SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ 1. CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1.1. Cơ sở lý luận. Việt Nam đang bước vào giai đoạn công nghiệp hóa, hiện đại hóa với mục tiêu đến năm 2020 Việt Nam từ một nước nông nghiệp trở thành một nước công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập quốc tế. Nhân tố quan trọng quyết định thắng lợi của công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế là yếu tố con người. Vì vậy những năm gần đây ngành GD&ĐT đang thực hiện chiến lược đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục Việt Nam. Nghị quyết trung ương 4, khoá VII của Đảng cộng sản Việt Nam đã ghi rõ: Cùng với khoa học và công nghệ, giáo dục - đào tạo là quốc sách hàng đầu nhằm nâng câo dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, và coi Giáo dục và đào tạo là chìa khoá để mở cửa tiến vào tương lai. Nghị quyết trung ương 2, khoá VIII của Đảng, văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ IX và hội nghị trung ương 6 khoá IX đã khẳng định: phát triển giáo dục - đào tạo là một trong những động lực quan trọng thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, là điều kiện để phát huy, nguồn lực con người - yếu tố cơ bản phát triển xã hội, tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững. Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành trung ương (Khóa XI) tiếp tục khẳng định vai trò của giáo dục trong thời kỳ mới: Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Công tác Văn thư - lưu trữ là một hoạt động nghiệp vụ, phục vụ giúp Hiệu trưởng trong công tác quản lý nhà nước thuộc lĩnh vực Giáo dục và Đào tạo. Nhằm cụ thể hóa các quy định của nhà nước về công tác văn thư và lưu trữ cho phù hợp với tình hình thực tế của từng cơ sở giáo dục; giúp các cơ sở giáo dục thực hiện thống nhất các hoạt động trong công tác văn thư và lưu trữ; làm cơ sở kiểm tra thực hiện pháp luật trong việc ban hành, quản lý, triển khai và xử lý văn bản; giữ gìn tài liệu lưu trữ để sử dụng lâu dài phục vụ cho công tác giáo dục. 1.2. Cơ sở thực tiễn Hiện nay, công tác Văn thư, lưu trữ trong các nhà trường giúp Hiệu trưởng quản lý bao gồm: Quản lý văn bản đến, quản lý văn bản đi, quản lý - sử dụng con dấu, lập hồ sơ công việc, giao nộp tài liệu vào lưu trữ cơ quan, quản lý học bạ, sổ đăng bộ, hồ sơ của cán bộ giáo viên - nhân viêncòn nhiều hạn chế. Do năng lực của cán bộ văn thư còn nhiều hạn chế, chưa được đào tạo bài bản, ít cập nhật thông tin, làm việc chưa nhiệt tình, trách nhiệm với công việc, kém hiệu quả, việc kiểm tra giám sát chưa đều... Trong năm vừa qua, tôi trực tiếp được của Ban giám hiệu nhà Trường phân công tôi đảm nhận công tác văn thư, với số lượng hồ sơ bàn giao lớn, công tác quản lý chưa khoa học, rất khó khăn cho công tác tham khảo hồ sơ. Cụ thể: Công văn đi - đến, học bạ, sổ đăng bộ cán bộ giáo viên - công nhân viên, sổ 1 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
đăng bộ học sinh, sổ điểm các năm,Trước đó nhân viên văn thư của nhà trường vì lí do cá nhân riêng nên BGH đã phân công cho nhân viên hợp đồng 68 kiêm công tác văn thư do không có nghiệp vụ chuyên môn nên việc lưu trữ hồ sơ không ngăn nắp, khoa học, rất khó khăn trong việc tra cứu hồ sơ. Nhằm chia sẻ những gì đã nắm bắt, đã tích lũy và sự hiểu biết của bản thân tôi và mong rằng công tác văn thư - lưu trữ nói chung và công tác văn thư - lưu trữ trong trường THCS nói riêng sẽ ngày càng được quan tâm và phục vụ tốt nhất cho công tác quản lý giáo dục ở trường học, góp phần vào sự phát triển chung của ngành giáo dục. Vì vậy; tôi đã chọn đề tài nghiên cứu: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS . 2. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Đề xuất biện pháp bảo quản, quản lý hồ sơ - lưu trữ hồ sơ một cách khoa học phục vụ cho công tác quản lý giáo dục của hiệu trưởng, tra cứu thông tin khi cần thiết được thuận lợi và khoa học nhất. Thông thường văn bản đi đến được đánh số bắt đầu từ ngày 01/01 và kết thúc vào ngày 31/12 theo năm tài chính. Tuy nhiên do đặc thù công tác của nghành giáo dục thì việc đánh số văn bản đi, đến theo năm học từ 31/5 năm nay đến 31/5 năm sau có như vậy việc tra cứu văn bản theo năm học sẽ dễ dàng thuận tiện. 3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Công tác quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS. 4. ĐỐI TƯỢNG KHẢO SÁT THỰC NGHIỆM
Công tác quản lý hồ sơ và lưu trữ hồ sơ ở một số trường THCS trên địa bàn huyện Quốc Oai - Thành Phố Hà Nội. 5. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
- Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ - Sử dụng phần mềm Word, Excel, quản lý văn thư.... - Sử dụng thuật toán Sắc xuất thống kê để kiểm tra kết quả. - Nghiên cứu tài liệu: nghiên cứu tài liệu, các văn bản hướng dẫn, pháp lệnh.... - Qua thực tiễn quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS. - Qua kinh nghiệm của đồng nghiệp, trực tiếp quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ. 6. PHẠM VI, THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
- Công tác quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ của cán bộ văn thư ở trường THCS. - Thời gian nghiên cứu một năm 2015 - 2016. - Qua tích lũy kinh nghiệm của cán bộ văn thư trong một số năm qua. 2 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
B. NỘI DUNG CỤ THỂ CỦA ĐỀ TÀI 1. Đề tài này đề cập đến những vấn đề sau Công tác bảo quản tốt hồ sơ và lưu trữ văn bản trong trường học là một công tác rất quan trọng, nó đòi hỏi người làm công tác này phải thận trọng, tỷ mỹ, ngăn nắp và phải khoa học. Đối với mỗi loại hồ sơ, văn bản ta cần phải phân loại cụ thể, theo tính chất, lưu trữ theo mục lục và thứ tự theo thời gian. 2. Giải pháp Để thực hiện quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ mang lại hiệu quả cao thì cần phải chú ý đến những vấn đề sau: - Căn cứ văn bản quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, lề lối làm việc của cơ quan, đơn vị; - Căn cứ Pháp lệnh Bảo vệ bí mật nhà nước; - Căn cứ Pháp lệnh Lưu trữ Quốc gia; - Căn cứ Nghị định số 110/2004/NĐ-CP ngày 08 tháng 4 năm 2004 của Chính phủ về công tác văn thư; - Căn cứ Nghị định số 58/2001/NĐ-CP ngày 24 tháng 8 năm 2001 của Chính phủ về quản lý và sử dụng con dấu; - Căn cứ Thông tư số 09/2011/TT-BNV ngày 03 tháng 6 năm 2011 của Bộ Nội vụ quy định về thời hạn bảo quản hồ sơ, tài liệu hình thành phổ biến trong hoạt động của các cơ quan, tổ chức; - Căn cứ Thông tư số 01/2011/TT-BNV ngày 19 tháng 01 năm 2011 của Bộ Nội vụ hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản hành chính; Làm tốt công tác văn bản sẽ góp phần thực hiện tốt ba mục tiêu quản lý: năng suất, chất lượng và hiệu quả của cơ quan. Ngược lại, nếu làm không tốt công tác văn bản sẽ hạn chế đến kết quả hoạt động quản lý, làm giảm hiệu lực chỉ đạo điều hành của cơ quan, tổ chức, ảnh hưởng đến chất lượng và hiệu quả công tác của cơ quan, tổ chức và bộ máy Nhà nước nói chung và Trường THCS nói riêng. * Thực trạng ở một số trường công tác quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ cho thấy còn thiếu khoa học, đôi lúc còn cẩu thả chưa đúng nghiệp vụ như: - Đối với công văn đi - đến: Tổng hợp tất cả công văn đi đến vào 1 quyển sổ, với số lượng văn bản lớn nên việc tìm kiếm mất rất nhiều thời gian, nhìn rối mắt và không khoa học. - Học bạ của học sinh: không chia theo khối học mà để tổng hợp vào một ngăn tủ, bên ngoài không ghi sỹ số học sinh, tên lớp, năm học. - Sổ gọi tên và ghi điểm: không có sổ ghi mượn - trả nên nhiều khi thất lạc mà không rõ nguyên nhân. - Sổ đăng bộ: ghi thông tin của học sinh còn sai sót, cuối năm học chưa kích chuyển lớp cho học sinh, học sinh tốt nghiệp chưa ghi thông tin tốt nghiệp và số hiệu bằng. - Sổ cấp phát bằng và bằng tốt nghiệp THCS: Trong sổ cấp phát bằng dữ liệu chưa đầy đủ, không ghi, không lưu chứng minh thư hoặc sổ hộ khẩu của 3 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
