Biểu đồ nến Nhật [candlestick], biểu đồ hình nến hay mô hình nến là loại biểu đồ nguồn gốc từ Nhật Bản được các nhà đầu tư sử dụng nhiều nhất và là yếu tố quan trọng nhất trong việc đánh giá hướng đi của thị trường. Nếu như biểu đồ dạng đường thẳng [line chart] hay biểu đồ dạng thanh [bar chart] giúp bạn nhanh chóng nắm bắt được giá cả từng thời điểm thì biểu đồ nến lại mang rất nhiều thông tin quan trọng.
Để trở thành một trader coin thành công, bạn cần phải nắm vững và thấu hiểu các thông tin bên trong biểu đồ nến.
Xem thêm: Các thuật ngữ trong trade coin để hiểu rõ các thuật ngữ trong bài này.
Tìm hiêu về TradingView để truy cập các biểu đồ mới nhất về coin và forex.
KIẾN THỨC CẦN NHỚ
- Biểu đồ nến, mô hình nến hay candle chart là nền tảng của phân tích kỹ thuật hiện đại.
- Một nến mang 4 thông tin: giá cao nhất, giá thấp nhất, giá mở cửa và giá đóng cửa.
- Bạn cần phải nhớ một số đặc điểm nến và dấu hiệu của các cụm nến để trade hiệu quả.
- Mô hình nến là công cụ quan trọng nhất trong việc trade bằng Price Action.
Biểu Đồ Nến, Mô Hình Nến Là Gì?
Biểu đồ nến được một thương nhân Nhật Bản tên Munehisa Homma sáng tạo ra vào thế kỷ 18 để ghi chép giá gạo. Chỉ trong một thời gian ngắn phương pháp này được các thương nhân Nhật Bản sử dụng rộng rãi, vì vậy còn có tên gọi là Biểu đồ nến Nhật. Sau này các thương nhân phương Tây đã học hỏi và cải tiến để được biểu đồ nến chi tiết như ngày nay.
Trên một biểu đồ nến sẽ có rất nhiều nến, mỗi cây nến được cấu tạo từ các thành phần cơ bản. Hình dưới là hình dạng tiêu biểu của nến tăng [màu xanh] và nến giảm [màu đỏ]. Bạn lưu ý một cây nến không nhất thiết phải có đầy đủ các thành phần như ảnh.
Xem mô hình nến ở đâu
Biểu đồ nến / Mô hình nến được sử dụng rất rộng rãi ở nhiều nền tảng. Từ sàn giao dịch cho đến các công cụ phân tích đều sử dụng biểu đồ nến làm nền tảng cho trader phân tích.
Công cụ tốt nhất cho trader phân tích kỹ thuật hiện tại vẫn là TradingView với rất nhiều chỉ báo lẫn tùy chỉnh đi kèm, giá được cập nhật liên tục từ các sàn giao dịch.
CẤU TRÚC MỘT CÂY NẾN
Thân nến là thành phần lớn nhất được tô màu biểu trưng cho sự tăng giảm của giá, bóng nến là 2 que nhỏ nằm ở trên và dưới thân nến.
Đỉnh mỗi bóng nến tương ứng với giá cao nhất [HIGH] và thấp nhất [LOW] trong một phiên giao dịch.
Do thị trường tiền ảo không có đóng mở phiên, luôn luôn mở 24/24 nên phiên giao dịch sẽ được điều chỉnh trên biểu đồ theo ý bạn.
- Nếu bạn chọn loại biểu đồ 1 giờ: mỗi 1 giờ tương ứng với 1 nến, 1 phiên giao dịch. Giờ mở cửa sẽ là x:00 và giờ đóng cửa là x:59p.
- Nếu bạn chọn loại biểu đồ 1 ngày: mỗi 1 ngày sẽ tương ứng 1 nến, 1 phiên giao dịch. Giờ mở cửa là 0:00 phút và giờ đóng cửa là 23:59 phút.
Tương ứng với giá vào giờ mở cửa [OPEN], giá vào giờ đóng cửa [CLOSE] sẽ là 2 đỉnh của thân nến. Với thân nến tăng [màu xanh] thì giá mở cửa sẽ nằm ở dưới, giá đóng cửa sẽ nằm ở trên [do giá tăng lên]. Với thân nến giảm [màu đỏ] thì ngược lại.
