Không thầy đố mày làm nên và Học thầy không tày học bạn có mối quan hệ như thế nào
|
Nội dung của hai câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” và “Học thầy không tày học bạn” có mối quan hệ như thế nào? Có rất nhiều người nhầm lẫn khi cho rằng hai câu tục ngữ " Không thầy đố mày làm nên" và "Học thầy không tày học bạn" là hai câu tục ngữ trái ngược nhau, có quan điểm không đồng thuận với nhau về vấn đề học tập của con người. Nhưng nhìn sâu hơn thì ta sẽ thấy, hai câu tục ngữ này không hề đối lập nhau mà ngược lại, chúng còn bổ sung ý nghĩa cho nhau. Vì sao vậy ? Bởi vì hai câu này có mối quan hệ tương tác qua lại với nhau. Trước hết là câu " Không thầy đố mày làm nên" . Câu này đề cao vai trò của người thày trong việc dạy dỗ kiến thức cho học sinh. Không có thầy cô là những người truyền dạy kiến thức thì làm sao ta có thể tiếp thu được kiến thức và những bài học bổ ích từ nhà trường. Cùng với câu tục ngữ trên , dân gian còn có câu :" Học thầy không tày học bạn". Câu tục ngữ này có ý nhấn mạnh học tập từ thày cô thôi là chưa đủ, bên cạnh đó, ta còn phải học kiến thức từ bạn bè để ngày càng hiểu sâu sắc vấn đề và tiếp thu được được nhiều kiến thwusc bổ ích hơn. Như vậy, hai câu tục ngữ đã bổ sung ý nghĩa cho nhau và đưa ra cho chúng ta một phương pháp học tập hữu ích nhất, đó là học mọi lúc, mọi nơi, học từ thày và học từ cả bạn bè. Có như vậy, chúng ta mới ngày càng phát triển trí não và bản thân một cách tốt nhất. Có rất nhiều người nhầm lẫn khi cho rằng hai câu tục ngữ " Không thầy đố mày làm nên" và "Học thầy không tày học bạn" là hai câu tục ngữ trái ngược nhau, có quan điểm không đồng thuận với nhau về vấn đề học tập của con người. Nhưng nhìn sâu hơn thì ta sẽ thấy, hai câu tục ngữ này không hề đối lập nhau mà ngược lại, chúng còn bổ sung ý nghĩa cho nhau. Vì sao vậy ? Bởi vì hai câu này có mối quan hệ tương tác qua lại với nhau. Trước hết là câu " Không thầy đố mày làm nên" . Câu này đề cao vai trò của người thày trong việc dạy dỗ kiến thức cho học sinh. Không có thầy cô là những người truyền dạy kiến thức thì làm sao ta có thể tiếp thu được kiến thức và những bài học bổ ích từ nhà trường. Cùng với câu tục ngữ trên , dân gian còn có câu :" Học thầy không tày học bạn". Câu tục ngữ này có ý nhấn mạnh học tập từ thày cô thôi là chưa đủ, bên cạnh đó, ta còn phải học kiến thức từ bạn bè để ngày càng hiểu sâu sắc vấn đề và tiếp thu được được nhiều kiến thwusc bổ ích hơn. Như vậy, hai câu tục ngữ đã bổ sung ý nghĩa cho nhau và đưa ra cho chúng ta một phương pháp học tập hữu ích nhất, đó là học mọi lúc, mọi nơi, học từ thày và học từ cả bạn bè. Có như vậy, chúng ta mới ngày càng phát triển trí não và bản thân một cách tốt nhất.