khá nhiều người nhận bằng cũng như không ghi cột quan hệ với người nhận bằng. Để có biện pháp quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ tốt cần: 2.1. Đối với công văn đến: 2.1.1) Trình tự theo dõi Khi tiếp nhận văn bản do bưu điện hoặc cán bộ trong đơn vị trực tiếp chuyển đến, cán bộ văn thư phải kiểm tra về số lượng, tình trạng bì, nơi nhận, dấu niêm phong (nếu có) trước khi ký nhận; trong đó, đặc biệt lưu ý đối với những văn bản có độ Hoả tốc, Khẩn, Mật. Nếu văn bản đến bị thiếu, bị rách, bị bóc, bị mất phong bì... thì văn thư phải báo cáo ngay với người phụ trách trực tiếp xử lý Đối với văn bản đến được gửi qua fax hoặc qua mạng, cán bộ văn thư phải kiểm tra về số lượng, số trang, nơi gửi, nơi nhận. 2.1.2) Phân loại văn bản đến: *Loại không bóc bì: Văn thư không được bóc những loại phong bì sau: Bì văn bản đến có đóng dấu ký hiệu các độ Mật, Bì văn bản gửi cho các tổ chức Đảng, đoàn thể và gửi đích danh cho đơn vị, cá nhân hoặc có đóng dấu "Chỉ người có tên mới được bóc bì". * Loại bóc bì: Văn thư được bóc bì và đăng ký các loại văn bản đến khi ngoài bì gửi chung tên đơn vị hoặc ghi chức danh của người đứng đầu (kể cả các bì có ký hiệu Mật và Tối mật), nếu được thủ trưởng đơn vị giao nhiệm vụ. 2.1.3)Bóc bì văn bản: Những bì có đóng dấu độ Hoả tốc, Khẩn cần được bóc ngay để giải quyết kịp thời. Tránh làm hư hại văn bản trong bì; không làm mất số, ký hiệu văn bản, tên cơ quan gửi; kiểm tra lại bì để tránh sót văn bản. Đối chiếu số, ký hiệu ghi ngoài bì với số, ký hiệu của văn bản trong bì. Nếu phát hiện sai sót cần thông báo cho nơi gửi biết để giải quyết. Trường hợp văn bản đến có kèm phiếu gửi, văn thư phải đối chiếu văn bản trong bì với phiếu gửi, ký xác nhận và gửi trả lại cho nơi gửi. Đối với đơn, thư khiếu nại, tố cáo, văn bản cần được kiểm tra, xác minh hoặc văn bản mà ngày nhận cách quá xa ngày tháng ghi trên văn bản thì giữ lại phong bì và đính kèm cùng với văn bản để làm bằng chứng. 2.1.4)Đóng dấu "Đến", ghi số và ngày đến: Văn bản đến đơn vị phải được đóng dấu "Đến", ghi ngày đến tại văn thư. Đối với văn bản đến được gửi qua fax, văn thư có trách nhiệm photo lại, sau đó đóng dấu "Đến. Văn bản đến được truyền qua mạng, trong trường hợp cần thiết có thể in ra giấy và làm thủ tục đóng dấu "Đến". Dấu "Đến" phải được đóng rõ ràng, ngay ngắn vào khoảng giấy trắng phía trên ở phần lề trái dưới số và ký hiệu của văn bản (đối với văn bản có tên loại), dưới trích yếu nội dung (đối với công văn). Tuy nhiên hiện nay ở Khối THCS chưa sử dụng đóng dấu đến mà chỉ đánh số đến cho các văn bản 4 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
