“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, mỗi sự khó khăn, thử thách xảy ra trong cuộc đời mỗi người đều có những lý do riêng của nó. Sướng vui, đau khổ đều do con người cảm nhận. Do vậy, không phải ai có thể tận dụng việc bị cầm tù trở thành cảm hứng để sáng tác nên những kiệt tác thơ ca như Hồ Chí Minh. Phân tích bài thơ Đi đường, tác phẩm in trong tập Nhật ký trong tù của Bác Hồ, các bạn sẽ hiểu rõ hơn điều đó.
Mở bài
Trong chương trình Ngữ văn trung học của Bộ Giáo dục, rất nhiều tác phẩm của Hồ Chí Minh được đưa vào giảng dạy. Ví dụ như Tuyên ngôn độc lập; Giải đi sớm, Ngắm trắng… Mỗi tác phẩm đều thể hiện một nét đẹp trong nhân phẩm và trí tuệ của Bác. Trong đó, bài thơ “Đi đường” là một trong những sáng tác lột tả tinh thần lạc quan, khí chất hiên ngang, bất khuất của vị lãnh tụ vĩ đại của toàn dân tộc Việt Nam:
“Đi đường mới biết gian lao,
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng;
Núi cao lên đến tận cùng,
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”.
Phân tích bài thơ Đi đường, các bạn sẽ nhận ra đây là một trong số những sáng tác đặc sắc của Hồ Chí Minh in trong tập Nhật kí trong tù. Bài thơ nói về sự đọa đày mà quân giặc bắt tù nhân, mà cụ thể ở đây là Bác, phải chịu đựng đó là di chuyển liên tục từ nhà tù này sang nhà tù khác. Tuy nhiên, hình phạt ấy không những không khiến Bác nao núng, run sợ, chùn bước mà còn tạo động lực để Bác vượt qua chính mình và đã thắng cả nghịch cảnh. Bởi thế, chính trong những giây phút bị đày ải khổ cực đó, Người lại cho ra đời những áng thơ ca bất hủ và mang nhiều giá tri nhân văn, nhân đạo to lớn.
Thân bài chi tiết phân tích bài thơ Đi đường
- Luận điểm 1: Những gian lao khi đi đường núi
Phân tích bài thơ Đi đường trong câu đầu tiên, các bạn có thể thấy Bác đã nói thẳng luôn vào vấn đề đó là việc đi đường núi thật gian lao. Tuy nhiên, Bác không nói với giọng điệu kêu than, oán thán mà đó như là lời khẳng định, chiêm nghiệm suy ngẫm đầy triết lý của một người đi đường kinh nghiệm:
“Đi đường mới biết gian lao
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng”.
Nếu đọc hiểu được nguyên bản tiếng Hán của Bác, các bạn mơi cảm thấy sự sâu sắc trong lời thơ ấy. Bác nói chia sẻ một sự thật hiển nhiên đó là những ai đi đường, những người có trải qua gian lao vất vả thì mới thấu hiểu được khó khăn là gì, gian khổ ra sao. Muốn sai ở đâu, muốn biết chỗ nào chưa phù hợp, không còn cách nào khác chính bạn phải trải nghiệm để tự nhận thức bản chất sự vật, sự việc theo cách nhìn riêng và suy nghĩ riêng của bản thân. Quả thật đúng, đi đường dù ngắn hay dài, chỉ khi đi rồi mới biết đường ấy gian lao ra sao. Và câu thơ sau, miêu tả kỹ hơn, cụ thể hơn những gian lao đó là “Trùng san chi ngoại hựu trùng san”. Ở đây, Bác đã sử dụng điệp từ “trùng san” [núi cao] như mở ra trước mắt độc giả không gian đường núi gập ghềnh, cheo leo, chênh vênh. Núi cao ấy không phải một là trải dài vô tận, nối chồng lên nhau, lớp này tiếp lớp khác không dứt. Cung đường quanh co, khúc khuỷu dốc đứng, dường như đối lập với sức người nhỏ bé, ít ỏi.
