Jewel la gi

-

1. Chân kính đồng hồ - Jewels là gì? Chân kính - Jewels trong đồng hồ có chức năng gì?
2. Các chất liệu đá ngọc cho chân kính đồng hồ hiện tại.
3. Các loại chân kính cho bộ máy đồng hồ
4. Bộ máy đồng hồ cần bao nhiêu chân kính là tối ưu?

Khi nhiều lần trông thấy những chữ số hiển thị “21, 25, 27,… jewels” trên mặt số, ở lưng vỏ lẫn trên bộ máy trong của đồng hồ, đã bao lần bạn tự hỏi: Jewels / Chân kính đồng hồ có chức năng gì? Tại sao lại cần phải có chúng trong một chiếc đồng hồ? Thực sự số lượng chân kính trong đồng hồ cơ nói lên điều gì? Chúng là một bộ phận trang trí thêm cho đồng hồ hay còn có chức năng nào khác?....

Thực tế, Chân kính không những là vật liệu trang trí cho bộ máy mà còn là bộ phận làm nên các chuyển động chính xác, mượt mà và làm tăng “tuổi thọ” cho bộ máy đồng hồ. Ra đời từ thế kỷ 18, Jewels[đá ngọc] hay ở Việt Nam thường gọi là Chân kính đồng hồ, là một bộ phận rất quan trọng, đóng vai trò mang lại “sức sống” cho bộ máy đồng hồ, đặc biệt là cho bộ máy đồng hồ cơ. Xem thêm >> Nơi Sửa Đồng Hồ Uy Tín Tại Tp.HCM

Chân kính đồng hồ - Jewels là gì? Chân kính - Jewels trong đồng hồ có chức năng gì?

Jewels ,theo nghĩa gốc tiếng Anh, là từ gọi chung của các loại đá ngọc quý như: Kim cương, Sapphire, Ruby,… là một bộ phận nhỏ màu tím sáng láng nằm trong, hay giữa các bộ phận kim loại ở cả bộ máy cơ và bộ máy pin [quartz].

Chân kính trên bộ máy pin.

Từ “Chân kính” tại Việt Nam , theo nghĩa Hán Việt, dùng để ám chỉ đây là bộ phận giá đỡ bằng kính trong suốt, với “chân” là “giá đỡ” còn “kính” mang nghĩa “trong suốt”.

Chân kính đồng hồ có thể to hoặc nhỏ tới cỡ 1mm tuỳ theo cơ cấu trong bộ máy. Ý tưởng sử dụng đá quý làm Chân kính cho đồng hồ do Nicolas Fatio de Duillier, Pierre, Jacob Debaufre khởi xướng và đầu tiên được sử dụng trong những chiếc đồng hồ vào năm 1704. Ý tưởng mang tính cách mạng này đã hoàn toàn làm thay đổi cơ chế đồng hồ thời bấy giờ, làm nên những chiếc đồng hồ có chuyển động chính xác, bền bỉ như chúng ta thấy hiện nay. Bộ máy trong đồng hồ đeo tay là một cỗ máy có chứa các chi tiết rất nhỏ bé và tinh xảo và chúng cần có sự chuyển động phối hợp mượt mà, nhịp nhàng giữa các bộ phận với nhau để tạo nên khả năng vận động ổn định và chính xác cho đồng hồ. Các bộ phận trong bộ máy hầu hết đều sẽ làm từ chất liệu kim loại, mà kim loại khi ma sát dễ khiến các bộ phận bộ máy đồng hồ bị hao mòn nặng, dẫn đến việc hư hỏng cấu trúc máy khiến máy chạy không chính xác. Giải pháp bôi trơn bằng dầu cho các chi tiết kim loại cũng vẫn chưa đủ để giảm thiểu độ ma sát mài mòn ở các điểm chịu lực và gia tăng được “tuổi thọ” cũng như độ mượt cho bộ máy đồng hồ. Kỳ diệu thay, ý tưởng sử dụng đá ngọc vào bộ máy đồng hồ do ba nhà chế tác đồng hồ trên đã không những khắc phục được cơ chế hoạt động cho đồng hồ mà còn biến bộ máy đồng hồ từ một cỗ máy khô khan thành một trong những bộ phân có tính trang trí và tăng tính đẳng cấp của đồng hồ. Trong vai trò là cầu nối giao thao giữa các bộ phận kim loại, các chất liệu đá ngọc có hai ưu điểm cực kỳ quan trọng ở đây: Một là chúng có độ cứng hơn kim loại và hai là bề mặt chúng trơn láng hơn, có thể làm giảm độ mài mòn do ma sát gây nên gấp ba lần kim loại.

Đá Ruby.

