Khi học tập và làm việc tại nhà, giờ giấc của bạn sẽ linh hoạt hơn. Bạn có thể dậy muộn hơn một chút, thức khuya hơn một chút mà không sợ ảnh hưởng đến lịch trình ngày hôm sau. Đồng thời, bạn cũng không chịu sự giám sát sát sao từ cấp trên nữa. Tình hình hiện tại nghe có vẻ thoải mái nhưng thực chất lại đòi hỏi bạn tự giác và kỷ luật hơn.
Nếu không tự rèn luyện kỷ luật cho bản thân, chúng ta rất dễ thay đổi nhịp sinh hoạt theo hướng tiêu cực. Ví dụ, một vài người sẽ thức quá khuya và ngủ bù đến trưa. Lối sống này vừa làm chậm công việc, vừa tác động xấu đến sức khỏe thể chất. Vài người khác lại ăn uống không điều độ hoặc phụ thuộc vào đồ ăn đóng hộp.
Có thể thấy, để duy trì chất lượng cuộc sống trong mùa dịch, chúng ta rất cần sự tự giác. Hãy cùng ELLE điểm qua những việc bạn có thể làm để xây dựng kỷ luật cho bản thân mình nhé.
Đặt mục tiêu rõ ràng
Nếu không xác định được đích đến, bạn sẽ rất dễ lạc đường hoặc đi chệch hướng. Vì vậy, nếu muốn tạo kỷ luật cho bản thân, bạn phải có mục tiêu cụ thể. Bạn muốn tập trung hơn khi làm việc? Bạn muốn thay đổi đồng hồ sinh học của mình? Hãy xác định xem bản thân đang muốn gì.
Trong quá trình lựa chọn mục tiêu, bạn nên lưu ý một số điểm sau. Mục tiêu cần phải lớn hơn năng lực hiện tại của bạn. Điều này sẽ thúc đẩy bạn phấn đấu và phát triển bản thân. Tuy nhiên, nó cũng cần thực tế và phù hợp với bạn. Một mục tiêu quá xa vời sẽ khiến bạn mau nản lòng. Bạn cũng nên đặt thời gian cho các mục tiêu để tạo ra áp lực thời gian.
Làm theo kế hoạch
Để tạo kỷ luật cho bản thân, bạn nên làm việc có kế hoạch. Sau khi xác định mục tiêu, bạn nên vạch ra những bước tiến cho tương lai. Kế hoạch của bạn càng chi tiết, con đường bạn đi càng rõ ràng. Nhờ đó, bạn sẽ không rơi vào trạng thái lưỡng lự hoặc hoang mang.
Mặt khác, bạn không thể thay đổi hoàn toàn nếp sinh hoạt trong thời gian ngắn. Vì vậy, đừng ngại chia nhỏ mục tiêu thành nhiều giai đoạn. Nếu muốn rèn luyện thói quen dậy sớm, bạn nên bắt đầu bằng việc đặt báo thức sớm hơn bình thường 30 phút. Sau khi cơ thể đã quen, bạn lại thay đổi báo thức đến khi đạt được khung giờ mong muốn. Cuối mỗi giai đoạn, bạn nên so sánh kết quả với kế hoạch ban đầu. Các thành tựu nhỏ sẽ cho bạn tự tin và động lực đối mặt với mục tiêu lớn. Bạn cũng có thể kịp thời xác định điểm chưa tốt để khắc phục.
Tin vào ý chí của bản thân
Một nghiên cứu của Đại học Stanford [Mỹ] đã chỉ ra rằng ý chí của một người phụ thuộc vào niềm tin của người đó. Nếu bạn tin ý chí của mình không đủ lớn, bạn sẽ không bao giờ gom góp đủ động lực để thay đổi. Ngược lại, nếu bạn không tự vạch ra giới hạn cho khả năng tự chủ của mình, bạn gần như sẽ không thấy kiệt sức.
Tóm lại, niềm tin vào ý chí của chính bạn sẽ quyết định sức mạnh của chúng. Để có động lực tiến đến mục tiêu, bạn cần loại bỏ những trở ngại tiềm thức và thực sự tin tưởng chính mình.