Ở hai câu đầu này, Bác không hề trực tiếp nói tới người đi đường, mà chỉ nói về phong cảnh lúc đi. Ấy thế nhưng, người đọc vẫn cảm nhận được hình ảnh người đi xuất hiện thấp thoáng. Tuy nhiên, người đi đường ở đây không phải đi với tâm thế khám phá của dân phượt, cũng chẳng phải là người thong dong đi tản bộ ngắm cảnh. Đây là cảnh tượng trước mặt một tù nhân đang trên đường chuyển lao. Con người ấy phải đeo gông trên cổ, còn chân thì mang xiềng xích. Tù nhân ấy phải chịu đói khát, lê mình lội suối vượt dốc cao, vực thẳm hiểm trở. Việc tác giả sử dụng chữ “hựu” trong câu thơ thứ hai, không chỉ hàm chí sự nối tiếp giữa các núi cao mà còn khắc họa sự vất vả của người tù. Đó là, người tù khổ sai khi chưa chịu hết khó khăn này thì lại tiếp tục chịu đựng những gian lao khác. Vậy nhưng, ý thơ không phải là lời than thở, tiếng thở dài, mà chỉ là chiêm nghiệm sống của một chiến sĩ Cách mạng chân chính đúc rút ra được trong quá trình hoạt động của mình.
- Luận điểm 2: Niềm hạnh phúc chiên thắng khi lên tới đỉnh núi
Phân tích bài thơ Đi đường, độc giả không khỏi ngạc nhiên trước tâm thế của người tù trong hai câu thơ cuối:
“Núi cao lên đến tận cùng
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”
Tác giả tiếp tục tả sự cheo leo, dốc ghềnh của đường núi ở câu thơ thứ ba. Nhưng lúc này, sự ghập ghềnh gian nan của đường đi đã được đẩy lên tới tận cùng. Bên những sự hiểm trở khó khăn, câu thơ còn như là lời reo vui của người tù khi đã vượt qua hàng ngàn dốc sâu, núi cao để lên tới đỉnh cao nhất, tận cùng nhất. Đây là một thứ cảm xúc phong thái của con người khi đã vượt qua được những thử thách tưởng chừng như không thể vượt qua. Đó là cảm giác chinh phục được thiên nhiên, vũ trụ, không bị khuất phục trước sức mạnh của tự nhiên. Và rồi, khi đã lên đến đỉnh, cũng là con người ta được phóng tầm mắt ra xa. Và người tù ấy, dù đang trong hoàn cảnh éo le nhưng vẫn không quên thu vào tầm mắt sự vi diệu của tạp hóa, sự hùng vĩ, sừng sững của đất trời, núi non. Dường như lúc này, người tù không hề cảm thấy sự mệt mỏi mà thay vào đó là niềm hạnh phúc của sự chiến thắng chính mình. Mặc cho bao quanh là những tên lính canh gian ác. Mặc cho cả đường đi là bao vất vả, nhọc nhằn nhưng khi đã tới đây, tâm hồn người tù không bị giam cầm trong xiềng xích nữa mà đã tự mình cởi trói và tự do suy tư giữa vũ trụ bao la.
Hồ Chí Minh là nhân vật điển hình cho cốt cách thay đổi để thích ứng với mọi hoàn cảnh. Thay vì leo núi xong và thở hổn hển thì Bác lại “Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”. Phân tích bài thơ Đi đường tới đây, các bạn có thể khẳng định mạnh mẽ rằng câu thơ cuối chính là cao trào cảm xúc nhất của Người trên hành trình chuyển lao. Lúc này đây, độc giả có cảm tưởng như Bác đang mỉm cười. Cười mỉa mai trước cùm gông của quân giặc và cười mản nguyện cho mọi sự cố gắng của bản thân. Bác đã làm được. Bác đã san bằng mọi khó khăn, khổ ải đế lên đỉnh và tận hưởng vẻ đẹp của tạo hóa. Giờ đây hồn người và hồn mây núi, đã hòa thành một. Điều này càng nhận mạnh, ngục tù hay xiềng xích không bao giờ cầm tù được những tâm hồn tự do, yêu cái đẹp và sự bình đẳng, bác ái.
