Matchday trong bóng đá là gì

Mày, mày là một thằng nhỏ khốn kiếp, và mày nữa, mày là thằng to xác khốn kiếp. Khi tao nói mày làm điều gì đó, hãy làm và nếu bật lại, chúng ta sẽ giải quyết vấn đề ngay tại đây. Mày có thể đấu tay đôi nếu muốn. Mày có thể rủ ai đó giúp đỡ, mày có thể bưng bữa tối của mày lại đây, vì trước khi tao xong xuôi với mày, thì mày sẽ cần nó lắm đấy.


Đã 25 năm trôi qua kể từ màn trò chuyện đi vào huyền thoại của HLV John Sitton khi ông sa thải một cầu thủ của Leyton Orient ngay tại chỗ và thách thức hai người khác đánh nhau với mình. Kể cả chưa từng thượng tay hạ cẳng với các cầu thủ, thì những màn trò chuyện với đầy câu từ chửi bới, thóa mạ của John luôn là ác mộng với những người học trò của ông. Thậm chí còn có lời đồn kể rằng HLV này từng phải lập một bản danh sách để lần những lần sau nói cho... không trùng với lần trước. Tất nhiên John đã không thể thành công ở vai trò làm thầy, và ông đành phải hành nghề taxi để kiếm sống.Lý do cho việc nhắc lại sự kiện thảm họa ấy vào hôm nay, là bởi vì nó sẽ trái ngược với những gì bài viết này chuẩn bị đề cập, về nghệ thuật để tạo nên một cuộc trò chuyện thành công, và cách tiếp cận cũng như cách điều khiển cầu thủ trong phòng thay đồ của mỗi huấn luyện viên nhất định.Để có cái nhìn rõ ràng hơn về vấn đề này, thì hãy đến với những chia sẻ trực tiếp từ những người chịu trách nhiệm chính  đó chính là các huấn luyện viên. Họ sẽ mở cánh cửa những phòng thay đồ và kể cho bạn nghe những câu chuyện mà có lẽ bạn chưa có cơ hội tìm hiểu.KHOẢNH KHẮC BƯỚC CHÂN VÀO PHÒNG THAY ĐỒTrước thời điểm các cầu thủ bước chân phòng thay đồ trong những ngày thi đấu, thì cách tiếp cận chiến thuật đã được vạch ra trong các buổi tập luyện và được tổng hợp lại trong quá trình di chuyển bằng xe bus của cả đội, thậm chí là trước đó 24 tiếng. Công việc ấy sẽ bao gồm phân tích chi tiết về điểm mạnh - điểm yếu của đối thủ, nói về những sai lầm có thể xảy ra để hạn chế nó đến mức thấp nhất. Thời gian thường sẽ được nới lỏng chứ không quá gấp rút, chủ yếu là để các cầu thủ có thể nạp hoàn toàn những thông tin ấy vào tâm trí anh ta.Thực tế, những huấn luyện viên thường sẽ đưa một tập hồ sơ về đối thủ cho các cầu thủ của mình vào đầu tuần và sau đó sẽ chọn ba người trong số họ theo một cách ngẫu nhiên để đứng lên và trình bày với phần còn lại của đội khoảng một ngày trước trận đấu. Đó được xem là cách để đảm bảo rằng tất cả mọi người đều đọc những tài liệu được giao, ngay cả khi đây thường chỉ là nhiệm vụ của một số người nhất định  những cầu thủ đáng tin cậy và đã được HLV chọn sẵn lúc phát tài liệu.Tuy nhiên, với khoảnh khắc bắt đầu bước vào phòng thay đồ trước khi trận đấu sắp diễn ra, thì mọi thứ sẽ trở nên khác biệt một chút. Theo HLV Harry Redknapp, những bài thuyết trình trước trận nên cần ngắn gọn và đi thẳng vào những vấn đề cơ bản đã nói trước đó hơn là bàn về một vấn đề mới khiến các cầu thủ có thể trở nên bối rối về nhiệm vụ mà họ cần tiếp thu tức thời.HLV hiện tại của Leicester - Brendan Rodgers cũng đồng ý với quan điểm này, theo đó ông cho biết:

Nếu trận đấu bắt đầu vào lúc 3 giờ chiều, thì tôi sẽ đưa ra một bài thuyết trình ngắn gọn trong phòng thay đồ lúc 1h15 đến 1h25, đây là một cuộc trò chuyện chủ yếu liên quan đến việc tổ chức chiến thuật. Sẽ có một đoạn băng hình về cách các cầu thủ dàn xếp đội hình trong những tình huống cố định được đưa ra để mọi người nắm rõ lại các vị trí và hướng mà họ nên di chuyển, cũng như củng cố lại cách tình huống tấn công và phòng thủ để nó trở nên rõ ràng nhất có thể.