Đề bài: Bạn em băn khoăn vì sao đã có câu tục ngữ: “Không thầy đố mày làm nên” mà lại còn có câu tục ngữ: “Học thầy không tày học bạn“? Em hãy giải thích để giúp bạn em hiểu rõ ý nghĩa và mối quan hệ giữa hai câu tục ngữ trên. Bài văn mẫuTừ xưa, nhân dân ta đã coi trọng vị trí của người thầy trong xã hội. Có biết bao câu ca dao tục ngữ thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo: Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; Muốn sang thì bắc cầu kiều. Muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy… Trong nhà trường, người thầy giữ vai trò rất quan trọng, vì thế dân gian đã khẳng định: Không thầy đố mày làm nên. Nhưng bên cạch đó lại có quan điểm cho rằng: Học thầy không tày học bạn. Như vậy, xét về mặt ý nghĩa , hai câu trên có mâu thuân với nhau hay không? Nếu mới đọc qua, chưa suy nghĩ sâu sắc, chắc chắn có người cho rằng hai câu tục ngữ trên chứa đựng hai quan điểm trái ngược nhau. Thực tế không phải như vậy. Cả hai câu đều nói đến vai trò của người dẫn dắt là thầy giáo và bạn bè trong học tập. Câu thứ nhất: Không thầy đố mày làm nên đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy đối với học sinh. Trong khi đó câu thứ hai: Học thầy không tày học bạn lại đề cao vai trò của bạn bè. Chúng ta nên hiểu nội dung hai câu tục ngữ này như thế nào cho đúng? Trong nhà trường, vai trò của người thầy vô cùng quan trọng. Thầy dạy cho trò những tri thức cần thiết thông qua bài giảng trên lớp. Thầy là người dẫn đường, chỉ lối, mở rộng, nâng cao hiểu biết cho học sinh. Đồng thời với việc dạy chữ là dạy người. Người thầy dạy bảo những điều hay lẽ phải, quan tâm giáo dục đạo đức cho học sinh, giúp các em sống theo đạo lí làm người. Đối với việc trưởng thành và tạo dựng sự nghiệp của học sinh, công lao người thầy quả là to lớn. Nhưng không phải người thầy thay thế được tất cả. Thầy hết lòng giảng dạy trò phải hết sức nỗ lực trong học tập, tiếp thu thì mới mong đạt được kết quả tốt. Như vậy, cố gắng của học sinh cũng là một phần đáng kể. Nếu phủ nhận mặt này, ý nghĩa của câu tục ngữ trên sẽ là nhận xét phiến diện. Vai trò của người thầy quan trọng như vậy nhưng trong quá trình học tập, vai trò bạn bè cũng quan trọng không kém nên người xưa cho rằng: Học thầy không tày học bạn (không tày ở đây có nghĩa là không bằng). Đánh giá như vậy sợ có thiên lệch chăng? Ở đây, mục đích của người xưa là dùng cách nói cường điệu để nhấn mạnh tác động của bạn bè đối với sự tiến bộ và hiểu biết của mối người. Kiến thức thầy giảng trên lớp, có gì chưa hiểu, ta đem hỏi lại bạn bè. Bạn tận tình hướng dẫn cho mình, tức là bạn cũng đóng vai trò của người thầy cô trong chốc lát. Thực tế cho thấy bạn bè tốt giúp đỡ, hỗ trợ nhau rất nhiều điều có ích trong quá trình học tập, làm việc và xây dựng sự nghiệp. Bạn bè cũng trang lứa tạo ra sự thông cảm , gần gũi nên việc học hỏi cũng dễ dàng tiếp thu hơn. Vậy ta nên hiểu quan niệm học thầy, học bạn như thế nào cho đúng? Mỗi học sinh phải chăm chỉ, cố gắng tiếp thu những điều hay lẽ phải do thầy dạy bảo , kết hợp với óc suy nghĩ, sáng tạo của bản thân để không ngừng nâng cao kiến thức. Luôn ghi nhớ truyền thống Tôn sư trọng đạo của dân tộc. Có kính trọng thầy thật sự thì mới có tâm thế trong sáng, nghiêm túc đón nhận lời thầy dạy bảo. Có điều gì chưa hiểu hoặc hiểu chưa kĩ, ta mạnh dạn hỏi lại bạn bè, tránh thái đọ tự ti, giấu dốt, bởi đó là điều hoàn toàn bất lợi cho việc học hành. Học thầy, học bạn không chỉ về kiến thức mà còn học ở tác phong, đạo đức để trở thành con người hữu ích cho xã hội. Hai câu tục ngữ trên bổ sung ý nghĩa cho nhau để phản ánh quan niệm của người xưa về việc học. Ngày nay, cách học tốt nhất là học ở thầy, học ở bạn, học trong sách vở và học trong thực tế cuộc sống hằng ngày. Muốn nên người, chúng ta phải có thái độ tôn kính thầy cô, quý mến, tôn trọng bạn bè và khiêm tốn trong học tập. Con đường đến với tri thức là còn đường gập ghềnh, gian nan. Trên con đường ấy, thầy và bạn vừa là người chỉ lối , vừa là người đồng hành quan trọng biết bao đối với mỗi chúng ta. ✅ Tập làm văn lớp 7 ⭐️⭐️⭐️⭐️⭐