- Luận điểm 3: Nghệ thuật đặc sắc
Phân tích bài thơ Đi đường của Hồ Chủ tịch không thể nói nhắc tới các biện pháp nghệ thuật đặc sắc trong tác phẩm. Với thể thơ tứ tuyệt ngắn gọn giản dị nhưng Bác đã chuyển tải các thông điệp về tinh thần lạc quan của con người trước khó khăn thật hàm súc, logic. Mỗi hình ảnh tứ thơ đều thể hiện tư tưởng của tác giả về sự tư do, tự tại. Đó là trong mọi hoàn cảnh, nếu con người có thể thay đổi để thích ứng, làm chủ được chính mình thì sẽ chiến thắng mọi thử thách. Tất cả mọi khổ đau, gian lao đều do con người. Ai cho rằng khổ sẽ khổ nhưng ai cho rằng sướng thì tất thảy sẽ tìm thấy được niềm vui trong mỗi gian lao.
Kết bài
Phân tích bài thơ Đi đường một lần nữa để thấy được ý chí, nghị lực phi thường và tinh thần lạc quan hiếm có của Hồ Chủ tịch. Có lẽ nhờ vậy mà từ khi sinh ra cho đến khi trở thành lãnh tụ, không có thử thách nào có thể khiến Bác gục ngã. Dường như với Người, mọi gian nan chỉ đều sinh ra để thử sức mà thôi.
Có thể nói, nhờ việc phân tích và tìm hiểu những tác phẩm đặc sắc này mà các bạn có thể biết và hiểu sâu hơn những phẩm chất cao quý của Bác. Đây là lời nhắc nhở ý nhị và dễ đi vào lòng người nhất để tất cả thế hệ con cháu đất Việt có thể dễ dàng học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
Tổng hợp những bài làm văn Phân tích bài thơ đi đường hay nhất của các bạn học sinh giỏi văn đạt điểm cao. Mời các bạn đọc tham khảo và dựa vào đây viết cho mình một bài văn Phân tích bài thơ đi đường thật hay. Chúc các bạn luôn luôn học tập tốt.
Phân tích bài thơ đi đường – Bài làm 1
M.Goóc-ki từng nói “Kì lạ thay con người!”. Con người đến với cuộc đời và khẳng định sự tồn tại của mình bằng chính ý chí, nghị lực và một trái tim bao la. Đường đời với biết bao thử thách chính là lửa thử vàng để vàng càng sáng. Trong tập thơ Nhật kí trong tù , ta luôn bắt gặp một con người như thế. Bài thơ Đi đường cũng giống như những bài thơ chuyển lao khác như: Đi Nam Ninh, Chiều tối, Giải đi sớm,… không chỉ diễn tả nỗi gian nan của người tù trên bước đường chuyển lao mà hơn hết thể hiện một thái độ mang tính chất triết lí trước những chặng đường đời đầy thử thách và phong thái của một con người có tầm vóc cao cả.
Câu thơ đầu tiên Bác dành để nói về việc đi đường. Nhưng không phải là lời kêu than của một người đã trải qua biết bao chặng đường chuyển lao mà nó như một lời khẳng định, suy ngẫm bằng sự trải nghiệm thấm thía của chính người đi đường:
“Đi đường mới biết gian lao
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng.”