Duy trì thói quen
Con người phát triển nhờ thói quen. Vì thế, sự nhất quán là mấu chốt của quá trình rèn luyện tính kỷ luật. Bạn cần liên tục thực hiện hoạt động mà bạn muốn biến thành thói quen và không ngắt quãng. Ví dụ, khi đã quen với việc thức dậy lúc 6 giờ, bạn nên thức dậy vào đúng thời điểm đó mỗi ngày, ngay cả vào cuối tuần.
Nếu một tác nhân nào đó làm đứt gãy chuỗi hoạt động của bạn, bạn nên tìm cách khắc phục ngay. Đừng lấy nó làm lý do để từ bỏ thói quen mới hình thành của mình.
Ảnh: Pexels / Vlada Karpovich
Xác định và rời xa cám dỗ
Mỗi chúng ta đều có điểm yếu, ví dụ như những món ăn ngon, một bộ phim kịch tính hay tin tức “nóng” trên mạng. Chúng là những cám dỗ sẽ lôi kéo chúng ta rời xa kế hoạch của mình. Để có thể khắc phục điểm yếu, bạn cần thừa nhận sự tồn tại của chúng trước.
Hãy viết ra danh sách những điều có thể cám dỗ bạn và loại bỏ chúng khỏi môi trường xung quanh. Người ta thường nói: “Xa mặt cách lòng”. Chỉ cần không nhìn thấy, bạn sẽ có thể từ bỏ chúng. Đây là bước quan trọng trong quá trình cải thiện tính tự kỷ luật.
Nếu bạn muốn xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh trong mùa dịch, đừng đặt thêm thức ăn vặt về nhà. Nếu bạn muốn nâng cao khả năng tập trung khi làm việc tại nhà, hãy đặt điện thoại ra xa hoặc tắt thông báo mạng xã hội. Bạn cũng có thể tải các ứng dụng như SelfControl hay Forest để tạm “khóa” điện thoại trong thời gian làm việc.
Tự thưởng cho bản thân
Rèn luyện kỷ luật là một quá trình khó khăn. Vì vậy, những nỗ lực mà bạn bỏ ra xứng đáng được tán dương.
Mỗi khi bạn hoàn thành một mục tiêu nào đó, dù lớn hay nhỏ, hãy tự thưởng cho bản thân. Phần thưởng có thể là bất cứ thứ gì, ví dụ như một que kem, một chiếc bánh hay một bộ phim, miễn là bạn yêu thích nó. Cách này sẽ tạo ra cho bạn nhiều sự hào hứng và động lực hơn để phát triển bản thân và tiến lên phía trước.
Ảnh: Unsplash / Roman Kraft
Tìm bạn đồng hành
Các chuyên gia chỉ ra rằng bạn sẽ tuân thủ kế hoạch tốt hơn khi có người theo dõi. Vì vậy, bạn có thể rủ thêm một người bạn thân tham gia vào quá trình rèn luyện kỷ luật này. Các bạn có thể đặt mục tiêu, lập kế hoạch và phấn đấu cùng nhau. Sự đồng hành này không chỉ giúp bạn nghiêm túc hơn mà còn mang tới cảm giác hào hứng, vui vẻ.
Hơn nữa, nếu mọi chuyện trở nên khó khăn, bạn sẽ không phải trải qua một mình mà đã có người bên cạnh chia sẻ, động viên và tiếp thêm sức mạnh.
Những đứa trẻ không vâng lời thường bị cha mẹ trách mắng mỗi khi không làm theo yêu cầu của cha mẹ. Thậm chí cả những người trưởng thành đôi khi cũng bị cha mẹ họ đánh vì không tuân theo lời cha mẹ. Chính vì điều này mà có rất nhiều bậc cha mẹ đã xây dựng nhiều quy định chặt chẽ hơn, áp dụng các biện pháp nghiêm ngặt khác nhau để buộc con cái làm theo quy định của họ.
Cha mẹ nghĩ rằng kiểu giáo dục mang tính “Kỷ luật” mà họ đặt ra sẽ tốt cho con cái của họ nhưng họ không biết rằng điều này dễ dàng ảnh hưởng đến sự phát triển của những đứa trẻ. Giáo dục không cần phải luật pháp hóa, sự tức giận sẽ không mang lại hiệu quả.