GAP: GAPlà khoảng hở giữa giá đóng nến cũ và giá mở nến mới. Do không có lệnh khớp ở giá của nến cũ nên khi mở nến mới sẽ là một mức giá khác, tạo ra một gap giữa 2 nến.
Phân Tích Biểu Đồ Nến Trong Giao Dịch
Ý nghĩa cơ bản
Thân nến càng dài chứng tỏ sức mua/bán càng mạnh. Thân nến dài cho thấy chênh lệch lớn giữa giá mở cửa và đóng cửa. Điều này chứng tỏ phe mua [thuật ngữ gọi là bulls bò mộng] đang áp đảo phe bán [thuật ngữ gọi là bears gấu] nếu nến xanh hoặc phe bán đang gây áp lực mạnh nếu nến đỏ.
Thân nến ngắn cho thấy thị trường đang chững lại, cả 2 phe đều đang lưỡng lự chưa quyết định.
Bóng nến dài chứng tỏ thị trường đang có sự cạnh tranh giữa 2 phe. Cả 2 phe đều mua bán mạnh khiến giá tăng giảm liên tục, hay có thể nói bulls và bears bất phân thắng bại. Cần quan tâm đến đỉnh của bóng nến [giá cao nhất/thấp nhất] để đánh giá các mức cản [ngưỡng hỗ trợ, ngưỡng kháng cự].
Khi hiểu được ý nghĩa cơ bản bạn có thể đi sâu vào các mô hình nến đặc biệt hơn:
Nến Doji
Trong tiếng Nhật Doji nghĩa là không thay đổi, trường hợp này là giá mở cửa và đóng cửa gần như không thay đổi.
Miêu tả: Nến Doji có thân nến nhỏ, gần như không có, bóng nến dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: thị trường kiệt quệ với rất ít giao dịch, bóng nến dài cho thấy phe bán và phe mua vẫn đang cạnh tranh nhưng đang dần đến hồi kết [thân nến nhỏ].
Phân tích: Doji candle là mô hình nến Nhật thường gặp, đây là dấu hiệu thị trường đang dần chững lại, và sắp có một đợt đảo chiều giá. Ví dụ giá đang tăng mà gặp một nến doji thì có thể đã tới đỉnh, đây là cơ hội để bán.
Gravestone Doji
Miêu tả: Doji hình bia mộ với thân nến nhỏ, bóng nến trên dài và không có bóng nến dưới. Nến này chủ yếu xuất hiện ở đỉnh của xu hướng tăng giá.
Ý nghĩa: thị trường gần như đóng băng, rất ít giao dịch. Giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến trên dài cho thấy thị trường đang thử thách để tìm ra những vòng giá xuất hiện lực cung mới.
Phân tích: gravestone doji báo hiệu thị trường đảo chiều. Phe mua đã mệt mỏi và có dấu hiệu yếu đi, phe bán đang nhăm nhe để đẩy giá xuống và quay lại thị trường. Trader nên bắt đầu bán ra để chốt lời tránh giảm lợi nhuận.
Ảnh: trưa ngày 3/12 xuất hiện gravestone doji trong thị trường BTC báo hiệu thị trường đi xuống.
Dragonfly Doji
Miêu tả: Doji hình dạng chuồn chuồn với cánh dang rộng và phần đuôi dài. Thân nến nhỏ, bóng nến dưới dài.
Ý nghĩa: thị trường đóng băng, giá mở cửa, giá đóng cửa và giá thấp nhất gần như bằng nhau. Bóng nến dưới dài cho thấy thị trường đang tìm sự cân bằng giữa lực cung và cầu.
Phân tích: dragonfly doji cũng là nến báo hiệu thị trường đảo chiều nhưng theo hướng ngược lại với gravestone doji. Phe mua tìm cách dìm giá thật sâu nhưng thị trường đã được sự hỗ tợ mạnh của phe bán nằm ở phần đuôi của bóng nến dưới. Thị trường đã giảm tới đáy, phe mua đang chờ cơ hội đẩy giá đi lên để trở lại thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin sáng ngày 13/12, sau vài giờ giảm giá liên tục từ 17.250 USD xuông chỉ còn 16.500 USD, việc xuất hiện nến dragonfly doji báo hiệu thị trường đi lên trở lại.