Cũng như hầu hết các huấn luyện viên khác, Rodgers sẽ đưa ra danh sách đội hình cho toàn đội vào khoảng 24 giờ trước trận. Việc chốt đội hình trước một ngày sẽ giúp những cầu thủ được chỉ định tham gia trận đấu có khoảng thời gian để hình dung về và suy nghĩ về những gì mà anh ta cần làm. Đồng thời giúp cho những cầu thủ không tham trận khỏi phải lăn tăn về trận đấu sắp tới, loại bỏ nó ra khỏi tâm trí trước khi đến họp mặt cùng những người khác.Mỗi HLV cũng có cách bố trí khác nhau trong phòng thay đồ. Ví dụ Garry Monk, HLV trẻ tuổi của Sheffield Wednesday, luôn muốn những cầu thủ ngồi trong đội hình xuất phát phải ngồi cùng nhau ở hàng ghế đối diện ông.

Khi bạn đang phát biểu và cố gắng thu hút sự chú ý của các cầu thủ. Nếu họ ngồi phía sau, bên cạnh hay bất kỳ chỗ nào mà không thể thực hiện giao tiếp bằng mặt, thì đối với tôi điều đó thực sự tồi tệ. Bởi những khoảnh khắc đó cực kỳ quan trọng, và bạn cần có sự tập trung của tất cả học trò, bạn cần biết rõ là họ đang thực sự lắng nghe chứ không xao nhãng.

HLV hiện tại của CLB Bristol City - Lee Johnson cũng chia sẻ về những cuộc trò chuyện trước trận, ông cho rằng đó giống như là khoảng thời gian để truyền động lực hơn bởi vì phương án chiến thuật đều đã đề cập trong việc tập luyện cả rồi.

Bạn nên bắt đầu với cụm từ chúng ta thay vì là tôi, và cố gắng kiểm soát được tâm lý của cầu thủ trong những cuộc nói chuyện ấy. Đôi khi, tôi có thể tiêm một chút lo lắng vào đầu họ, về việc đối thủ chơi tốt thế nào. Đừng bao giờ đánh giá thấp giá trị của những bài phát biểu kiểu này, bởi nó có tác động rất lớn tới cảm xúc đấy. Chỉ cần thay đổi âm điệu của mình, lên giọng hay xuống giọng, là cuộc trò chuyện đã hướng theo một cách khác. Và rồi, lúc kết thúc, bạn lại trở về với cụm từ tôi  chỉ để những gánh nặng kia không trói buộc vào tâm trí của các cầu thủ, để đảm bảo họ bước ra sân với một trạng thái tích cực, tự tin nhất.

HỒI CÒISau khi các cầu thủ trải qua hơn một tiếng luyện tập trên sân bóng, ở thời điểm mà hồi còi báo hiệu trận đấu sắp diễn ra, khi các cầu thủ đang mặc áo và hormone Adrenaline trong người họ dâng cao, thì những cuộc nói chuyện bây giờ sẽ chỉ diễn ra chỉ trong tối đa 30 giây. Những cuộc trò chuyện này phải lôi kéo được sự chú ý lẫn thúc đẩy tinh thần mọi người một cách nhanh chóng, quan trọng là không được gây cho những cầu thủ bất kỳ áp lực nào.Vào ngày thi đấu cuối cùng của Premier League mùa giải 2006-2007, Wigan khi ấy đang cận kề khả năng xuống hạng nếu họ không thể chiến thắng trận đấu ấy. HLV của họ lúc đó là Paul Jewell quyết định đã đến lúc cần thay đổi. Jewell không bao giờ nói một lời với các cầu thủ của mình khi họ chuẩn bị ra ngoài. Nhưng ngày hôm đó, ông đã chọn cách phát bài phát biểu từng inch của nhân vật Al Pacino trong bộ phim Any Given Sunday. David Unsworth, người đã ghi bàn thắng giúp Wigan tiếp tục ở lại Premier League ngày hôm đó, cho rằng đó là một sự đột phá của thiên tài. Người ngồi cùng với anh trong phòng thay đồ lúc ấy là Kevin Kilbane, cũng đã nghe tất cả đó trở thành một trong những khoảnh khắc ấn tượng nhất với cựu cầu thủ này.