Trên thực tế việc ép buộc một ai đó tuân thủ kỷ luật không tốt bằng rèn luyện tính kỷ luật tự giác. Kỷ luật tự giác là một đức tính hiếm có của con người. Tôi nghĩ rằng một người có đức tính này sẽ có lợi cho họ trong suốt cuộc đời. Không gì là không thể, cho dù tính tự giác có khó rèn luyện đến đâu thì cũng có người làm được.
>> Kỹ năng giao tiếp giúp bạn thành công
1, Kỷ luật tự giác
Kỷ luật tự giác là tuân theo pháp luật và sử dụng nó làm cơ sở rèn luyện kỷ luật. Một người không thể tự giác thực hiện kỷ luật là một người tự do về lời nói và hành động, bởi vì thiếu tính kỷ luật nên không thể tự giác kỷ luật. Người không có tính kỷ luật là người bất kể muốn nói điều gì ngay cả khi không nên nói cũng sẽ nói, bất kể người khác cảm thấy ra sao họ cũng sẽ làm chỉ cần bản thân họ cảm thấy hài lòng.
Cho dù kỷ luật tự giác là thứ vô hình với mắt thường nhưng khi một người làm hành động gì đó, tiếp xúc với nhiều người khác trong cuộc sống sẽ không tránh khỏi việc đánh giá của người khác trên hành động đó.
Một đứa trẻ nào đó được giáo dục tốt, một đứa trẻ nào đó không hiểu chuyện, không lịch sự, một đứa trẻ nào đó làm việc gì đó mà không tuân theo luật lệ chẳng hạn như cha mẹ nói rằng không được ăn đồ ăn nhanh bởi vì đồ ăn nhanh không có lợi cho sức khỏe, đứa trẻ sẽ đồng ý với cha mẹ chúng. Tuy nhiên, khi đứa trẻ không thể khống chế bản thân, nó đã lén bố mẹ ăn đồ ăn nhanh. Điều này chính là đang thực hiện hành vi của sự thiếu kỷ luật tự giác.
Những người có tính kỷ luật tự giác sẽ ứng xử trước sau như một, cho dù bố mẹ có ở trước mặt, thầy cô có ở trong lớp họ cũng đều tuân theo yêu cầu để hành động, họ có thể vượt qua những khó khăn và làm những việc mà họ nên làm. Ngay cả khi họ làm việc, lãnh đạo không có mặt tại nơi làm việc, không có nội quy công việc họ cũng chủ động thực hiện công việc.
Tự giác khác với tự mình làm khác. Kỷ luật tự giác là biết kiểm soát và không làm những điều theo sở thích cá nhân, chứ không phải là làm những việc để thỏa mãn nhu cầu của cá nhân. Một người thực sự tự kỷ luật là một người được trau dồi và rèn luyện, có sự cống hiến và tôn trọng. Còn người tự muốn làm khác là người tự gây bất lợi cho người khác vì thế không được mọi người chào đón.
Ở góc độ nhất định, kỷ luật là quy định phù hợp với những quy định pháp luật có liên quan. Khi kỷ luật được đưa vào ý thức cá nhân, nó đã trở thành một hệ tư tưởng kỷ luật, kỷ luật tự giác được tích hợp vào đó tạo thành những hành động có ý thức.
Từ quan điểm này việc rèn luyện tính tự giác có lợi cho việc tuân thủ một cách có ý thức luật pháp và đạo đức công cộng trong tương lai, đồng thời có lợi cho việc hình thành hành vi kỷ luật tại nơi làm việc.
Kỷ luật tự giác có một kết nối cần thiết với lòng tự trọng và sự tự tin. Kỷ luật tự giác là nền tảng của lòng tự trọng, có lòng tự trọng mới có được sự tự tin. Một người không có tự tin thì làm sao có thể có tự trọng được. Một người không có lòng tự trọng làm sao có thể nói về kỷ luật tự giác?
Vì thế có thể nói rằng kỷ luật tự giác là cơ sở để trau dồi giáo dục trẻ em cũng là cơ sở để trẻ em học cách làm việc và làm người. Một khi nền tảng này vững chắc, đứa trẻ sẽ được hưởng lợi cho phần còn lại của cuộc đời.