Long Legged Doji
Doji chân dài có thân nến mảnh và 2 bóng nến trên và dưới rất dài. Long legged doji cho thấy thị trường đang giằng co mạnh nhưng chưa quyết định được xu hướng, cần phải theo dõi thêm các nến sau.
Ảnh: thị trường Bitcoin ngày 8/11. Giá Bitcoin lên xuống bất thường và xuất hiện một Doji chân dài, ngay sau đó là một nến giảm giá mạnh, báo hiệu cho thị trường sẽ xuống [trường hợp này là 4 phiên giảm giá liên tục].
Nến Spinning Tops
Miêu tả: phần thân nến khá nhỏ [nhưng không nhỏ như Doji], phần bóng nến trên và dưới dài gấp nhiều lần thân nến.
Ý nghĩa: phần bóng nến dài cho thấy có sự biến động giá mạnh trong phiên giao dịch này nhưng giá mở cửa và đóng cửa không chênh lệch nhiều.
Phân tích: phe mua và phe bán cạnh tranh khốc liệt để chiếm lĩnh nhưng kết quả là hòa. Nếu thị trường đang lên mà xuất hiện spinning tops cho thấy người mua đang dừng lại dè chừng và thị trường có thể đảo chiều. Nếu thị trường đang xuống mà xuất hiện spinning tops cho thấy còn ít người bán đang nghỉ ngơi dưỡng sức và có thể có sự đảo chiều. Nếu phe mua hay phe bán buông xuôi ở giai đoạn này sẽ có một sự tăng hay giảm mạnh. Cần theo dõi các nến sau để có cái nhìn chuẩn xác hơn.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào 0 giờ ngày 4/11/2017, lúc này thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện một nến spinning tops. Ở phiên trước phe bán đang chiếm thị trường dẫn đến giá bitcoin xuống nhưng hiện tại không còn nhiều người bán khiến cho giá không thể xuống sâu thêm. Phe mua sau một thời gian nghỉ ngơi đã trở lại và đẩy giá lên cao trong 2 phiên giao dịch liên tiếp.
Nến Marubozu
Marubo dịch nghĩa từ tiếng Nhật nghĩa là hình khối lớn theo quy tắc. Trong đó Bullish Marubozu là nến tăng [màu xanh] và Bearing Marubozu là nến giảm [màu đỏ].
Miêu tả: phần thân nến lớn, gần như không có bóng nến. Giá mở cửa và giá đóng cửa cũng là giá cao nhất và thấp nhất.
Ý nghĩa: lực mua hay lực bán mạnh áp đảo so với phần còn lại.
Phân tích: nến marubozu xanh thể hiện số lượng người mua áp đảo [bullish] dẫn để đẩy giá lên cao. Ngược lại, nếu marubozu đỏ thể hiện số lượng người bán áp đảo [bearish], giá thị trường phải xuống liên tục. Nếu marubozu đánh dấu cho xu hướng đi lên hay xuống của thị trường.
Ảnh: thị trường Bitcoin vào rạng sáng ngày 25/11/2017 đánh dấu sự tăng trưởng vượt bậc của đồng bitcoin với sự xuất hiện của một nếu marubozu xanh. Đi ngay sau đó là giá tăng cao ở 6 phiên liên tiếp.
Nến Hammer và Hanging Man
Hammer [cây búa] và Hanging Man [người treo cổ] là 2 mẫu nến báo hiệu xuất hiện ở 2 vị trí trái ngược nhau.
Miêu tả: nếu có phần bóng dưới dài ít nhất gấp đôi cơ thể, bóng trên có thể không có hoặc rất ngắn. Nến Hammer và Hanging Man có hình dáng giống hệt nhau, và phân biệt bằng vị trí xuất hiện của nó. Nếu cây búa [Hammer] cắm dưới đất thì người treo cổ [Hanging Man] phải treo ở trên trần nhà.
