Câu hỏi nghe tưởng chừng đơn giản nhưng nếu bạn chạm tay vào một miếng sắt và một miếng gỗ có cùng nhiệt độ thì chắc chắn bạn sẽ thấy [và nói] miếng sắt lạnh hơn. Tại sao lại như vậy? Thật ra con người chúng ta không hẳn là đo được nhiệt độ của một vật là nóng hay lạnh, bí mật ở đây đó là ở các phân tử trên da bàn tay [và cơ thể] của chúng ta, chính sự thay đổi trong chuyển động của các phân tử này mà não bộ sẽ quyết định là bạn đang thấy nóng hay là lạnh.
[prebreak][/prebreak]
Theo nguyên tắc vật lý thì các phân tử chuyển động càng nhanh thì nhiệt độ của chúng càng cao và ngược lại, nếu các phân tử chuyển động một cách chậm rãi thì nhiệt độ của chúng sẽ thấp. Ở trường hợp một miếng sắt và một miếng gỗ có cùng nhiệt độ, một điều bạn cần lưu ý đó là sắt dẫn nhiệt tốt còn gỗ thì lại là vật cách nhiệt. Do đó khi bạn chạm tay vào miếng sắt, các phần tử đang chuyển động trên tay bạn sẽ va chạm với các phần tử chuyển động của sắt nhiều hơn, làm cho phần tử của tay chuyển động chậm đi, từ đó nhiệt độ của tay giảm xuống nên bạn sẽ có cảm giác mát lạnh. Nói cách khác, chính miếng sắt đó đã hút bớt nhiệt độ của bàn tay [thông qua việc hấp thu chuyển động của các phân tử] nên tay bạn sẽ thấy lạnh hơn. Còn gỗ do là chất cách nhiệt nên hiện tượng này không xảy ra hoặc có nhưng rất ít.
Do đó chúng ta có thể rút ra kết luận: cảm giác nóng hay lạnh đó chính là nhiệt độ của bàn tay chúng ta, chứ không phải nhiệt độ của vật mà chúng ta chạm vào. Mặc dù cũng phải nói chính nhiệt độ của vật đó làm cho bàn tay của chúng ta phải thay đổi nhiệt độ theo. Chưa hết, đoạn cuối của video trên còn giúp chúng ta phân biệt được khái niệm nóng với nhiệt độ cao và lạnh với nhiệt độ thấp:
- Nóng: là khi một vật tỏa nhiều nhiệt ra môi trường xung quanh.
- Nhiệt độ cao: là một vật chứa nhiều nhiệt hay năng lượng bên trong nó.
Nó giống như trường hợp tiền bạc mà chúng ta tiêu xài, một người có nhiều tiền không đồng nghĩa với việc người đó tiêu xài tiền nhiều ra bên ngoài, mà đó nhiều khi lại là hai người khác nhau.
Theo Gizmodo