2.1.5)Đăng ký văn bản đến: Đăng ký văn bản đến là việc ghi chép hoặc cập nhật những thông tin cần thiết của văn bản như: số, ký hiệu; ngày, tháng, năm ban hành; trích yếu nội dung; nơi gửi, nơi nhận; số lượng vào Sổ công văn đến hoặc cơ sở dữ liệu văn bản đến trên máy vi tính để quản lý và tra tìm văn bản được thuận lợi, khoa học. Căn cứ vào số lượng văn bản đến hàng năm và cơ cấu tổ chức của đơn vị để lập chung hoặc lập riêng Sổ công văn đến, hoặc lập chương trình phần mềm quản lý văn bản đến bằng máy vi tính cho phù hợp. Văn bản có độ Mật được đăng ký sổ riêng. Đăng ký văn bản phải bảo đảm rõ ràng, chính xác; không viết bằng bút chì, bút đỏ (nếu đăng ký bằng sổ); không viết tắt những cụm từ không thông dụng. 2.1.6)Trình, chuyển giao văn bản đến * Trình văn bản đến: Bộ phận văn thư sau khi nhận văn bản đến phải kịp thời làm thủ tục đăng ký vào sổ, trình Hiệu trưởng (Phó Hiệu trưởng khi được Hiệu trưởng uỷ quyền) phê duyệt. Lãnh đạo cơ quan sau khi nhận được văn bản do văn thư chuyển đến cho ý kiến chỉ đạo giải quyết và thời hạn giải quyết văn *Chuyển giao văn bản đến: Sau khi có ý kiến chỉ đạo của Hiệu trưởng, bộ phận văn thư có trách nhiệm theo dõi và chuyển ngay văn bản cho chuyên môn, cá nhân hoặc đơn vị trực thuộc giải quyết. Việc chuyển giao văn bản đến cho chuyên môn, cá nhân có trách nhiệm giải quyết phải được thực hiện trong ngày, chậm nhất là vào đầu ngày làm việc tiếp theo. Khi chuyển giao văn bản phải chuyển đúng người nhận; phải kiểm tra và ký nhận đầy đủ Yêu cầu khi chuyển giao văn bản đến phải đăng ký vào sổ và có ký nhận đầy đủ, rõ ràng. *Giải quyết và theo dõi, đôn đốc việc giải quyết văn bản đến Người có trách nhiệm chỉ đạo giải quyết kịp thời văn bản đến thuộc các lĩnh vực được phân công phụ trách và phối hợp với các cá nhân khác giải quyết kịp thời các văn bản có liên quan. Đối với văn bản đến có liên quan đến các đơn vị và cá nhân khác, đơn vị hoặc cá nhân chủ trì giải quyết cần sao gửi văn bản Đối với văn bản có đóng dấu độ khẩn phải giải quyết khẩn trương, không được chậm trễ. Sau khi nhận được văn bản đến, Hiệu trưởng căn cứ vào tính chất công việc, quy định thời hạn phải hoàn thành, giao cho cán bộ thuộc quyền giải quyết. Cán bộ văn thư, lưu trữ có trách nhiệm giúp Hiệu trưởng theo dõi, đôn đốc các phòng chuyên môn và cá nhân trong việc giải quyết văn bản đến. Văn thư có trách nhiệm theo dõi việc giải quyết văn bản đến. Định kỳ báo cáo tổng hợp số liệu văn bản đến theo quy định. 5 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
Ví dụ: Mẫu sổ theo dõi công văn đến theo tính chất chỉ đạo chuyên môn Ngày đến
Số đến
18/9/2015
4
Tác giả
Số hiệu
Hội đồng đội Huyện Quốc Oai
236/HĐĐ
Ngày tháng VB 17/9/2015
Tên loại trích yếu ND CV: Thu nộp, sử dụng quỹ đội năm 2015-2016
Người nhận Hiệu trưởng
Ghi chú (Chuyển Thực hiện) Tổng phụ trách
. .
Như vậy, khi cần thiết hoặc có sự kiểm tra, Ban giám hiệu cần bất cứ một loại văn bản nào, văn thư kiểm tra sổ sẽ biết được ai nhận, bộ phận nào đang lưu giữ văn bản. Cuối năm học, các văn bản hết hiệu lực thi hành, cần thu hồi lại ghi vào sổ thu hồi văn bản, phân loại theo tính chất, thời gian, ghi mục lục, lồng lên phía trước sau đó đóng thành tập và đưa vào tủ đựng hồ sơ lưu trữ. 2.2. Đối với công văn đi: 2.2.1) Kiểm tra hình thức, thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản: Trước khi thực hiện phát hành văn bản, văn thư có nhiệm vụ kiểm tra lại thể thức, hình thức và kỹ thuật trình bày văn bản. Trường hợp phát hiện sai sót phải kịp thời báo cáo người có trách nhiệm xem xét, giải quyết. Mẫu trình bày các loại văn bản của trường tôi cũng đã được thực hiện theo Thông tư 01/2011/TT-BNV- ngày 19 tháng 01 năm 2011 của Bộ Nội vụ hướng dẫn về thể thức và kỹ thuật trình bày văn bản. tuy nhiên hiệu quả chưa cao. 2.2.2) Ghi số và ngày, tháng của văn bản: Tất cả văn bản đi của Trường, sau khi được Hiệu trưởng ký ban hành phải chuyển đến văn thư để đánh số. Ký hiệu của Quyết định (cá biệt), và các hình thức văn bản có tên loại khác bao gồm chữ viết tắt tên loại văn bản theo Bảng chữ viết tắt tên loại văn bản và bản sao. Ví dụ: Quyết định số:01/QĐ-THCS Báo cáo số:02/BC- THCS Thông báo số:03/TB- THCS Kế hoạch số:04/KH- THCS Ký hiệu của công văn bao gồm chữ viết tắt và chữ viết tắt tên cơ quan soạn thảo hoặc chủ trì soạn thảo văn bản đó. Số của văn bản hành chính là số thứ tự đăng ký do đơn vị ban hành trong một năm; được ghi bằng chữ số Ả rập, bắt đầu từ số 01 vào ngày đầu năm học và kết thúc vào ngày 31 tháng 5 hàng năm; được đánh riêng cho từng loại hoặc đánh chung cho một số loại văn bản, tùy thuộc vào số lượng văn bản được ban hành nhiều hay ít. Văn bản có độ Mật được đánh số vào sổ riêng, bảo quản theo chế độ quy định. 6 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