Ý nghĩa: giá cao nhất và giá mở cửa [hoặc mở cửa] bằng nhau, chứng tỏ thị trường sắp có sự đổi chiều.
- Hammer: nến hammer báo hiệu thị trường đã xuống quá đà và đã đến lúc đi lên. Nến hammer xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá coin sẽ tăng mạnh. Nến hammer đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu sẽ có sự tăng nhẹ.
- Hanging man: nến hanging man báo hiệu thị trường đã ở đỉnh của một xu hướng lên giá và sẽ có sự đi xuống. Nến hanging man xanh nghĩa là giá cao nhất và giá đóng cửa bằng nhau, báo hiệu giá coin sẽ có sự sụt giảm nhẹ. Nến hanging man đỏ nghĩa là giá cao nhất và giá mở cửa bằng nhau, báo hiệu một đợt giảm giá mạnh.
Phân tích:
- Hammer: khi thị trường đang đi xuống với sự áp đảo của phe bán, người bán liên tục đẩy giá xuống nhưng phe mua đã được hỗ trợ và giữ giá bán không xuống thêm nữa.
- Hanging Man: phe mua đang áp đảo đẩy giá lên cao liên tục. Nến Hanging Man xuất hiện với bóng nến dài chứng tỏ phe bán dần chiếm ưu thể để đẩy giá xuống. Hãy nhanh chóng bán coin để tránh giá xuống sâu thêm nữa.
Nến Inverted Hammer và Shooting Star
Inverted Hammer [búa ngược] xuất hiện ở cùng vị trí với hammer nhưng hình dáng đảo ngược, đầu búa ở dưới và cán búa ở trên. Shooting Star [sao băng] xuất hiện cùng vị trí với Hanging Man nhưng hình dáng đảo ngược.
Miêu tả: nến Inverted Hammer và Shooting Star có phần thân nến ngắn, bóng nến trên dài ít nhất gấp đôi thân nến, bóng nến dưới rất ngắn hoặc không có.
Ý nghĩa:Inverted Hammer và Shooting Star mang tín hiệu đổi chiều của thị trường nhưng không chắn chắn bằng nếnHammer và Hanging Man. Lý do: bóng nến trên dài nhưng giá lại thấp khi đóng cửa chứng tỏ thị trường vẫn còn đang cạnh tranh căng thẳng, cần theo dõi các tín hiệu sau.
Phân tích:
- Inverted Hammer: thị trường đang có xu hướng xuống và xuất hiện nến Inverted Hammer. Phe mua cố đẩy giá lên cao để trở lại thị trường nhưng phe bán quá đông đã kéo giá đóng cửa xuống thấp hơn giá mở cửa. Ở phiên sau số lượng người bán vẫn áp đảo dẫn đến giá vẫn tiếp tục xuống.
- Shooting Star: thị trường đang lên, bên mua cố đẩy giá lên cao thêm nữa nhưng gặp sự kháng cự của phe bán dẫn đến giá đóng cửa thấp hơn giá mở cửa. Tuy có dấu hiệu đảo chiều của thị trường nhưng ở phiên sau phe bán đã thành công đẩy giá lên dẫn đến thị trường tiếp tục lên sau vài phiên nữa.
Four-Price Doji
Doji 4 giá như 1, nghĩa là giá đóng/giá mở/giá cao nhất/giá thấp nhất đều gần bằng nhau. Nến này có phần thân rất nhỏ, bóng cũng rất nhỏ.
Các Cụm Nến Và Ý Nghĩa
Trong phân tích kỹ thuật, để hiệu quả hơn người ta thường phân tích một cụm nến hơn là một nến riêng lẻ. Dưới đây là mô hình và ý nghĩa của một số cụm nến hay được sử dụng. Các cụm nến này rất hay được sử dụng và cho hiệu quả cao, bạn nên học thuộc và thực hành nhiều sẽ giúp ích trong việc trading.
Dark Cloud Cover Giá giảm: nhóm 2 nến xoay chiều giảm nằm giữa một đợt uptrend. Nến 1 là nến xanh có phần thân lớn hơn kích thước trung bình. Nếu 2 là nến đỏ, mở nến ở cao hơn râu trên nến 1, tạo ra gap, và sau đó đóng ở dưới điểm giữa của nến 1.