Câu thơ như một triết lí của con người từng trải. Có đi đường, có trải qua những khó khăn vất vả trên những chặng đường mới thấm thía được nỗi gian nan, mới biết gian khổ là gì. Bài học này không có gì là mới lạ nhưng phải bằng chính những thử thách, trải nghiệm của bản thân mới có sự nhận thức sâu sắc được như vậy. Câu thơ giản dị mà chứa đựng cả một chân lí hiển nhiên. “Trùng san chi ngoại hựu trùng san”. Điệp từ “trùng san” như mở ra trước mắt người đọc cả một con đường gập ghềnh những núi, càng nhấn mạnh sự trải dài như vô tận, không dứt hết lớp núi này đến lớp núi khác. Con đường đó dường như đối lập với sức người, vắt cạn sức lực của con người. Phải vượt qua con đường như thế mới có thể thấu hiểu được cái chân lí tưởng chừng như giản đơn: “Đi đường mới biết gian lao” mà Bác đã nói ở trong câu thơ đầu.
Hai câu thơ chỉ đơn giản nói chuyện đi đường vất vả, không hề trực tiếp miêu tả hình ảnh người đi đường. Nhưng ta vẫn thấy hình ảnh người đi đường xuất hiện. Con người ở đây không phải xuất hiện trong trạng thái thảnh thơi ngồi ngắm quãng đường với trập trùng những núi, không phải lữ khách du ngoạn để ngắm cảnh non sông, mây trời mà là một người tù đang phải trên đường chuyển lao. Vai đeo gông, chân mang xiềng xích, đói khát phải vượt qua bao đèo cao, dốc sâu, vực thẳm, qua những con đường núi non hiểm trở. Chữ “hựu” đứng giữa hai câu thơ dịch không chỉ diễn tả sự nối tiếp của núi non mà còn diễn tả sự vất vả của người tù. Chưa hết con đường này thì con đường núi khác đã hiện ra trước mắt, chưa hết khó khăn này thì một khó khăn khác lại ngáng trở phía trước. Thế nhưng, câu thơ không phải là tiếng thở dài, là lời than thở của người đi đường, mà chỉ là chân lí của người chiến sĩ cách mạng đúc rút được trên con đường chuyển lao, trong quá trình hoạt động cách mạng của mình.
Hai câu thơ tiếp theo làm người đọc sửng sốt. Nếu như hai câu thơ đầu là chân lí, thì hai câu thơ sau bỗng vút lên nhẹ nhàng:
“Núi cao lên đến tận cùng
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”
Câu thơ thứ ba tiếp tục tả núi. Không chỉ dừng lại ở việc núi cao rồi lại núi cao trập trùng mà con đường đi đã được đẩy lên đến tột cùng khó khăn, hiểm trở “lên đến tận cùng”. Câu thơ dường như là một sự reo vui của người tù khi đã vượt qua được hàng ngàn núi cao, dốc sâu để lên được tới đỉnh núi cao nhất, tận cùng nhất. Ta như bắt gặp ở đây một chủ đề quen thuộc: đăng cao và một phong thái mang cảm giác vũ trụ của con người. Đăng cao, viễn vọng. Khi lên đến đỉnh núi cao rồi, cũng là lúc con người ta có thể phóng tầm mắt bao quát và chiếm lĩnh cả một khoảng không bao la, như làm chủ vũ trụ, đất trời. Con người khi đó như trong tư thế của một người chiến thắng. Con người tự nhiên như được tạo một dáng vẻ hiên ngang, ngạo nghễ giữa một vũ trụ bao la như một du khách dạo chơi nhàn tản giữa non nước mây trời. Trong tư thế đó, con người như một “tiên ông đạo cốt”. Những khó khó khăn của đường đi không thể cầm tù, giam hãm được con người trong những dãy núi. Con người như đang cố gắng vươn lên làm chủ chặng đường của mình.
Xem thêm: Kể lại một giấc mơ trong đó em được gặp lại người thân đã xa cách lâu ngày
“Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”. Câu thơ cuối là đỉnh điểm của cảm xúc. Có niềm vui khôn xiết của một con người đã vượt qua được bao khó khăn, khổ ải để có thể tận hưởng được cảnh nước non mây trời. Tưởng chừng như mọi khó khăn đều lùi xa, chỉ còn lại một con người làm chủ thiên nhiên, đất trời với phong thái ung dung, tự tại đầy lạc quan. Đến đây đất trời và con người như hòa làm một. Bài thơ vút lên trong một niềm cảm hứng lãng mạn.