1. Mở bài - Dân tộc ta có truyền thống tôn sư trọng đạo. - Vai trò của thầy và bạn trong học tập đều rất quan trọng. 2. Thân bài * Giải thích ý nghĩa Câu tục ngữ: “Không thầy đố mày làm nên” - Đề cao đến mức tuyệt đối vai trò của người thầy đối với học sinh. - Thầy dạy học sinh những kiến thức cần thiết. Thầy là người dẫn đường chỉ lối, không chỉ dạy chữ mà còn dạy nhân nghĩa, đạo lí làm người. * Lấy dẫn chứng trong thực tế học tập và đời sống của em để chứng minh. Câu tục ngữ: “Học thầy không tày học bạn” - Không tày: không bằng. Học thầy không tày học bạn ý nói là: học hỏi bạn bè là đều hết sức quan trọng và cần thiết đối với mỗi học sinh vì thầy chỉ dạy ở lớp, ở trường, còn phần lớn thời gian của học sinh là giao tiếp với bạn bè. - Học ở bạn những điều hay lẽ phải. Trao đổi với bạn bè về những điều thầy dạy trên lớp mà mình chưa hiểu hết để nắm vững thêm, hiểu sâu thêm. Bạn tốt giúp đỡ tận tình thì cũng có vai trò quan trọng đối với sự tiến bộ của mỗi người trong học tập, trong đời sông. * Mối quan hệ giữa hai câu tục ngữ: - Hai câu tục ngữ trên khẳng định: cả thầy và bạn đều quan trọng và cần thiết đối với mỗi học sinh. Hai câu bổ sung ý nghĩa cho nhau để phản ánh quan niệm của người xưa về việc học: Học thầy, học bạn đều cần thiết và quan trọng.3. Kết bài - Muốn học sinh giỏi thì tốt nhất là học thầy, học bạn, học trong sách vở, học ở thực tế đời sống xung quanh.- Phải tôn trọng, kính yêu thầy cô, khiêm tốn học hỏi bạn bè để trở thành con ngoan, trò giỏi, công dân hữu ích cho xã hội. Dân tộc ta có truyền thông tốt đẹp là tôn sự trọng đạo. Có biết bao câu ca dao tục ngữ thể hiện tinh thần tôn sư trọng đạo, đề cao vai trò của người thầy: Tiên học lễ, hậu học văn; Nhất tự vi sư, bán tự vi sư; Muốn sang thì bắc cầu kiều, muốn con hay chữ phải yêu lấy thầy; Không thầy đố mày làm nên, ... Bên cạnh việc răn dạy con cháu là: Không thầy đố mày làm nên, ông cha ta cũng dạy rằng: Học thầy không tày học bạn. Trong nhà trường, vai trò của người thầy cô cùng quan trọng. Thầy dạy cho trò những tri thức cần thiết thông qua bài giảng trên lớp. Thầy là người dẫn đường chỉ lối, mở rộng, nâng cao hiểu biết cho học sinh. Đồng thời với việc dạy chữ là dạy người, người thầy dạy bảo những điều hay lẽ phải, quan tâm giáo dục đạo đức cho học sinh, giúp các em sống theo đạo lí làm người. Đối với việc trưởng thành và tạo dựng sự nghiệp của học sinh, công lao người thầy quả là to lớn. Thầy giỏi, hết lòng giảng dạy, trò phải hết sức nỗ lực trong học tập, tiếp thu thì mới mong đạt được kết quả tốt. Như vậy, cố gắng của học sinh cũng là một phần đáng kể. Nếu phủ nhận mặt này, ý nghĩa của câu tục ngữ trên sẽ là một phần nhận xét thiên lệch. Vai trò người thầy quan trọng như vậy nhưng trong quá trình học tập, vai trò bạn bè cũng quan trọng không kém nên người xưa cho rằng: Học thầy không tày học bạn (không tày nghĩa là không bằng). Đánh giá như vậy sợ có thiên lệch chăng? Ở đây, mục đích của người xưa là muôn nhấn mạnh đến tác động của bạn bè đối với sự tiến bộ và hiểu biết của mỗi người. Dân gian đã dùng cách nói cường điệu để nhấn mạnh. Kiến thức thầy giảng trên lớp có gì chưa hiểu, ta đem hỏi lại bạn bè. Bạn tận tình hướng dẫn cho mình, tức là bạn cũng đã đóng vai trò của người thầy dù trong chóc lát. Thực tế cho thấy, bạn bè tốt giúp đỡ, hỗ trợ nhau rất nhiều đều có ích trong quá trình học tập, làm việc và