Như tiêu đề của bài viết này, trong tập 15 của Xách máy lên quay. chúng ta sẽ nói về B roll. Gần đây, chấc các bạn đã xem nhiều những video như thế này.
Có thể nói đây là 1 trào lưu tạo ra những video gọi tên là B roll. Vậy thì hãy cùng mình đi tìm hiểu xem B roll là gì? B roll có vai trò quan trọng như thế nào đối với 1 video cũng như cách để quay video B roll ra sao.
Thuật ngữ B roll ra đời từ những ngày đầu của ngành điện ảnh khi chúng ta vẫn sử dụng những cuộn phim để quay phim. A-roll là cuộn phim để quay những cảnh chính trong khi cuộn B-roll dung để quay những cảnh phụ khác trong cùng một bối cảnh với A-roll.Nhưng giờ không ai còn sử dụng thuật ngữ A-roll nữa bởi đó là cảnh chính rồi, cũng chẳng cần thiết phải gọi tên nữa. Còn B roll có thể hiểu đơn giản nhất là những cảnh phụ, cảnh trám, cảnh quay bù cho cảnh chính.
Ví dụ như mình có một video phỏng vấn như thế này đi, chúng ta có một camera và mình đang nhìn thẳng vào camera.Hãy tưởng tượng đó là cảnh quay duy nhất bạn có, và bạn xem sẽ xem video từ đầu đến cuối 1 khung hình như vậy. Trông sẽ khá là tẻ nhạt và nhàm chán phải không? Và mình cá là nếu nội dung video không quá đặc biệt thì chỉ xem 1 lúc là các bạn sẽ muốn tắt ngay video này đi.
Giờ hãy thêm một góc máy khác như thế này và xen kẽ vào đoạn video. Cuộc trò chuyện giữa nhân vật và người đã có nhiều góc quay hơn và nó sẽ khiến cho video trở nên sinh động hơn với người xem. Đó chính là lý do đầu tiên chúng ta cần sử dụng đến B roll.
Lý do thứ hai, B roll sẽ là các đoạn chuyển cảnh giúp video của bạn trở nên mượt mà hơn. Giả sử như nhân vật của bạn nói gì đó sai hoặc nói gì đó mà bạn muốn cắt ra khỏi video, nếu như bạn cắt chúng ra mà chỉ sử dụng một cảnh quay, bạn sẽ nhận thấy khung hình bị giật như thế này. Nếu điều đó cứ lặp đi lặp lại liên tục thì hẳn là người xem sẽ cảm thấy bị tức mắt, khó chịu. Rất nhiều video trên Youtube mắc lỗi này và mình thậm chí còn thấy nó ở trong những video chuyên nghiệp. Theo cá nhân mình, điều đó thể hiện sự lười biếng và thiếu sự khắt khe với chất lượng video. Một cách đơn giản nhất bạn có thể chữa lỗi này đó là crop đoạn video lại. Khi khung hình bị thay đổi kích thước thì người xem cũng sẽ không ít nhận ra sự ghép nối giữa 2 video. Nhưng đây chỉ là cách chữa cháy thôi chứ thực chất vị trí và góc máy camera không thay đổi nên video sẽ vẫn không được mượt mà.
Còn nếu có các video B roll, ta có thể dễ dàngchuyển sang góc máy khác ở những đoạn sai lỗi của nhân vật. Mình cũng thường xuyên sử dụng cách này để rút ngắn thời lượng video, bỏ qua những đoạn ậm ừ, à, ờ để cho đoạn video trở nên mượt mà hơn. Nhưng hãy chú ý, giữa cảnh chính và A roll nên là các cỡ cảnh khác nhau và vị trí camera khác nhau đểviệc bạn chuyển cảnh khi nhân vật nói sai càng khó nhận ra. Bạn có thể làm điều này bằng 2 camera quay cùng lúc.Nhưng giả sử trường hợp bạn chỉ có duy nhất 1 camera thì sao? Rất đơn giản thôi. Chúng ta sẽ vẫnquay cả một video chính như thế này. Sau đó ta quay lại thêm một lần nữa với một góc máy khác. Hãy yên tâm, không nhất thiết nhân vật của chúng ta phải nói đúng những gì đã nói ở lần quay trước. Bạn vẫn có thể lồng ghép các đoạn từ cảnh 1 và cảnh 2 sao cho hợp lý khi hậu kỳ video mà.
Đó là với cảnh quay phỏng vấn. Còn trong phim ảnh, chúng ta cũng thường xuyên bắt gặp cảnh quay B roll, ví dụ để chuyển cảnh từ đêm qua sáng ngày hôm sau, chúng ta sẽ cần một cảnh trám như thế này, hoặc một cảnh mặt trời mọc chẳng hạn. Có thể tạm kết luận, B roll chính là chất keo kết dính các footage lại với nhau một cách hoàn hảo.
Ngoài giúp video trở nên sinh động và chuyển cảnh mượt mà, B roll cũng giúp mô tả các vấn đề nhân vật đang nói tới đối với dạng video phỏng vấm hoặc video dạng vlog nói chuyện như thế này. Nếu bạn để ý thì hầu hết video trong serie Xách máy lên quay mình đều sử dụng rất nhiều B roll để diễn đạt cụ thể các vấn đề mình nói tới. Từ đó giúp các bạn có sự liên tưởng, hình dung ra vấn đề chính xác hơn thay vì chỉ nghe và nhìn thấy khuôn mặt của mình. Đây cũng là kinh nghiệm mà mình muốn chia sẻ với các bạn vlogger. Đừng chỉ nói chuyện với máy quay trong toàn bộ video, hãy quay thêm những đoạn video về thứ mà bạn đang nói đến.
Chẳng hạn như với một video trải nghiệm ẩm thực ăn uống như này. Mình sẽ cần quay thêm nhiều cảnh B roll mô tả chi tiết về món ăn, về thành phần, về các công đoạn chế biến, v.v Nó sẽ giúp cho đoạn video trở nên thú vị, sống động vàvà giúp người xem dễ hình dung về món ăn đó hơn.
Chắc hẳn các bạn đã thấy được 3 vai trò cực kỳ quan trọng của cảnh quay B roll rồi phải không nào? Kinh nghiệm của mình là bạn hãy quay càng nhiều B roll càng tốt, để đến lúc dựng chúng ta có thể thoải mái đắp vào chỗ nọ, sửa vào chỗ kìa. Còn nếu thừa không sử dụng tới thì cũng chẳng sao cả. Thừa vẫn hơn thiếu mà. Chúc các bạn thành công với việc sử dụng những video B roll.