Đi đường là một bài thơ ngắn nhưng chứa đựng một bài học lớn lao, nói về con đường có thực trong những năm tháng tù đày, chuyển lao hết nhà lao này đến nhà lao khác. Nhưng hơn hết, nó không chỉ đơn giản chỉ là con đường thật với núi non hiểm trở. Đó còn là con đường với biết bao chông gai thử thách. Những khó khăn đó không thể làm cho con người lùi bước. Bài thơ như một niềm tin sắt đá. Đường đời dù có gian nan, vất vả đến đâu nhưng chỉ cần con người kiên trì, nhẫn nại và quyết tâm vượt qua cuối cùng sẽ đến đích. Khi đó con người sẽ lên được tới đỉnh cao của vinh quang, trí tuệ và làm chủ được những giá trị đích thực của cuộc sống.
Bài thơ Đi đường– Tẩu lộ không chỉ là bức tranh về con đường chuyển lao đầy rẫy nhọc nhằn trở ngại, đó còn là bức tranh chân dung tinh thần tự họa Hồ Chí Minh. Từ bài thơ, người đọc có thể cảm nhận hình ảnh Bác vừa có thần thái ung dung, bình tĩnh của một bậc tiên phong đạo cốt vừa có nét kiên cường rắn rỏi, đầy lạc quan của một người chiến sĩ cách mạng. Và như thế, bài thơ Đi đường cùng với nhiều bài thơ khác trong tập thơ Nhật kí trong tù thực sự là một đoá hoa đáng trân trọng của văn học Việt Nam.
Phân tích bài thơ đi đường – Bài làm 2
Bác Hồ từng tự sự: “Ngâm thơ ta vốn không ham / Nhưng mà trong ngục biết làm sao đây?”. Và bởi thế, ra đời trong những năm tháng Bác bị giam cầm, tập thơ “Nhật kí trong tù” từng được ví như một đoá hoa mà vô tình văn học Việt Nam nhặt được bên đường. Toát lên từ tập thơ là một tinh thần “thép” rắn rỏi, lạc quan: “Từ những bài thơ viết trong hoàn cảnh nhà tù dưới chế độ Tưởng Giới Thạch tàn bạo và mục nát toát ra một phong thái ung dung, một khí phách hào hùng, một ý chí sắt đá, một tinh thần lạc quan cách mạng không gì lay chuyển nổi”. Bài thơ “Đi đường” là một trong những số ấy.
Xem thêm: Phân tích bài thơ Đập đá ở Côn Lôn của Phan Châu Trinh
“Tài lộ tài tri tẩu lộ nan
Trùng san chi ngoại hựu trùng san
Trùng san đăng đáo cao phong hậu
Vạn lí dư đồ cố miện gian”.
Bài thơ được dịch là:
“Đi đường mới biết gian lao
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng
Núi cao lên đến tận cùng
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”.
Bài thơ ra đời trong những năm tháng Bác Hồ bị bắt giam trong nhà lao Tưởng Giới Thạch. Bác bị chúng giải đi hết nhà lao này đến nhà lao khác. Đường chuyển lao không những dài dặc mà còn vô cùng gian lao, phải trải qua núi non trùng diệp và những vực thẳm hun hút hiểm sâu. Nhưng dẫu vậy, từ trong khổ đau vẫn bừng lên ý chí “thép” mang đậm phong cách Hồ Chí Minh. Bài thơ “Đi đường” – “Tẩu lộ” đã thể hiện rõ điều đó.
“Đi đường mới biết gian lao”
Câu thơ là một nhận định nhưng đồng thời cũng là một chân lí: Có đi đường mới biết những sự vất vả, khó khăn của việc đi đường. Vậy những điều “nan”, “gian lao” ấy là gì?