Khi Rodgers được hỏi liệu những bài phát biểu của ông sẽ nảy ra bất chợt trong đầu hay thông qua quá trình diễn tập, vị HLV này trả lời:

Mỗi cái một chút. Bời thông điệp có thể đến với bạn từ bất cứ điều gì. Bạn có thể gặp được chuyện gì đó trong tuần, bạn có thể đọc một cái gì đó, bạn có thể có được một số cảm hứng bất chợt. Nếu bạn phải thi đấu trên sân khách, bạn có thể thử tìm nó trong những chương trình trước trận trên TV và điều đó sẽ khơi dậy một loạt những suy nghĩ mà bạn muốn truyền tải cho cầu thủ của mình.

Đó chính xác là những gì đã xảy ra với Sean Dyche, HLV của Burnley. Khi đội bóng này phải hành quân làm khách trên sân của Southampton trong trận đấu hồi tháng 2. Sean thì ngồi trong phòng, không chơi Candy Crush Saga như thường lệ, mà đã thử tìm một chương trình trên điện thoại và lướt qua nó.Nhưng thứ ông tìm thấy có thể gọi là bụi vàng. Ở đó một bài viết chi tiết về Burnley, phá vỡ tất cả các điểm yếu của họ, nói về cách loại bỏ chúng trong mùa giải này và làm nổi bật cách mà các đối thủ thường nhắm vào cánh trái, khai thác vị trí của Charlie Taylor và kéo Ben Mee ra khỏi vị trí của anh. Một cuộc nói chuyện ngắn với các cầu thủ đã diễn ra ngay sau đó khi Sean cho học trò của mình xem lại chương trình và nói

Đó chính là những gì mà họ nghĩ về các bạn.

Ngày hôm ấy, Burnley giành chiến thắng với tỷ số 2-1 tại St Mary. Bạn có thể thắc mắc vì sao HLV của đội bóng này chẳng thể làm những điều tương tự trong công tác chiến thuật của ông, nhưng cơ bản là HLV cũng luôn luôn cần những lời khuyên và đóng góp hàng ngày để cải thiện mình.GIỮA TRẬNCuộc trò chuyện tiếp theo giữa HLV và các cầu thủ của mình sẽ đến vào thời gian giữa trận. Tất nhiên nó sẽ không phải là những điều tương tự như video này đề cập ở lúc đầu.Đôi khi sự im lặng sẽ mang đến những bất ngờ không tưởng. Ruud Gullit từng nhặt một tờ báo trong khoảng thời gian ông làm HLV của Chelsea. Khi đó họ đang thua 2-0 trước Liverpool trong trận đấu với FA Cup nhưng Gullit tiếp tục đọc cho đến khi chuông reo báo hiệp 2. Cơ sở lý luận của Gullit, đó là nếu bạn muốn thúc đẩy cầu thủ của mình, đội khi bạn phải làm họ ngạc nhiên. Ông đã thực hiện một thay đổi chiến thuật nhỏ trước khi các cầu thủ trở lại sân và nói với một thái độ bình tĩnh rằng họ còn có 45 phút để bù đắp cho màn trình diễn kinh khủng trước đó. Cuối cùng, Chelsea thắng 4-2, tạo nên một trong những trận đấu ngược dòng đáng nhớ nhất vào năm 1997.Thỉnh thoảng một cầu thủ nào đó sẽ trở thành trung tâm của sân khâu này, nói đến đây có lẽ nhiều CĐV của Liverpool sẽ nhớ ngay đến bài phát biểu huyền thoại của Steven Gerrard trong thời gian nghỉ giữa hiệp chung kết Champions League 2005. Tuy nhiên, nhiều người lại chưa biết trước đó Lữ Đoàn Đỏ đã đón nhận một trận thua theo cách tương tự.Đó là năm 2004 khi Arsenal Invincibles đang thua 2-1 trước đối thủ trong loạt trận FA Cup và mới bị loại ở Champions League cách đó không lâu, Arsene Wenger bước vào và nói cần phát biểu của những cầu thủ. Martin Keown, chàng trai dự bị ngày hôm ấy, đã xin phép được nói chuyện cùng mọi người và có bài phát biểu được cho là 'chạm đến trái tim'. Sau đó, Arsenal xoay chuyển trận đấu và chiến thắng 4-2.Thông thường các cầu thủ có rất nhiều điều để nói khi họ rời sân vào hiệp một, và đó là một trong những lý do tại sao hầu hết mọi HLV đều sẽ rời khỏi phòng thay đồ ít nhất ba hoặc bốn phút trước khi nói chuyện với họ. Khoảng thời gian đó các HLV thường dành để nói chuyện với các nhân viên, cho phép bộ phận phân tích tập hợp các video clip. Khoảng thời gian ấy tạo cơ hội cho các cầu thủ để đánh giá chấn thương của mình và cho phép họ dẹp bỏ sự bực tức lẫn thất vọng ra khỏi cơ thể mình, như việc thay một bộ đồ mới chẳng hạn.Nghỉ giữa hiệp là khoảng thời gian ngắn ngủi, vì vậy nó cũng cần những thứ ngắn gọn và súc tích. Một vài thay đổi nhỏ, một chút gì đó liên quan đến chiến thuật, hay cảm xúc. Đôi khi cảm xúc lại là yếu tố có tác động sâu sắc hơn rất nhiều.