2.2.3) Đóng dấu cơ quan Văn bản đi, sau khi đã được nhân bản theo số lượng đã định phải được đóng dấu cơ quan để xác nhận thủ tục pháp lý trước khi phát hành. Dấu đóng phải đúng chiều, ngay ngắn, rõ ràng; đóng trùm lên khoảng 1/3 chữ ký về phía bên trái. Dùng mực dấu có màu đỏ tươi theo đúng quy định. Việc đóng dấu treo lên các văn bản, Đối với các phụ lục kèm theo bản chính dấu được đóng trên trang đầu, trùm lên một phần tên cơ quan hoặc tên của phụ lục. Nếu phụ lục có nhiều trang thì ngoài việc đóng dấu treo trang đầu phải đóng dấu giáp lai cho bản phụ lục đó. Việc đóng dấu giáp lai trên văn bản, tài liệu do Văn thư quyết định; dấu được đóng bên mép phải trùm lên một phần chữ trang đầu của văn bản. Đối với tài liệu là sổ sách, dấu giáp lai được đóng giữa quyển, trùm lên hai mép trang của quyển sổ. 2.2.4) Đăng ký văn bản gửi đi: Toàn bộ văn bản gửi đi của đơn vị phải được đăng ký tập trung thống nhất tại văn thư. Văn bản gửi đi được theo dõi bằng Sổ đăng ký văn bản đi hoặc cơ sở dữ liệu quản lý văn bản đi trên máy vi tính. Đối với văn bản đi có độ Mật phải lập sổ riêng theo quy định. 2.2.5) Làm thủ tục chuyển phát và theo dõi việc chuyển phát văn bản đi. Văn bản sau khi hoàn thành thủ tục, bộ phận văn thư phải chuyển phát ngay trong ngày, chậm nhất là vào đầu ngày làm việc tiếp theo kể từ ngày văn bản được ký, ban hành. Chuyển phát văn bản đi trong nội bộ: Được thực hiện tại văn thư hoặc do văn thư chuyển trực tiếp đến đơn vị, cá nhân. Sổ chuyển phát văn bản đi có độ Mật phải ghi đầy đủ các mục: Số thứ tự (đồng thời là số văn bản gửi đi); ngày, tháng, năm ban hành văn bản; trích yếu nội dung; người ký văn bản; nơi nhận; độ Mật; độ Khẩn (nếu có); ký nhận; ghi chú. Trường hợp văn bản đi có độ "Tuyệt mật" thì cột trích yếu nội dung chỉ được ghi khi người có thẩm quyền đồng ý. Theo dõi việc chuyển phát văn bản đi: Văn thư có trách nhiệm theo dõi việc chuyển phát văn bản đi 2.2.6) Lưu văn bản đi. Lưu tại văn thư: Tất cả văn bản đi phải được lưu tại văn thư - nơi lấy số văn bản. Văn bản lưu tại văn thư là bản gốc có chữ ký trực tiếp của người có thẩm quyền. Văn bản lưu được sắp xếp theo thứ tự đăng ký số hàng năm theo từng loại văn bản. Các loại văn bản được lưu giữ tại văn thư trong vòng 1 năm học; Lưu tại đơn vị, cá nhân soạn thảo văn bản: Văn bản đi được lưu trong hồ sơ sự việc của đơn vị hoặc cá nhân trực tiếp soạn thảo cùng với bản gốc (nếu có) Thông thường Trường tôi sẽ lưu lại trên máy tính của Hiệu trưởng hoặc của Văn thư theo các folder riêng biệt. Đến thời hạn quy định, đơn vị làm thủ tục nộp vào lưu trữ hiện hành. 7 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
Tất cả các công văn chuyển đi phải được ghi vào sổ công văn đi (theo mẫu quy định). Mẫu: Công văn đi Số, ký Ngày Tên và trích yếu Người Nơi Bản Số Ghi hiệu ký nhận lưu chú văn bản nội dung văn bản lượng văn bản 07/BC- 10/10/2015 Báo cáo quá trình Hiệu Bộ Hiệu 1 VB + THCS xây dựng trường trưởng phận trưởng mail THCS đạt chuẩn THCS Quốc Gia