“Núi cao rồi lại núi cao trập trùng”
Đường chuyển lao là những con đường đi qua các vùng núi hiểm trở của tỉnh Quảng Tây, Trung Quốc. Tầng tầng lớp lớp những ngọn núi tiếp nối nhau chạy mãi đến chân trời. Hết ngọn núi này lại đến ngọn núi khác. Vậy nên mới có hình ảnh “Núi cao rồi lại núi cao trập trùng”. Trong nguyên văn chữ Hán là “Trùng san chi ngoại hựu trùng san”. “Trùng san” có nghĩa là trùng trùng lớp lớp núi cao; “hựu” là “lại”, câu thơ mang ý nghía: trùng trùng núi cao bên ngoài lại có núi cao trùng trùng. Một câu thơ mà có tớỉ hai chữ “trùng san”, huống chi lại có chữ “hựu”, bởi vậy, câu thơ nguyên gốc gợi nên hình ảnh những đỉnh núi nhọn hoắt cao vút trời xanh trập trùng chạy mãi đến chân trời. Con đường ấy, mới chỉ nhìn thôi đã thấy đáng sợ. Nếu tù nhân là một người tù bình thường, ắt hẳn họ đã bị nỗi sợ hãi làm cho yếu mềm, nhụt chí. Nhưng người tù ấy lại là một người cộng sản vĩ đại Hồ Chí Minh. Và bởi vậy, hai câu thơ cuối bài đã thực sự thăng hoa:
“Trùng san đăng đáo cao phong hậu
Vạn lí dư đồ cố miện gian”
Hai câu thơ được dịch khá sát là:
“Núi cao lên đến tận cùng
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non”.
Sau những vẩt vả, nhọc nhằn của con đường leo núi, khi đã lên đến tận đỉnh người tù cách mạng được chứng kiến một hình ảnh vô cùng hùng vi “muôn trùng nước non”. Theo tâm lí thông thường, trên con đường gian lao trập trùng đồi núi, khi lên đến đỉnh, con người dễ lo lắng, mệt mỏi khi nghĩ đến con đường xuống núi dốc thẳm cheo leo và những quả núi ngút ngàn khác. Nhưng Hồ Chí Minh thì ngược lại. Điều Người cảm nhận là niềm tự hào, sung sướng khi được đứng từ trên đỉnh cao chiêm ngưỡng sự hùng vĩ bao la của nước non, vũ trụ. Hình ảnh “thu vào tầm mắt muôn trùng nước non” thật hào sảng. Nó gợi đến hình ảnh bé nhỏ của con người đang đối diện trước cái mênh mông, trập trùng của giang san. Con người ấy không choáng ngợp trước sự kì vĩ của đất trời mà rất vui sướng, bồi hồi như lần đầu tiên được tận mắt nhìn thấy gương mặt của nước non. Chính cảm quan ấy đã nâng vị thế con người sánh ngang tầm non nước. Đứng trước một sự thật khách quan, mỗi con người có một cảm nhận khác nhau. Cảm nhận ấy phụ thuộc vào thế giới quan và bản lĩnh của con người, ở Hồ Chí Minh Người đã có những cảm nhận lạc quan, tươi sáng về cuộc đời. Người không bị cái nhọc nhằn của thể xác lấn át đi ước mơ, khát vọng và lí tưởng mà ngược lại, đã vượt qua gian lao để khẳng định ý chí bền bỉ, sắt đá và niềm lạc quan, tin tưởng vào cách mạng của bản thân mình. Đó là tinh thần thép là vẻ đẹp tâm hồn Bác.