Matchday trong bóng đá là gì

Nhắc đến câu chuyện cảm xúc, hẳn các fan Quỷ Đỏ có lẽ vẫn chưa quên những chiếc máy sấy tóc từ cha già của họ. Quý ngài Alex Ferguson đáng kính và chiếc máy sấy của ông đã được mô tả trong cuốn tự truyện của Rooney như sau:

Không có gì tồi tệ hơn khi phải đón nhận máy sấy tóc từ Sir Alex. Khi điều đó xảy ra, HLV đứng giữa căn phòng và bắt đầu nhằm vào tôi. Ông ấy nhìn thẳng vào mặt tôi và bắt đầu quát tháo. Tôi cảm giác như đầu mình đang đặt trước loại máy sấy BaByliss Turbo có công suất 2200w. Thật là kinh khủng. Tôi không thích ai mắng mỏ mình. Thật khó để tôi chấp nhận việc đó và nhiều lần tôi đã cãi lại. Ông ấy nói tôi sai nhưng tôi cho là mình đúng. Điều đó thúc đẩy một số người nhưng cũng nghiền nát những người khác. Tôi đã chứng kiến Sir Alex la hét, mắng nỏ một số người và khi trở lại trên sân tập đầu họ như đã bị cắt vậy. Họ đã mất đi sự tự tin.

Thậm chí ông già gân còn chẳng bỏ qua cho các cậu học trò của mình khi họ giành danh hiệu Premier League 2007 và kết thúc hai năm thống trị của Chelsea vì 'Quỷ đỏ' để thua West Ham 0-1 ở trận đấu cuối cùng trên sân Old Trafford:

Hầu hết các đội bóng đều ăn mừng trong phòng thay đồ, chuẩn bị sẵn sàng champagne và chụp ảnh. Nhưng không phải chúng tôi. Chúng tôi đứng nhìn xuống sàn như những đứa trẻ tại trường học và HLV áp dụng máy sấy tóc. Sau giây phút đó, mọi người phải gắng mãi mới tìm lại nụ cười khi cùng nhau nâng chiếc cúp vô địch

Máy sấy tóc của Ferguson có thể được xem là một trong những câu chuyện huyền thoại, nhưng thực tế chiếc máy này đã được sử dụng trên khắp xứ sở sương mù vào những năm 80s-90s.

Nhưng thời thế đã thay đổi.

Slaven Bilić  HLV của West Bromwich chia sẻ.

