Dạng 1: Xác định vận tốc, quãng đường, thời gian chuyển động
- Vận tốc: \[v = \frac{s}{t}\]
- Quãng đường: \[s = v.t\]
- Thời gian: \[t = \frac{s}{v}\]
Dạng 2: So sánh chuyển động nhanh hay chậm giữa các vật
- Căn cứ vào vận tốc của các chuyển động trong cùng một đơn vị:
+ Vật có vận tốc lớn hơn thì chuyển động nhanh hơn
+ Vật có vận tốc nhỏ hơn thì chuyển động chậm hơn
- Nếu đề bài hỏi vận tốc của vật này lớn gấp mấy lần vận tốc của vật kia thì ta lập tỉ số giữa hai vận tốc.
- Hai vật A và B cùng chuyển động. Tìm vận tốc của vật A so với vật B.
+ Nếu hai vật A và B chuyển động cùng chiều thì:
\[v = {v_A} - {v_B}\left[ {{v_A} > {v_B}} \right]\] => Vật A lại gần vật B
\[v = {v_B} - {v_A}\left[ {{v_A} < {v_B}} \right]\] => Vật B đi xa hơn vật A
+ Nếu hai vật A và B chuyển động ngược chiều thì ta cộng vận tốc của chúng lại với nhau: \[v = {v_A} + {v_B}\]
Dạng 3: Bài toán hai vật chuyển động gặp nhau
a] Hai vật chuyển động ngược chiều
+ \[{v_1} = \frac{{{s_1}}}{{{t_1}}};{s_1} = {v_1}.{t_1};{t_1} = \frac{{{s_1}}}{{{v_1}}}\]
+ \[{v_2} = \frac{{{s_2}}}{{{t_2}}};{s_2} = {v_2}.{t_2};{t_2} = \frac{{{s_2}}}{{{v_2}}}\]
+ \[s = {s_1} + {s_2}\] [s là tổng quãng đường các vật đã đi cũng là khoảng cách ban đầu của hai vật]
b] Hai vật chuyển động cùng chiều
+ \[{v_1} = \frac{{{s_1}}}{{{t_1}}};{s_1} = {v_1}.{t_1};{t_1} = \frac{{{s_1}}}{{{v_1}}}\]
+ \[{v_2} = \frac{{{s_2}}}{{{t_2}}};{s_2} = {v_2}.{t_2};{t_2} = \frac{{{s_2}}}{{{v_2}}}\]
+ \[s = {s_1} - {s_2}\left[ {{v_1} > {v_2}} \right]\]
+ \[s = {s_2} - {s_1}\left[ {{v_1} < {v_2}} \right]\]
Dạng 4: Bài toán chuyển động của thuyền khi xuôi dòng hay ngược dòng trên hai bến sông
Gọi \[{v_x},{t_x},{s_x}\] lần lượt là vận tốc, thời gian, quãng đường khi xuôi dòng.
\[{v_{ng}},{t_{ng}},{s_{ng}}\] lần lượt là vận tốc, thời gian, quãng đường khi ngược dòng.
\[{v_n}\] là vận tốc của dòng nước.
\[{v_t}\] là vận tốc thực của thuyền khi dòng nước yên lặng.
Ta có:
+ \[\left\{ \begin{array}{l}{v_x} = {v_t} + {v_n}\\{v_{ng}} = {v_t} - {v_n}\end{array} \right. \Rightarrow {v_n} = \frac{{{v_x} - {v_{ng}}}}{2}\]
+ \[{t_x} + {t_{ng}} = \frac{{{s_x}}}{{{v_x}}} + \frac{{{s_{ng}}}}{{{v_{ng}}}}\]