xây dựng sự nghiệp. Bạn bè cùng trang lứa tạo ra sự thông cảm, gần gũi nên việc học hỏi cũng dễ dàng tiếp thu hơn. Vậy ta nên hiểu quan niệm học thầy, học bạn như thế nào cho đúng? Mỗi học sinh phải chăm chỉ, cố gắng tiếp thu những điều hay lẽ phải do thầy dạy bảo, kết hợp với óc suy nghĩ, sáng tạo của bản thân để không ngừng nâng cao kiến thức. Luôn ghi nhớ truyền thống tôn sư trọng đạo của dân tộc. Có kính trọng thầy thực sự thì mới có tâm thế trong sáng nghiêm túc đón nhận lời thầy dạy bảo. Có điều gì chưa hiểu hoặc hiểu chưa kĩ, ta mạnh dạn hỏi lại bạn bè, tránh thái độ tự ti, dấu dốt, bởi đó là điều hoàn toàn bất lợi cho việc học hành. Học thầy, học bạn không chỉ về kiến thức mà còn học ở tác phong, đạo đức để trở thành con người hữu ích cho xã hội. Hai câu tục ngữ trên bổ sung ý nghĩa cho nhau để phản ánh quan niệm của người xưa về việc học. Ngày nay, cách học tốt nhất là học ở thầy, học ở bạn, học trong sách vở và học ở đời sống thực tế hàng ngày. Muốn nên người, chúng ta phải có thái độ tôn kính thầy cô, quý mến, tôn trọng bạn bè và khiêm tốn học tập. Con đường đến với tri thức là con đường gập ghềnh, gia nan. Trên con đường ấy, thầy và bạn vừa là người chỉ lối, vừa là người đồng hành quan trọng biết bao đối với mỗi chúng ta. Với truyền thống "Tôn sư trọng đạo", dân gian Việt Nam rất coi trọng vai trò của người thầy trong sự nghiệp giáo dục. Bởi vậy có câu tục ngữ "Không thầy đố mày làm nên". Song dân gian cũng lại có câu “Học thầy không tày học bạn”. Vậy hai câu tục ngữ này có mâu thuẫn với nhau không? Ta cần hiểu vấn đề này như thế nào? Kho tàng tục ngữ Việt Nam là phương tiện chuyền tải những kinh nghiệm quý giá của nhân dân về những vấn đề tự nhiên, xã hội. Do hình thức ngắn gọn, hàm súc nên tục ngữ chỉ đề cập đến những vấn đề cốt lõi, cơ bản mà không mở rộng, bàn luận, nhận xét. Bởi vậy, có khá nhiều cặp tục ngữ luôn tồn tại song song với nhau tưởng như đối lập nhau nhưng thực chất là bổ sung cho nhau về ý nghĩa. Hai câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” và “Học thầy không tày học bạn” cũng nằm trong số đó. Câu tục ngữ “Không thầy đố mày làm nên” có tính chất tuyệt đối hóa vai trò của người thầy trong việc học tập của con người. Xưa, các phương tiện thông tin đại chúng rất hạn chế, việc đi lại giao lưu cũng không phổ biến. Bởi vậy, người thầy chính là nguồn cung cấp tri thức chủ yếu cho học trò. Thầy dạy trò đọc sách, thầy dạy trò cách cư xử hàng ngày,… không có thầy, trò không biết và không làm được điều gì trong cuộc sống. Vậy là trong việc học tập của học trò hàng ngày, người thầy đóng vai trò chủ đạo. Nhưng nếu như câu tục ngữ trên tuyệt đối hóa vai trò của người thầy thì câu sau lại tuyệt đối hóa vai trò của người bạn trong việc học tập: “Học thầy không tày học bạn”. Trong thực tế, ngoài việc học thầy, ta có thể học ở bạn bè. Bạn bè là những người cùng trang lứa với ta, cùng tâm lí, cùng trình độ, nhờ vậy ta có thể học hỏi ở bạn cách học tốt hơn, rút kinh nghiệm từ bạn những điều sai trái. Trong câu tục ngữ này, từ “tày” mang ý nghĩa là “bằng". Cả câu mang ý nghĩa “Học thầy không bằng học bạn”. Cách nói này chỉ nhằm nhấn mạnh vai trò của việc học bạn chứ không hề phủ nhận vai trò của việc học thầy. Điều đó cũng như câu tục ngữ trước chỉ nhằm nhấn mạnh vai trò của việc học thầy chứ không phủ nhận vai trò của việc học hỏi ở các đối tượng khác. Hai câu tục ngữ bổ sung cho nhau nhắc nhở chúng ta: việc học có nhiều cách thức, nhiều phương tiện. Đặc biệt trong thời đại công nghệ thông tin phát triển như ngày nay, ta có thể học từ rất nhiều nơi: thầy cô, cha mẹ, bạn bè, báo chí, sách vở, mạng,… Điều quan trọng là cần biết lựa chọn thông tin chính xác, cập nhật, có ích để tiếp nhận và học hỏi. |