.. 2.3. Quản lý và sử dụng con dấu. Việc quản lý và sử dụng con dấu trong công tác văn thư được thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý và sử dụng con dấu. Văn thư cơ quan chịu trách nhiệm quản lý và sử dụng con dấu của cơ quan mình. Thủ trưởng các đơn vị, cán bộ văn thư được giao nhiệm vụ quản lý con dấu phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về việc quản lý và sử dụng con dấu của đơn vị mình. Con dấu phải được quản lý và sử dụng tại trụ sở của đơn vị. Trong trường hợp bị mất con dấu, đơn vị phải báo ngay cho cơ quan Công an nơi gần nhất và cơ quan Công an đã cấp giấy chứng nhận đăng ký mẫu dấu; đồng thời phải thông báo hủy bỏ con dấu bị mất. Con dấu đang sử dụng bị mòn, hỏng hoặc có sự chuyển đổi về tổ chức hay đổi tên tổ chức thì đơn vị phải làm thủ tục khắc lại con dấu mới và nộp con dấu cũ cho cơ quan Công an. Cán bộ văn thư được giao giữ con dấu có trách nhiệm thực hiện những quy định sau: - Không giao con dấu cho người khác quản lý và sử dụng khi chưa được phép bằng văn bản của người có thẩm quyền. - Phải tự tay đóng dấu vào các văn bản, giấy tờ của đơn vị. - Chỉ được đóng dấu vào những văn bản, giấy tờ đúng thể thức và sau khi đã có chữ ký của người có thẩm quyền. Không được đóng dấu khống chỉ, hoặc đóng dấu trước khi ký. Khi chuyển giao công văn cho cá nhân hoặc đơn vị nào phải có sổ theo dõi ký giao công văn đi, ghi rõ ngày nộp công văn và cơ quan nhận công văn phải ký vào sổ để tránh tình trạng thất lạc, thắc mắc không cần thiết xảy ra. 2.4. Quản lý học bạ, sổ đăng bộ, sổ gọi tên và ghi điểm, sổ cấp phát bằng. 8 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
Đối với công tác văn thư việc quản lý hồ sơ học sinh là một việc hết sức quan trọng. Để quản lý tốt hồ sơ học sinh nhất thiết phải có: - Sổ đăng bộ học sinh (theo mẫu thống nhất chung của ngành giáo dục). - Sổ ký mượn - trả của GVCN các lớp sử dụng học bạ khi cần thiết. - Sổ ghi điểm (theo mẫu chung của ngành) - Danh sách và sổ cấp phát bằng cho học sinh (theo mẫu chung) 2.4.1) Học bạ: *Trình tự quản lý và theo dõi: Đầu năm học, căn cứ vào danh sách lớp nhân viên văn thư phải đếm lại học bạ, kiểm tra hồ sơ học sinh kèm theo, ghi số lượng vào sổ theo dõi để bàn giao cho GVCN ghi các chi tiết vào học bạ, xong việc GVCN phải giao học bạ lại cho văn thư để quản lý. Khi cho mượn phải ký sổ mượn, khi trả phải ký sổ đã trả và văn thư phải kiểm tra đầy đủ số lượng học bạ khi được nhận lại. Học bạ cần được bọc nhựa để bảo quản tốt, sạch sẽ. Trang bên trong học bạ nếu có lưu giữ các hồ sơ của học sinh như: giấy khai sinh (bản sao), giấy chứng nhận tốt nghiệp Tiểu học, đơn xin nhập học lớp 6, cần phải dùng ghim bấm lại để khỏi rơi rớt khi sử dụng học bạ. Đối với lớp 6, văn thư phải ghi sổ đăng bộ. Định kỳ nhà trường cho kiểm tra tính chính xác, đầy đủ của các chi tiết trong học bạ. Nhân viên văn thư xem xét và xử lý nếu có gì thiếu xót mà thuộc lĩnh vực của mình hoặc báo cáo cho các giáo viên nào có liên quan để xử lý. Học bạ cần xếp theo thứ tự A, B, C, dùng dây để buộc theo từng lớp, bỏ vào một ngăn riêng để lưu trữ, bên ngoài cần ghi rõ tên lớp, năm học, số lượng của mỗi lớp để thuận tiện trong việc tra cứu thông tin kịp thời. Đối với các học bạ của học sinh đã nghỉ học, phải lưu giữ nhiều năm: hàng năm nếu có học sinh nghỉ học, học sinh đã ra trường nhưng chưa nhận học bạ, văn thư cần ghi sổ theo dõi. Các học bạ này nên xếp thứ tự A, B, C, để khi cần ta dễ dàng tìm thấy để giao cho phụ huynh và ký nhận. 2.4.2)Sổ đăng bộ: *Trình tự quản lý và theo dõi: Sau khi hồ sơ tuyển sinh lớp 6 xong và đuợc phân bổ theo lớp. Văn thư tập hợp danh sách của các lớp 6, mua học bạ theo chỉ tiêu tuyển sinh của năm học về phát cho giáo viên chủ nhiệm viết và trình Hiệu trưởng ký trang đầu sau đó xếp theo thứ tự vần A, B, C, và ghi vào sổ đăng bộ tuyệt đối chính xác, cẩn thận, sạch sẽ và đầy đủ thông tin (theo mẫu quy định). Mỗi năm học cần bổ sung hồ sơ học sinh như: lên lớp, ở lại lớp, chuyển đi, chuyển đến, bỏ học. Ghi kết thúc mỗi năm học số lượng đầu năm, cuối năm, chuyển đi, chuyển đến, bỏ học và phải có xác nhận của hiệu trưởng. 2.4.3) Sổ ghi điểm: *Trình tự quản lý và theo dõi:
9 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
Đầu năm phát sổ gọi tên và ghi điểm cho giáo viên chủ nhiệm của các lớp để GVCN ghi sơ yếu lý lịch của học sinh theo thứ tự sắp xếp theo A,B,C. (theo danh sách trong phần mềm) + Dán gáy và dán quanh sổ (tránh nhàu nát) + Sắp sếp sổ theo Khối; + Khi giáo viên mượn cho ký vào sổ mượn trả + Kết thúc năm học tập hợp và buộc dây lưu trữ riêng. 2.4.4) Cấp phát bằng THCS *Trình tự quản lý và theo dõi: Khi nhận được danh sách học sinh được cấp bằng tốt nghiệp và bằng tốt nghiệp THCS cần đối chiếu các thông tin xem có trùng khớp hay sai lệch hay không. Vào sổ cấp phát bằng bậc trung học. Soạn thảo thông báo về việc trả bằng tốt nghiệp THCS cho học sinh (ngày, giờ, địa điểm cụ thể) có ký xác nhận của hiệu trưởng. Trong quá trình cấp phát bằng cho học sinh ký vào danh sách và sổ cấp phát bằng, đồng thời photo chứng minh thư hoặc sổ hộ khẩu (có ghi xác nhận của người nhận bằng để tránh trường hợp khiếu kiện). 2.5. Hồ sơ cán bộ công chức, viên chức, nhân viên. Hồ sơ của cán bộ, công chức, viên chức bao gồm: nguồn gốc xuất thân, quá trình công tác, hoàn cảnh kinh tế, phẩm chất, trình độ, năng lực, các mối quan hệ gia đình và xã hội. Hồ sơ đòi hỏi phải có tính thống nhất, khoa học, để quản lý được đầy đủ và chính xác thông tin. Hồ sơ được quản lý, sử dụng và bảo quản theo chế độ tài liệu mật do Nhà nước qui định. Thành phần hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức bao gồm: quyển lý lịch, sơ yếu lý lịch, tiểu sử tóm tắt, bản sao giấy khai sinh, chứng nhận sức khỏe, các quyết định có liên quan, bản tự kiểm điểm, bản nhận xét; giấy giới thiệu được ứng cử, thuyên chuyển, khen thưởng, kỷ luật (nếu có);Các bìa kẹp: nghị quyết - quyết định về nhân sự, nhận xét - đánh giá, bảng kê thành phần tài liệu trong hồ sơ. *Trình tự lưu trữ: Các hồ sơ trên phải được Hiệu trưởng nhà trường xác nhận và chứng minh. Khi chuyển giao hồ sơ cán bộ, công chức hoặc tiếp nhận hồ sơ công chức cần thực hiện theo Quyết định Ban hành quy chế quản lý hồ sơ cán bộ, công chức. Sắp xếp các hồ sơ theo tổ; nhóm đảm bảo các nguyên tắc dễ tìm thấy, dễ thấy hay không thất lạc hồ sơ. 2.6. Việc hồ sơ qua công nghệ thông tin. Để phù hợp với tình hình thời đại công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước và cũng là một việc làm cần thiết đối với việc lưu trữ hồ sơ trên máy vi tính. Văn thư phải am hiểu sâu sát hơn về cách cài đặt phần mềm lưu trữ, 10 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
quản lý các ổ đĩa, biết sáng tạo và luôn không ngừng học tập để nâng cao tay nghề. *Các bước thực hiện lưu trữ và quản lý: Cài đặt riêng một ổ đĩa, sau đó tạo một New folder mới theo từng mục đích công văn theo từng năm học để thuận tiện trong việc quản lý và tra cứu thông tin. Ví dụ: Công văn của Phòng GD&ĐT, Công văn của UBND Huyện, Công văn của phòng BH-TBXH..... Cài phần mềm diệt virut để tránh tình trạng mất thông tin trên máy tính. Luôn luôn truy cập Internet để nắm bắt được các thông tin, tự nghiên cứu những gì mình chưa rõ. Cách trình bày văn bản ngoài áp dụng theo Thông tư liên tịch 01/2011/TT-BNV; còn phải biết sáng tạo. Ví dụ: nếu một văn bản mà nội dung quá ít sẽ không cân đối trên khổ giấy A4 thì tôi phải dùng Format Pargraph Spacing - Before - After để chọn khoảng cách sau cho phù hợp để văn bản được hoàn mĩ hơn, nhìn đẹp mắt thu hút được người đọc.