Đồng thời, các chất liệu đá ngọc cho chân kính đồng hồ có thể được làm từ các loại đá quý sang trọng, đắt đỏ như kim cương, khiến cho bộ máy đồng hồ được gia tăng thêm giá trị gấp nhiều lần và được ví như một món trang sức cao cấp. Tuy nhiên, ta cũng cần đề cập đến khuyết điểm duy nhất của chất liệu đá ngọc này là do chúng có độ cứng rất tốt, nhưng không có độ dẻo, độ đàn hồi nên chúng chịu lực tác động khá yếu. Chân kính đồng hồ là một trong những bộ phận dễ bị bể vỡ nhất khi chẳng may ta làm rớt đồng hồ từ một độ cao đáng kể xuống đất, vì thế bạn nên hạn chế va đập hay làm rớt đồng hồ hay đặc biệt không nên đeo đồng hồ cơ khi vận động mạnh hoặc chơi thể thao. Ở một số dòng đồng hồ sẽ cải thiện bộ phận này bằng cách thiết kế thêm bộ phận chống sốc cho đồng hồ như Incabloc [từ các nhà chế tác đồng hồ Thuỵ Sỹ], Diashock [Seiko] hay Parashock [Citizen].

Bộ phận chống sốc bao bọc chân kính.

Sau đây, ta có thể khái quát chức năng của chân kính đối với đồng hồ như sau: • Giảm ma sát giữa các chuyển động giúp tăng độ chính xác. • Giúp tăng tuổi thọ của các bộ phận đồng hồ. • Là bộ phận trang trí thêm cho bộ máy của đồng hồ. • Tăng giá trị cho đồng hồ [tùy thuộc vào chất liệu và độ tinh xảo của chân kính].

Các chất liệu đá ngọc cho chân kính đồng hồ hiện tại.

Như bạn đã biết, vật liệu đá ngọc cho chân kính cũng có thể được chế tác từ các loại đá quý như kim cương, ruby, sapphire,… Những vật liệu ấy cực kỳ quý hiếm và vô cùng đắt đỏ, xa xỉ, chưa kể đến thời gian gia công cho các loại đá cứng như chúng trở nên tinh vi chỉ 1mm thì thật quá xa hoa. Để cho đồng hồ đeo tay trở thành một vật thông dụng cho con người, các nhà chế tác đồng hồ cần một chất liệu đá mà họ có thể tự sản xuất và thủ công dễ dàng để giảm được giá thành. Từ khi sáng kiến áp dụng đá quý cho bộ máy đồng hồ vào năm 1704, đồng hồ là một mặt hàng xa xỉ cho tới năm 1902, khi nhà hóa học người Pháp Auguste Verneuil phát minh ra cách tạo ra được tinh thể sapphire tổng hợp bằng quy trình sản xuất sapphire nhân tạo.

Quy trình tổng hợp Sapphire nhân tạo.

Đây là một phát minh lớn cho ngành đồng hồ, tinh thể sapphire từ nay có thể được sản xuất nhận tạo với số lượng lớn, làm giảm được giá thành đồng hồ đến với tay người tiêu dùng và được sử dụng cho cả chân kính lẫn cả mặt kính của đồng hồ. Cho tới ngày nay, kỹ thuật tạo tinh thể đá ngọc và mặt kính đã được cải tiến rất nhiều, phần lớn chân kính cho đồng hồ ngày nay đều dùng Sapphire tổng hợp hoặc Ruby nhân tạo, và các chất liệu chân kính đắt tiền hơn làm từ vật liệu sang trọng như kim cương sẽ được sử dụng ở các dòng đồng hồ cao cấp, xa xỉ. Ngoài ra, cũng cần phải kể đến những nhà sản xuất đồng hồ rẻ tiền, đồ giả, đồ nhái, … đã dùng đến cả thủy tinh pha màu để làm chân kính. Thủy tinh có độ cứng thấp, dễ bị mài mòn khiến cho tác dụng duy trì độ bền rất yếu, làm suy giảm chức năng và giá trị của đồng hồ. Vì thế, khi mua đồng hồ, bạn nên tìm chú ý hiểu kỹ nơi mua và tránh mua những dòng đồng hồ fake rẻ tiền để không bị mất tiền thật cho những vật dụng giả nghèo nàn về chất lượng.

