ các mức giảm của các albumin huyết thanh - một loại protein trong máu.

Khi cơ quan cơ thể đang bị rò rỉ mao mạch, thận bắt đầu giữ lại nhiều natri và nước hơn bình thường để đền bù cho các chất lỏng bị mất từ các mạch máu. Điều này làm tăng lượng nước lưu thông trong cơ thể, gây ra các mao mạch bị rò rỉ nhiều hơn nữa. Các dịch từ rò rỉ mao mạch vào các mô xung quanh, gây ra các mô bị sưng lên.

Cơ thể bị phù gồm có hai dạng là phù mềm và phù cứng. Phù cứng xảy ra thường là bệnh liên quan đến tuyến giáp. Còn phù mềm hay còn gọi là phù dịch, nó xuất phát từ hiện tượng dịch từ trong lòng mạch thoát ra ngoài khoảng bào. So với phù cứng thì phù mềm dễ phát hiện hơn. Khi bạn dùng tay ấn vào da trên nền cứng khi rút tay ra thì thấy chỗ dấu tay ấn bị lõm xuống.

Phát hiện phù không khó. Người bệnh có cảm giác nặng mặt, nặng chân. Nơi bị phù sưng to, căng mọng, làm mất đi các nếp nhăn, mắt cá, đầu xương bị phẳng lỳ. Da vùng phù nhạt màu, ấn vào nơi phù da lõm xuống. Các dấu hiệu kèm theo như lượng nước tiểu ít đi, gan to, cổ trướng, khó thở... Phù giữ nước nên cân nặng có thể tăng hằng ngày từ 1 - 2kg.

Khi bị phù, người bệnh cần đến cơ sở y tế để khám, làm các xét nghiệm, chẩn đoán bệnh và có phương pháp điều trị theo từng nguyên nhân cụ thể. Để giảm tình trạng bệnh và tránh tái phát, người bệnh nên di chuyển và vận động cơ thẻ theo chỉ dẫn của bác sĩ. Hãy hỏi bác sĩ về các bài tập có thể làm giảm sưng. Giữ một phần của cơ thể bị phù lên trên mức của tim cho ít nhất 30 phút, ba hoặc bốn lần một ngày.

Trong một số trường hợp, nâng cao các phần cơ thể bị ảnh hưởng trong khi ngủ có thể hữu ích. Tăng cường massage bằng cách vuốt ve vùng bị ảnh hưởng nhưng không gây đau, áp lực có thể giúp di chuyển trong chất lỏng dư thừa của khu vực đó. Nếu một trong những tay chân bị ảnh hưởng bởi phù, bác sĩ có thể khuyên bạn nên mang vớ nén, tay áo hay găng tay.

Các sản phẩm may mặc giữ áp lực trên chân tay để ngăn ngừa dịch thu thập ở mô. Giảm lượng muối trong các bữa ăn hàng ngày. Người bệnh bị phù cần lưu ý tránh thay đổi nhiệt độ đột ngột và nhiệt độ rất nóng và rất lạnh có thể làm cho phù tồi tệ hơn. Tránh tắm nước nóng, tắm nước nóng bồn tắm nóng và phòng tắm hơi. Bảo vệ bản thân khỏi bị cháy nắng…

(Kiến thức gia đình số 31)

Phù tay chân hay phù cơ thể là một triệu chứng không đặc hiệu của nhiều bệnh khác nhau. Đây còn có thể là dấu hiệu dự báo một bệnh mạn tính đang tiến triển đến mức độ nguy hiểm cho tính mạng. Hãy cùng Docosan tìm hiểu các nguyên nhân gây ra tình trạng đó trong bài viết sau đây nhé!

Phù sưng tay chân là bị gì?

Phù tay chân là tình trạng sưng phồng lên do lượng dịch bên trong mô dưới da tại vùng đó bị dư thừa và mắc kẹt. Lượng dịch thừa này thoát ra từ các mao mạch bị tổn thương, nên gây chảy rò rỉ và giải phóng dịch vào các mô cơ quan và khoảng giữa các tế bào. Ngoài ra phù có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể như là mí mắt, hai má, mắt cá chân, bụng.

