Cách chuyển từ lời dẫn trực tiếp sang lời dẫn gián tiếp
Bài 4. Cách dẫn trực tiếp và cách dẫn gián tiếpBạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.01 MB, 17 trang ) Tiếng b/ Họa sĩ nghĩ thầm: Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa.gấp chăn chẳng hạn. Là ý nghĩ CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN Click to add Title GIÁN TIẾP Đọc và tìm hiểu các đoạn trích sau (trích từ truyện ngắn Lặng lẽ Sa Pa của Nguyễn Thành Long) a)Cháu ở liền trong trạm hàng tháng.Bác lái xe bao lần dừng, bóp còi toe toe, mặc, cháu gan lì nhất định không xuống. Ấy thế là một hôm, bác lái phải thân hành lên trạm cháu. Cháu nói: Đấy, bác cũng chẳng thèm người là gì?. Là lời nói (có từ nói) được tách ra khỏi phần câu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. b) Họa sĩ nghĩ thầm: Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn. Nhắc ý nghĩ (có từ nghĩ) được tách ra khỏi phần câu đứng trước bằng dấu hai chấm và dấu ngoặc kép. * Khi chuyển đổi vị trí hai bộ phận ở (b), ta có: Khách tới bất ngờ, chắc cu cậu chưa kịp quét tước dọn dẹp, chưa kịp gấp chăn chẳng hạn Họa sĩ nghĩ thầm. 2 Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN Click to add Title GIÁN TIẾP I. Cách dẫn trực tiếp *Nội dung in đậm trong các ví nhắc lại nguyên văn Ví dụ: sgk/53 lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật. dụ: Nằm trong dấu ngoặc kép. * Dấu hiệu hình thức: Ghi nhớ: sgk/54 Cách dẫn trực tiếp Ví dụ 1: Ông cha ta có câu: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Ví dụ 2: Ông lão ôm thằng con út lên lòng, vỗ nhè nhẹ vào lưng nó khẽ hỏi: - Húc kia! Thầy hỏi con nhé, con là con ai? - Là con thầy mấy lị con u. Thế nhà ta ở đâu? - Nhà ta ở làng chợ Dầu. (Làng Kim Lân) Lưu ý: Ngoài ra lời đối thoại của các nhân vật cũng được xem là lời dẫn trực tiếp. 2 Tiết 19 I. Cách dẫn trực tiếp CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN Click to add Title GIÁN TIẾP Đọc và tìm hiểu các đoạn trích sau: Lão tìm lời lẽ giảng giải cho con trai hiểu. Lão II. Cách dẫn gián tiếp khuyên nó hãy dằn lòng bỏ đám này, để dùi giắng lại ít lâu, xem có đám nào khá mà nhẹ tiền hơn sẽ Ví dụ: sgk/53 liệu; chẳng lấy đứa này thì lấy đứa khác; làng này a/ Lão khuyên nó hãy dằn lòng con đã chết hết con gái đâu mà sợ. gái đâu mà sợ . là lời nói. b/ Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổhiền triết ẩn dật. là ý nghĩ Thuật Hạc) (Nam Cao, Lão lại lời nói, không có dấu gì để ngăn cách với bộ phận đứng trước. b) Nhưng chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhà tu hành, thanh tao theo kiểu nhà hiền triết ẩn dật. (Phạm Văn Đồng Chủ tịch Hồ Chí Minh,tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại) Thuật lại ý nghĩ, ngăn cách bằng từ rằng có thể thay bằng từ là 2 Tiết 19 I. Cách dẫn trực tiếp II. Cách dẫn gián tiếp Ví dụ: SGK/53 Ghi nhớ: sgk/54 CÁCH DẪN TRỰC TIẾP VÀ CÁCH DẪN Click to add Title GIÁN TIẾP *Nội dung in đậm trong các ví dụ: là thuật lại lời nói hay ý nghĩ của người hoặc nhân vật có điều chỉnh cho thích hợp. * Dấu hiệu hình thức: Không đặt trong dấu ngoặc kép Cách dẫn gián tiếp Ví dụ: Ông cha ta có câu: Ăn quả nhớ kẻ trồng cây. Ông cha ta có câu là ăn quả phải nhớ kẻ trồng cây. *Cách chuyển từ lời dẫn trực tiếp thành lời dẫn gián tiếp: 1/ Bỏ dấu hai chấm. Dấu ngoặc kép. 2/ Chuyển chủ ngữ ở lời dẫn trực tiếp theo ngôi thích hợp. Ví dụ : Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói : Chỗ này là chỗ con ta ở được đây. => Bấy giờ bà mẹ mới vui lòng nói rằng đây là chỗ con bà ở được. 2 Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾPTitle VÀ CÁCH DẪN Click to add GIÁN TIẾP I. Cách dẫn trực tiếp II. Cách dẫn gián tiếp -Ví dụ: sgk/53 - Ghi nhớ: sgk/ 54 Bài tập 1: Tìm lời dẫn trong những đoạn trích sau (trích từ truyện ngắn Lão Hạc của Nam Cao). Cho biết đó là những lời nói hay ý nghĩ được dẫn, là lời dẫn trực tiếp hay lời dẫn gián tiếp ? a) Nó cứ làm in như nó trách tôi ; nó kêu ư ử, nhìn tôi như muốn bảo tôi rằng : A ! Lão già tệ lắm ! Bài tập 1: Lời dẫn và cách Tôi ăn ở với lão như thế mà lão xử với tôi như dẫn trong những đoạn trích : thế này à ? a) Dẫn ý nghĩ mà nhân vật Dẫn ý nghĩ. Cách dẫn trực tiếp gán cho con chó. III. Luyện tập: sgk/53 Cách dẫn trực tiếp b) Dẫn ý nghĩ của nhân vật. Cách dẫn trực tiếp b) Sau khi thằng con đi, lão tự bảo rằng: Cái vườn là của con ta. Hồi còn mồ ma mẹ nó, mẹ nó cố thắt lưng buộc bụng, dè sẻn mãi, mới để ra được năm mươi đồng bạc tậu. Hồi ấy, mọi thức còn rẻ cả. Dẫn ý nghĩ. Cách dẫn trực tiếp 2 Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾPTitle VÀ CÁCH DẪN Click to add GIÁN TIẾP I. Cách dẫn trực tiếp II. Cách dẫn gián tiếp III. Luyện tập Bài tập 2 sgk/54,55: Viết đoạn văn nghị luận theo hai cách. Bài tập 2 sgk/54,55: Viết một đoạn văn nghị luận có nội dung liên quan đến một trong ba ý kiến dưới đây. Trích dẫn ý kiến đó theo hai cách: dẫn trực tiếp và dẫn gián tiếp. Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. (Hồ Chí Minh, Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng) b) Giản dị trong đời sống, trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được. (Phạm Văn Đồng, Chủ tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại ) c) Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. ( Đặng Thai Mai, Tiếng Việt, một biểu hiện hùng hồn của sức sống dân tộc). 2 Tiết 19 III. Luyện tập CÁCH DẪN TRỰC TIẾPTitle VÀ CÁCH DẪN Click to add GIÁN TIẾP Bài tập2: Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh Viết đoạn văn nghị luận theo hùng. (Hồ Chí Minh, Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng) hai cách. Đoạn văn mẫu Bài tập 2 sgk/54,55: Dẫn trực tiếp: Các vị anh hùng dân tộc đã lãnh đạo nhân dân ta đánh thắng kẻ thù xâm lược viết lên những trang sử vẻ vang, chói lọi. Bởi vậy, trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở mọi người: Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. Dẫn gián tiếp: Các vị anh hùng dân tộc đã lãnh đạo nhân dân ta đánh thắng kẻ thù xâm lược viết lên những trang sử vẻ vang, chói lọi. Bởi vậy, trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở mọi người là chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. 2 Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾPTitle VÀ CÁCH DẪN Click to add GIÁN TIẾP III. Luyện tập Bài tập 2 sgk/54:Viết đoạn văn nghị luận theo hai cách. a) Dẫn trực tiếp: Các vị anh hùng dân tộc đã lãnh đạo nhân dân ta đánh thắng kẻ thù xâm lược viết lên những trang sử vẻ vang, chói lọi. Bởi vậy, trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng,Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở mọi người: Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. Dẫn gián tiếp: Các vị anh hùng dân tộc đã lãnh đạo nhân dân ta đánh thắng kẻ thù xâm lược viết lên những trang sử vẻ vang, chói lọi. Bởi vậy, trong Báo cáo Chính trị tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ II của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nhắc nhở mọi người là chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng. Bài tập 2b sgk/55: * Dẫn trực tiếp: Trong tác phẩm Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại đồng chí Phạm Văn Đồng đã nói: Giản dị trong đời sống trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được. *Dẫn gián tiếp:Trong tác phẩm Chủ Tịch Hồ Chí Minh, tinh hoa và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại đồng chí Phạm Văn Đồng cho rằng giản dị trong đời sống trong quan hệ với mọi người, trong tác phong, Hồ Chủ Tịch cũng rất giản dị trong lời nói và bài viết, vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được. Bài tập 2c sgk/55: Dẫn trực tiếp: Về Tiếng Việt, Đặng Thai Mai đã nhận xét: Người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. * Dẫn gián tiếp: Về Tiếng Việt, Đặng Thai Mai cho rằng người Việt Nam ngày nay có lí do đầy đủ và vững chắc để tự hào với tiếng nói của mình. 2 Tiết 19 CÁCH DẪN TRỰC TIẾPTitle VÀ CÁCH DẪN Click to add GIÁN TIẾP Bài tập 3 sgk/55:Hãy thuật lại lời của nhân vật Vũ Nương từ cách dẫn trực tiếp sang cách dẫn gián tiếp (Bài tập nhóm) * Cách dẫn trực tiếp: Hôm sau Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng mà dặn: - Nhờ nói hộ với chàng Trương, nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, tôi sẽ trở về. * Cách dẫn gián tiếp: Hôm sau Linh Phi lấy một cái túi bằng lụa tía, đựng mười hạt minh châu, sai sứ giả Xích Hỗn đưa Phan ra khỏi nước. Vũ Nương nhân đó cũng đưa gửi một chiếc hoa vàng và dặn Phan nói hộ với chàng Trương rằng nếu còn nhớ chút tình xưa nghĩa cũ, thì xin lập một đàn giải oan ở bến sông, đốt cây đèn thần chiếu xuống nước, Vũ Nương sẽ trở về. - Thế nào là cách dẫn trực tiếp Cách dẫn gián tiếp ? - Có thể chuyển từ cách dẫn trực tiếp sang cách dẫn gián tiếp (hoặc ngược lại) được không khi chuyển cần lưu ý điều gì? - Học thuộc và phân biệt cách dẫn trực tiếp, cách dẫn gián tiếp -Hoàn tất các bài tập; Tập đặt lời dẫn trực tiếp sau đó chuyển thành lời dẫn gián tiếp : - Bác Hồ dạy: Không có gì quí hơn độc lập, tự do. Hãy viết một đoạn văn không quá 10 dòng trích dẫn câu văn trên theo cách dẫn trực tiếp. - Xem chuẩn bị bài: Sự phát triển của từ vựng |