Các loại chân kính cho bộ máy đồng hồ

1] Chân kính tròn có lỗ xuyên tâm [Hole Jewels]: hình tròn, dẹt, ở giữa được khoan lỗ. Loại này được dùng để gắn vào các trục bánh răng xoay có vận tốc quay nhỏ, không yêu cầu cao về độ sai số và mức chịu lực tác động từ các phương vuông góc với trục quay. Kích thước lỗ khoan tương ứng với kích thước trục. 2] Chân kính tròn không có lỗ xuyên tâm [Cap Jewels]: [còn gọi là chân kính mũ], Jewel có hình tròn, dẹt, ở giữa không khoan lỗ xuyên tâm hoặc không có lỗ, thường được đặt áp vào 2 đầu trục quay có yêu cầu cao về độ sai số, có vận tốc quay lớn, chịu ảnh hưởng nhiều bởi lực tác động dọc trục. 3] Chân kính dạng phiến, vuông chữ nhật [Pallet Jewels]: là loại Jewel có hình viên gạch được gắn trên những điểm bị tác động, va đập theo chiều ngang như như hai đầu ngựa, trượt cò khoá, bánh thoát [còn gọi bánh xe gai]. 4] Chân kính dạng con lăn [Roller Jewels]: có hình dạng hình trụ, chỉ được gắn trên bệ bánh lắc để ngựa “đá”, điểm bị tác động va đập kiểu trượt [chiều ngang]. 5] Chân kính bảo vệ sốc [Shock Protection Jewels]: không có hình dạng cụ thể, đây là một loại chân kính nằm chèn giữa chân kính khác và bộ phận nào đó, ngăn không cho làm vỡ chân kính cần bảo vệ khi đồng hồ bị chấn động mạnh.

Bộ máy đồng hồ cần bao nhiêu chân kính là tối ưu?

Rất nhiều người nghĩ rằng: chân kính [Jewel] càng nhiều thì đồng hồ càng tốt, chính vì thế, khi mua đồng hồ mọi người thường quan tâm đến số lượng chân kính nhiều hay ít trong đồng hồ. Điều có thể đúng đối với thời điểm trước khi phát minh ra được cách tạo tinh thể trong suốt nhân tạo và chân kính cho đồng hồ thời bấy giờ được sử dụng từ chất liệu hoàn toàn từ tự nhiên, với việc số lượng chân kính đá ngọc càng nhiều thì giá trị đồng hồ càng cao, mà giá càng cao thì nhiều người lại hiểu với nghĩa là chất lượng càng tốt. Xem thêm >> Quy Trình Lau Dầu Bộ Máy Đồng Hồ Tại Tân Tân Ngày nay, các chất liệu cho chân kính được sản xuất tổng hợp nhân tạo có giá thành rẻ hơn rất nhiều. Việc gia tăng số lượng chân kính lên mức thất thường cho đồng hồ là một việc hết sức thừa thãi và làm phức tạp thêm chuyển động, thậm chí làm tiêu hao thêm năng lượng không cần thiết cho đồng hồ. Số lượng Jewels cần thiết sẽ liên quan chặt chẽ đến cấu tạo và chức năng của từng bộ máy, có nghĩa là bất cứ cấu trúc máy nào cũng đều có số lượng Jewels tối đa, thiếu có thể làm giảm độ bền độ chính xác, dư thì làm phức tạp, thừa thải thêm bộ máy và có thể tiêu hao thêm năng lượng không cần thiết cho đồng hồ. Cụ thể số lượng chân kính tối ưu cho từng dòng đồng hồ như sau: _ 4 chân kính cho đồng hồ pin với mặt hiển thị kim _ 6-7 cho đồng hồ pin với mặt hiển thị kim nhiều chức năng _ 17 cho đồng hồ cơ lên dây cót _ 21 cho đồng hồ cơ tự động _ 23 cho đồng hồ cơ có hai trống dự trữ năng lượng _ 25-27 cho đồng hồ cơ đa năng _ Có thể có hơn 40 chân kính cho những chiếc đồng hồ cực kỳ phức tạp Để tránh chân kính bị lạm dùng vào những mục đích không liên quan đến các chức năng của đồng hồ, năm 1974 Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc tế [ISO] cũng đã phối hợp với tổ chức tiêu chuẩn công nghiệp đồng hồ Thụy Sĩ [NIHS]: Normes de l’Industrie Horlogère Suisse công bố tiêu chuẩn, ISO 1112, nghiêm cấm các nhà sản xuất, quảng cáo chân kính không có tính năng. Hy vọng qua bài viết này Tân Tân đã có thể giải thích cho quí bạn đọc có câu trả lời về câu hỏi: Chân kính/ Jewels trong đồng hồ có chức năng gì? Thực sự số lượng chân kính trong đồng hồ cơ nói lên điều gì? Thực sự, chân kính là một bộ phận rất quan trọng không những giúp bộ máy vận động chính xác mà còn một là một vật liệu trang sức thu hút gia tăng thêm tính thẩm mỹ và giá trị cho cỗ máy đồng hồ. Thế nhưng, bạn cũng đừng quên là càng nhiều chân kính / jewels thì không có nghĩa là đồng hồ càng đắt đỏ và càng chất lượng đâu nhé.