Biểu hiệu bị phù tay chân 

Tùy vào nguyên nhân và căn bệnh gây phù và vị trí bị phù cụ thể, người bệnh sẽ có biểu hiện phù nề đa dạng. Trong đó, sưng căng và đau nhức là hai biểu hiện chính và phổ biến nhất. Ngoài ra có thể xuất hiện thêm các biểu hiện dưới đây:

• Da tay chân sưng, căng lên và có màu sáng chói hơn.
• Dùng ngón tay ấn nhẹ thấy da bị lõm mềm vào trong, phải mất khoảng vài giây mới quay về trạng thái ban đầu.
• Sưng ở bọng mắt, mặt hoặc mắt cá chân.
• Đau nhức các khớp tay chân 
• Kèm tăng hoặc giảm cân bất thường 
• Quan sát tĩnh mạch ở tay chân sẽ thấy hiện rõ và đầy đủ hơn bình thường.
• Người bị phù tay chân có nhịp tim và huyết áp cao hơn bình thường.
• Đau đầu, rối loạn thị giác, hay quên.
• Đau bụng, buồn nôn, nôn, thay đổi thói quen đại tiện.

Dùng ngón tay ấn nhẹ thấy da bị lõm mềm vào trong, phải mất khoảng vài giây mới quay về trạng thái ban đầu.

Các nguyên nhân gây phù tay chân

Một câu hỏi thường hay gặp là tay chân bị sưng phù là bệnh gì có thể khiến nhiều người cảm thấy lo lắng. Phù tay chân có thể do các vấn đề bệnh lý về tuần hoàn, nhiễm trùng, hoại tử chết mô, suy dinh dưỡng thể nặng, bệnh thận, quá tải dung nạp dịch cơ thể và các vấn đề rối loạn điện giải. Có rất nhiều nguyên nhân có thể khiến bạn bị phù tay chân, bao gồm:

Suy tim

Khi một hoặc cả hai buồng tâm thất của tim bị suy yếu sức co bóp sẽ không thể bơm máu đúng lưu lượng cần thiết làm máu và dịch có thể tích tụ ở các chi và gây phù tay chân.

Bệnh lý thận

Khi thận bị tổn thương nào đó, chức năng lọc nước tiểu và loại bỏ dịch dư thừa của thận bị ảnh hưởng sẽ tăng áp lực thủy tĩnh lên các mạch máu và khiến dịch bị thoát ra ngoài. Người bị bệnh thận mạn thường có thể bị phù ở mắt và chân nhiều hơn là ở hai tay. Đặc biệt, nếu tổn thương hoại tử cầu thận cấp có thể dẫn đến hội chứng thận hư, làm giảm nồng độ albumin protein trong máu và gây phù nề toàn thân nặng hơn.

Người bị bệnh thận mạn thường có thể bị phù ở mắt và chân nhiều hơn là ở hai tay

Bệnh gan

Các bệnh lý về gan, đặc biệt là xơ gan mất bù, làm suy giảm chức năng tổng hợp của gan và gây ra những thay đổi trong việc tiết hormone, trong có các chất điều chỉnh dịch của cơ thể và giảm sản xuất protein. Các cơ chế này làm cho dịch thất thoát ra khỏi các mạch máu vào các mô xung quanh nhiều hơn. Bệnh nhân bị xơ gan còn gây tăng áp lực trong tĩnh mạch gan nhận máu máu từ ruột, lách và tuyến tụy đến, từ đó gây ra tình trạng phù từ khoang bụng đến chân.

Thai kỳ

Phụ nữ khi mang thai, cơ thể sẽ có nhiều cơ chế gây tiết ra các hormone kích thích giữ lại ion natri và nước nhiều hơn bình thường. Do đó tăng khả năng làm các vùng mặt, tay, chân, bàn chân bị phù và sưng hơn người bình thường. Ngoài ra, tử cung phát triển to lớn nhanh chóng sẽ gây áp lực lên tĩnh mạch chủ dưới và tắc nghẽn các tĩnh mạch đùi tăng thêm tình trạng phù chân. 