11 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
C - KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1.Kết luận Qua quá trình áp dụng đề tài sáng kiến kinh nghiệm Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS vào công tác văn thư tại trường, nhờ đưa ra một số giải pháp và cách thực hiện có khoa học đã đạt được kết quả như sau: - Các loại thông tin báo cáo kịp thời, đúng, nhanh, sạch đẹp, đáp ứng được các yêu cầu của Ban giám hiệu đề ra. - Hồ sơ, công văn được cập nhật kịp thời, lưu trữ cẩn thận, sắp xếp ngăn nắp theo danh mục, thuận tiện trong việc tra cứu khi cần thiết. - Tủ đựng hồ sơ ngăn nắp, phân loại cụ thể, đẹp mắt, có khoa học. - Tránh thất thoát các loại hồ sơ, tránh thắc mắc, cãi vã không cần thiết. - Công việc đều được giải quyết hàng ngày, chủ động. - Đối với hồ sơ cán bộ, công chức, viên chức. Tuy là còn nhiều trở ngại nhưng tôi cũng đã cập nhật các thông tin kịp thời theo từng năm và lưu trữ cẩn thận cũng như cập nhật kịp thời ọi thông tin chuyển đi, chuyển đến của CBCC vào phần mềm PERMIS - Định kỳ hàng tháng hoặc đột xuất, tôi kiểm tra và vệ sinh toàn diện khu vực lưu trữ không để xảy ra tình trạng bị mối mọt. Để bảo quản tốt hồ sơ và lưu trữ trong trường học là một công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn trọng, khoa học và ngăn nắp. Ngoài những hồ sơ văn thư lưu trữ và bảo quản trong nhà trường có rất nhiều loại khác nhau, nhiều cách khác nhau. Trên đây, tôi chỉ xin được đưa ra một vài kinh nghiệm nhỏ của cá nhân tôi. Chắc chắn chưa được hoàn hảo, nhưng đã phần nào giúp tôi hoàn thành tốt công việc được giao. 2. Khuyến nghị: Qua đề tàiQuản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS Tôi mong muốn và khuyến nghị rằng các cấp lãnh đạo tạo điều kiện và quan tâm hơn nữa đến công tác văn thư lưu trữ nói chung và công tác văn thư lưu trữ trong các trường học nói riêng.Thường xuyên tổ chức tập huấn cho nghiệp vụ văn thư lưu trữ nhằm nắm bắt kịp thời các nội dung, văn bản mới nhất đồng thời áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý hồ sơ và các văn bản đi, đến. Mong rằng đề tài nghiên cứu này sẽ được nhân rộng để làm tốt và tốt hơn nữa trong công tác Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS . Rất mong sự được đóng góp nhiệt thành của các đồng chí, đồng nghiệp, quý thầy (cô) để đề tài ngày càng hoàn thiện và hiệu quả hơn. Xin chân trọng cảm ơn! Quốc Oai, ngày 31 tháng 12 năm 2015 Tác giả đề tài
12 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
Nguyễn Thị Hà TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nghiệp vụ Văn thư lưu trữ - Tác giả Hoàng Lê Minh NXB Văn hóa thông tin 2. Quy định pháp luật về soạn thảo văn bản và văn thư lưu trữ Tác giả Tiến sỹ Nghiêm Kỳ Hồng và Thạc sỹ Hà Quang Thanh tuyển chọn - NXB Lao động 3. Cổng thông tin điện tử: Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật.
13 / 14
SKKN: Quản lý hồ sơ văn thư - lưu trữ ở trường THCS
NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ...................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CỦA TRƯỜNG