Xem thêm: Một kỷ niệm sâu sắc của tuổi thơ em
Bài thơ “Đi đường” – “Tẩu lộ” không chỉ là bức tranh về con đường chuyển lao đầy rẫy nhọc nhằn trở ngại, đó còn là bức tranh chân dung tinh thần tự họa Hồ Chí Minh. Từ bài thơ, người đọc có thể cảm nhận hình ảnh Bác vừa có thần thái ung dung, bình tĩnh của một bậc tiên phong đạo cốt vừa có nét kiên cường rắn rỏi, đầy lạc quan của một người chiến sĩ cách mạng. Và như thế, bài thơ “Đi đường” – “Tẩu lộ” cùng với nhiều bài thơ khác trong tập thơ “Nhật kí trong tù” thực sự là một đoá hoa đáng trân trọng của văn học Việt Nam.
Phân tích bài thơ đi đường – Bài làm 3
Trong những ngày bị tù đày, Hồ Chí Minh bị áp giải qua nhiều nhà lao. Theo Trần Dân Tiên trong những mẩu chuyện về đời hoạt động của Hồ Chủ tịch thì Người bị giam giữ trong gần ba mươi nhà lao huyện và xã. Chuyện đi đường là việc xảy ra hằng ngày. Có chặng đường mà người đi thật dễ chịu trong khung cảnh chim ca rộn núi hương bay ngát rừng [Trên đường đi] nhưng phổ biến hơn là những chặng đường vất vả, đi đường giữa những ngày giá lạnh, đi đường núi non hiểm trở. Bài thơ Đi đường mở đầu cho hành trình bị áp giải:
Đi đường mới biết gian lao
Đây là kinh nghiệm của người đã nhiều lần lên đường, ra đi. Có đi đường mới có những kinh nghiệm về chuyện đi đường. Đây lại không phải là con đường bằng phẳng mà là một chặng đường núi non hiểm trở:
Núi cao rồi lại núi cao trập trùng.
Với Đi đường, tác giả hiểu rõ đường đời khó khăn. Đường đời đây cũng là con đường đấu tranh cách mạng và người chiến sĩ cách mạng là người đi đường, không mệt mỏi. Chấp nhận và vượt lên những khó khăn, người đi đường bao giờ cũng hướng tới đích:
Giầy rách đường lầy chân lấm láp
Vẫn còn dấn bước dặm đường xa
Trong bài thơ Đi đường, những khó khăn thật chồng chất, càng ngày càng nhiều và nâng lên đến cao điểm. Câu thơ như một thử thách:
Núi cao lên đến tận cùng
Người chiến sĩ cách mạng đã vượt qua được thử thách và chiến thắng. Trên cao điểm thắng lợi, biết bao tình cảm vui mừng được biểu hiện. Mừng vui vì đã chiến thắng được khó khăn, vì Người đã làm tròn trách nhiệm được giao phó.
Trên đỉnh cao, con người có những cảm xúc đặc biệt:
Thu vào tầm mắt muôn trùng nước non
Có thể quan sát và bao quát nhiều phạm vi của đời sống. Đôi mắt không còn bị hạn chế trong tầm nhìn mà đã được mở rộng, thâu tóm được biết bao cảnh vật.
Đi đường là một bài thơ hay có nhiều lớp nghĩa, nghĩa đen, nghĩa bóng. Bài thơ có ý nghĩa đúc kết về kinh nghiệm, kinh nghiệm đi đường, kinh nghiệm đầu tiên của chặng đường cách mạng. Trong mấy câu thơ đầu, thiên nhiên với những vùng núi non hiểm trở như che lấp con người. Nhưng rồi con người đã chủ động vượt qua thử thách và thở thành nhân vật trung tâm của bức tranh. Đường đời gian khổ, đường cách mạng và đầy chông gai, nhưng quyết tâm vượt khó và theo đuổi đến cùng thì rồi cũng có ngày đi tới thành công, giành được chiến thắng.
Cảm ơn các bạn các bạn vừa đọc xong top những bài làm văn Phân tích bài thơ đi đường hay nhất. Chúc các viết cho mình một bài văn Phân tích bài thơ đi đường thật hay và đạt được kết quả cao.