Doji Star Giảm: Cụm 2 nến dấu hiệu đảo chiều giảm giá trong giữa uptrend. Nến 1 là một nến xanh dài, nến 2 là nến doji mở nến ở trên phần thân của nến 1, tạo ra gap.
Doji Star Tăng: Cụm 2 nến đảo chiều sang tăng giữa downtrend. Nến 1 là nến đỏ dài, nến 2 mở nến ở phía dưới thân của nến 1, tạo ra gap.
Engulfing Giảm [nến nhấn chìm tăng trưởng]: cụm 2 nến báo hiệu kết thúc uptrend. Nến 1 là nến có thân nhỏ, nến 2 là nến có thân lớn bao phủ cả nến 1 và đóng nến ngược trend.
Engulfing Tăng [nến nhấn chìm suy giảm]: cụm 2 nến báo hiệu kết thúc downtrend. Nến 1 là nến có thân nhỏ, nến 2 là nến có phần thân bao phủ hoàn toàn nến 1, và đóng nến ngược trend.
Evening Doji Star Giảm [cụm nến sao hôm]: Cụm 3 nến báo hiệu trước downtrend dù ngay sau đó là 1 nến xanh lớn. Nến 1 là nến xanh thân dài, nến 2 là nến doji đóng đỏ, nến 3 đóng đỏ với giá đóng nằm dưới trung điểm của nến ngày 1.
Morning Doji Star Tăng [cụm nến sao mai]: cụm 3 nến báo hiệu trước báo hiệu đảo chiều sang uptrend. Nến 1 là nến đỏ dài, nến 2 là nến doji với gap mở thấp hơn nến trước. Nến 3 là nến xanh thân dài, tạo gap lúc mở nến và đóng ở trên trung điểm của nến 1.
On Neck Giảm: cụm 2 nến báo hiệu downtrend sẽ tiếp tục. Nến 1 là nến đỏ dài, nến 2 là nến xanh ngắn. Giá đóng của nến 2 gần hoặc bằng giá thấp nhất của nến 1.
Piercing Tăng: cụm 2 nến báo hiệu đảo chiều sang uptrend giữa downtrend. Nến 1 là nến đỏ và có thân nến lớn hơn trung bình. Nến 2 là nến xanh mở dưới giá thấp nhất nến 1, tạo ra gap.
Rising Three Methods Tăng: cụm 5 nến tăng báo hiệu uptrend tiếp tục. Nến 1 là nến xanh dài, nến 2/3/4 là nến đỏ ngắn, nến 5 là nến xanh dài, và đóng nến phía trên giá đóng của nến 1.
Rising Window Tăng: cụm 2 nến báo hiệu tiếp tục xu hướng tăng. 2 nến có thể bất kỳ dạng nào trừ Four-Price Doji. Điểm cốt yếu là có gap giữa giá cao nhất nến 1 và thấp nhất của nến 2.
Tweezer Bottom Giảm: cụm 2 nến báo hiệu khả năng đảo chiều sang tăng, thường thấ trong downtrend. Nến 1 là nến đỏ dài, nến 2 là nến xanh với giá đóng gần bằng giá thấp nhất nến 1.
Tweezer Top Tăng: cụm 2 nến báo hiệu khả năng đảo chiều sang giảm, thường thấy ở giữa uptrend. Nến 1 là nến xanh dài, nến 2 là nến đỏ, với giá cao nhất gần bằng giá cao nhất của nến 1.
eBook Mô Hình Nến Nhật [PDF]
Nếu có thời gian và ý định nghiên cứu chuyên sâu về phân tích kỹ thuật với mô hình nến, bạn có thể tham khảo thêm các ebook học thuật. Dưới đây là danh sách ebook dạng file PDF đã được Payvnn tổng hợp từ các trang web đào tạo uy tín:
- //drive.google.com/file/d/0B3QfBWp6t8O9a0I5RzNjOW1hUE0/view
- //maxpro.vn/uploads/2.2_Phan_tich_ky_thuat.pdf
KÊNH TELEGRAM PAYVNN
HỌC PTKT NÂNG CAO MIỄN PHÍ