Nó không chỉ diễn ra trong bóng đá. Nó không còn kiểu như là trường mẫu giáo nữa. Bóng đá chỉ đơn giản là phản anh sự thay đổi trong chính cách nhìn nhận của thế giới. Hai mươi năm trước, bạn không thể đứng lên cãi nhau với giáo viên của mình, không thể tranh luận với cảnh sát trên đường phố. Bây giờ thì bạn đã có thể. Khi quyền con người dường như đều ngang nhau. Bóng đá cũng y thế.

Một số cá nhân vẫn có thể chấp nhận những lời chỉ trích và được thúc đẩy bởi nó. Nhưng tất nhiên trong thời đại này việc đó ngày càng được xem như là một dạng động lực. Máy sấy tóc có thể tốt hay xấu trong một vài trường hợp. Ferguson dùng nó để đánh một đòn tâm lý. Và đó là một đòn tâm lý vẫn còn được sử dụng bởi các HLV ở ngày nay. Trong bộ phim All Or Nothing Manchester City, có một khoảnh khắc Pep Guardiola nhìn quanh phòng thay đồ và nói với các cầu thủ của ông ấy:

Một số người trong các bạn bạn chơi tốt hơn khi bạn tức giận với tôi, vì vậy nếu bạn ghét tôi, thì cứ ghét tôi đi.

SAU TRẬN ĐẤUCách đây 17 năm về trước, một sự kiện đình đám đi vào lịch sử Man Utd. Đó là một khoảnh khắc mà hàng trăm triệu manucian vẫn ao ước nó chưa từng xảy ra. Tất nhiên, điều ước ấy sẽ chẳng bao giờ trở thành sự thật, nhất là khi 'chiếc giày bay' của Sir Alex đã văng thẳng vào mặt David Beckham sau khi MU phải nhận thất bại 0-2 trước Arsenal trên sân nhà


Chính Sir Alex đã thừa nhận điều đó trong cuốn tự truyện của ông:

Lỗi của David là cậu ấy không chịu về phòng ngự ở bàn thua thứ 2 được ghi bởi Sylvain Wiltord. Cậu ấy đã đi bộ trong tình huống ấy và để Wiltord dễ dàng vượt qua. Cuối trận, tôi trách mắng Beckham và cậu ấy phản đối những lời chỉ trích của tôi.

Và thế là sự kiện 'giày bay' nổi tiếng xảy ra:

David ngồi cách tôi 4 mét, giữa chúng tôi là chiếc giày. David chửi thề, tôi tiến đến và sút chiếc giày. Nó đi trúng phần trên mắt của Beckham. Cậu ấy ngay lập tức đứng dậy và lao vào tôi, nhưng lúc đó những cầu thủ khác đã kịp chặn lại.

Hầu hết các HLV đều công nhận một điều: những hành động và lời nói của bạn luôn có xu hướng trở nên sai lầm ở khoảng thời gian sau mỗi trận đấu.Paul Tisdale, cựu HLV của CLB MK Dons chia sẻ:

Những cuộc trò chuyện nhóm sau trận đấu thực sự rất thú vị, ở đó có một chút sự cộng hưởng của những người kinh doanh, với những người dẫn đầu, bởi vì nó không phải là câu chuyện của chiến thuật nữa. Khi mọi người nói về các khóa học quản lý bóng đá, họ nghĩ là điều này sẽ luôn có các quá trình rõ ràng để những HLV áp dụng theo. Nhưng điều quan trọng ở đây là sự cân bằng: nó vượt lên trên cả những khóa học, mà hướng đến việc phán đoán suy nghĩ của đối phương, để có thể giữ cho câu chuyện tiếp diễn và liên tục theo chiều hướng tích cực.

Theo một cách nào đó, có thể nói công việc của HLV thực thụ cần rất nhiều yếu tố khác nhau để sự nghiệp của họ thành công. Đó không chỉ nằm ở việc viết hay đọc chiến thuật, cũng không nằm hoàn toàn ở cách truyền tải, và tất nhiên cũng chẳng chỉ dựa vào đọc hiểu tâm lý học trò của mình. Nó bao hàm mọi điều trên, và còn rất nhiều điều nữa trong cuộc sống hàng ngày mà họ gặp phải.