Chóc trách là gì

Cảnh đẹp chết chóc do bàn tay con người tạo nên

Cơn khát điện, nhiên liệu và tài nguyên địa chất dồi dào đang in hằn trên hình hài kiệt quệ và đầy sắc màu khắp thế giới.

Khi ta khai thác kim loại quý, nhiên liệu có nguồn gốc từ than đá, hay một khoáng sản cổ xưa, thì đó cũng là lúc ta xóa bỏ một phần của thời đại khác.

Như tác giả Astra Taylor từng viết, những loại tài nguyên này là "sự cô đọng của quá khứ", kể câu chuyện về thời đại kịch tính của đợt phun trào magma, về rừng nhiệt đới hay những suối nước nóng. Phải mất hàng triệu năm để tài nguyên lắng đọng và tinh kiết, và rồi con người chỉ cần vài khoảnh khắc dùng thuốc nổ và máy móc để khai thác.

Từ khi loài người lần đầu tiên phát hiện ra mặt đất dưới chân họ chứa đầy tài nguyên ẩn giấu, ta đã đào bới để khám phá những thứ bên dưới bề mặt. Ngành khai khoáng tạo dựng gần như mọi khía cạnh của đời sống hiện đại, và thường gây ra tác động đế thế giới tự nhiên ở nơi nào đó rất xa, vô cùng xa xôi so với nơi ta đang sống.

Quảng cáo

Khi bạn nhìn thấy hình ảnh về tác động khu mỏ gây ra, bạn có thể thay đổi chút suy nghĩ về những gì bạn sở hữu, dù những lời lẽ đó được chuyển tải qua chất liệu địa chất - ta biết rằng phía sau màn hình chằng chịt mạch điện chính là những kim loại vốn từng nằm ẩn hàng triệu năm trong đá.

Và ở nơi nào đó trên thế giới hiện nay, cơn khát công nghệ càng khơi mào cho những cuộc tìm kiếm tài nguyên dưới lòng đất diễn ra ở khắp nơi và ở độ sâu hơn bao giờ hết.

Dưới đây, chúng tôi sẽ cùng quý vị xem xét những cách khác nhau về việc hoạt động khai mỏ khoáng sản đã làm thay đổi cảnh quan Trái Đất - dù đó là khung cảnh ấn tượng, màu đỏ phi tự nhiên của những "hồ chất thải" hay những mỏ lộ thiên trông như dấu vân tay con người.

Nếu những quặng khoáng sản cổ xưa và kim loại mà ta khao khát là sự cô đọng của quá khứ, thì đáng buồn thay những gì còn lại là một tương lai đầy thương tích.

Bài tiếng Anh đã đăng trên BBC Future.