2, Noi gương cha mẹ
Cha mẹ là tấm gương của con cái. Giáo viên là tấm gương cho học sinh. Trẻ em ở khắp mọi nơi bắt chước những tấm gương để làm mọi việc, thậm chí một số còn bắt chước giọng nói, phong cách làm việc, cách đi đứng.
Nếu như cha mẹ chăm chỉ, siêng năng, hay giúp đỡ người khác thì đó là một gia đình có tính vị tha. Con cái sẽ học tập từ cha mẹ để có một trái tim yêu thương và sẵn sàng giúp đỡ người khác trong học tập và cuộc sống.
Nếu như cha mẹ lười biếng, luôn là người tận dụng cơ hội để làm việc thì con cái sẽ bắt chước mà trở thành người giống như cha mẹ chúng.
Sự trưởng thành của con cái đến từ thực tế của việc cha mẹ chúng đã nói gì, làm gì và thực hiện những gì. Vì thế nếu muốn con cái có tính kỷ luật thì chính cha mẹ cũng cần phải thực hiện kỷ luật, cùng với con cái rèn luyện tính kỷ luật mỗi ngày.
3, Việc giáo dục của cha mẹ
Kỷ luật tự giác của con cái không tự sinh ra mà là kết quả giáo dục của cha mẹ. Nếu giáo dục không đúng mục đích thì trẻ em không thể có kỷ luật tự giác thực sự.
Cha mẹ trong xã hội hay tại nơi làm việc phải là nhân viên có trình độ, có ý thức tuân thủ pháp luật, học cách tự bảo vệ mình với pháp luật, tuân thủ kỷ luật lao động, kiềm chế bản thân, làm việc siêng năng và tích cực. Trong gia đình, giữa chồng và vợ, giữa cha mẹ và con cái, giữa mọi người trong khu phố nên hài hòa, tôn trọng và bình đẳng.
Cha mẹ tôn trọng những yêu cầu hợp lý của con cái, con cái phải tuân theo lời dạy của cha mẹ. Việc giáo dục sẽ có lợi cho con cái bởi vì sẽ ảnh hưởng lẫn nhau, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau.
Có câu nói từ thời xa xưa rằng “Con người quý giá ở chỗ biết tự nhận thức”. Câu nói này rất có giá trị đối với một người biết và hiểu chính bản thân mình. Một người phải có tinh thần kỷ luật nghiêm khắc để hiểu đầy đủ những thiếu sót của bản thân và bù đắp những thiếu sót của mình. Nếu một người không thể đánh giá chính mình.
Trẻ em cần được giáo dục để giữ một tinh thần minh mẫn, khiêm tốn và học tập chăm chỉ. Hãy nghiêm khắc với bản thân và kiên nhẫn với người khác. Hãy kiềm chế bản thân. Cho dù bạn làm gì hay nói chuyện với ai cũng cần đưa ra những tiêu chí nhất định. Cần phải đáp ứng các yêu cầu của luật pháp quy định, yêu cầu đạo đức xã hội, tuân thủ các nghi thức, hòa hợp với người khác, đối xử với nhau một cách lịch sự.
Rèn luyện kỷ luật tự giác không có nghĩa là “cấm đoán” không cho làm một điều gì, không có nghĩa là dũng cảm hay dám làm. Kỷ luật tự giác không có nghĩa là tự ti, và cảm thấy rằng bạn không tốt như những người khác. Kỷ luật tự giác không có nghĩa là bạn không dám chống lại những suy nghĩ và hành vi xấu. Kỷ luật tự giác của kỷ luật bắt buộc dưới áp lực cao không được gọi là kỷ luật tự giác, mà nên được gọi là sợ hãi.
Những đứa trẻ được cha mẹ giáo dục về tính kỷ luật tự giác để chúng hiểu được chính xác bản thân là một điều cần thiết cho sự phát triển và tương lai của trẻ. Từ đó, bản thân những người được rèn luyện sẽ biết cách tự thực hiện kỷ luật trong công việc, đời sống cũng như mọi mối quan hệ trong xã hội.