Phụ nữ khi mang thai có thể bị phù tay chân

Chế độ ăn

Nếu bạn ăn quá nhiều muối hoặc tiêu thụ ít đạm và vitamin B1, B6, B5 sẽ có thể bị bệnh suy dinh dưỡng (thiếu protein) làm tăng nguy cơ phù tay chân.

Bệnh đái tháo đường

Các biến chứng mạn tính của bệnh đái tháo đường lâu năm không kiểm soát tốt gồm tim mạch, suy thận cấp, suy tế bào gan, bệnh lý tăng tiêu thụ protein và một số loại thuốc điều trị bệnh đái tháo đường có thể dẫn đến tình trạng cơ thể bị phù tay chân và sưng phồng võng mạc.

Bệnh đái tháo đường không kiểm soát tốt và một số thuốc điều trị có thể gây phù tay chân

Dị ứng

Một số người bị dị ứng hoặc phản vệ với một số loại thực phẩm, phấn hoa, côn trùng hoặc đồ mỹ phẩm. Sưng phù nặng ở mặt và tay chân là dấu hiệu của sốc phản vệ khi tiếp xúc với kháng nguyên gây dị ứng. Nếu phù tay chân kết hợp với sưng ở vùng cổ họng có thể gây ngạt thở, nguy hiểm đến tính mạng.

Tắc nghẽn mạch máu

Bất kỳ sự tắc nghẽn động – tĩnh mạch nào ở tay chân bao gồm các bệnh giãn tĩnh mạch, huyết khối tĩnh mạch sâu, khối u chèn ép, phù mạch bạch huyết ở cẳng chân đều có thể gây cản trở đáng kể sự lưu thông của dòng máu và tạo ra áp lực lên tĩnh mạch, gây thoát dịch vào khoang kẽ và khiến chân bị phù.

Bất kỳ sự tắc nghẽn mạch máu nào cũng có thể gây phù tay chân

Các nguyên nhân khác

• Ngồi, nằm, đứng một tư thế không thay đổi quá lâu, trong một thời gian dài có thể gây phù tay chân tạm thời. 
• Bị bỏng, nhiễm trùng nặng hoặc viêm ở các mô dưới da sẽ gây ra phản ứng tiết dịch vào khoảng kẽ tế bào và gây phù tay chân hay toàn thân. 
• Sự thay đổi đột ngột của nồng độ hormone trong các giai đoạn của người phụ nữ như tiền kinh nguyệt, kinh nguyệt và mãn kinh đều có thể gây ứ dịch cơ thể và dẫn đến phù tay chân.
• Các bệnh lý rối loạn hormone như bệnh tuyến giáp, hoặc dùng thuốc hormone như thuốc estrogen cũng đều gây tích tụ nước, ứ dịch, khiến toàn thân bị phù tay chân.

Khi nào bị phù tay chân nên đến gặp bác sĩ?

Nếu bạn bị phù tay chân kèm theo các triệu chứng sau thì cần đến thăm khám bác sĩ ngay để được làm các xét nghiệm chẩn đoán và điều trị bệnh kịp thời:

• Thở nhanh nông, thở hơi ngắn, khó thở, đau tức vùng ngực. Đây có thể là dấu hiệu của phù phổi sung huyết, người bệnh cần được xử trí điều trị kịp thời nếu không có thể tử vong nhanh chóng. 
• Chân đau và sưng cả khi không hoạt động, tình trạng này càng nặng nếu thấy da chân bị bầm tím, hoại tử. Một dấu hiệu có giá trị tiên đoán cao của chứng huyết khối tĩnh mạch sâu.

Có rất nhiều nguyên nhân bệnh lý khiến cơ thể bạn bị phù tay chân. Do đó, người bệnh cần theo dõi quan tâm, phát hiện biểu hiện phù và đến thăm khám bác sĩ càng sớm nếu bị phù tay chân trong thời gian dài, hoặc kèm các triệu chứng nguy hiểm như khó thở, đau ngực, bầm tím da. 

Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị. Để được tư vấn trực tiếp, bạn đọc vui lòng liên hệ hotline 1900 638 082 hoặc CHAT để được hướng dẫn đặt hẹn.

Nguồn tham khảo: SEHAT.com