Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp

Sự ăn mòn kim loại là sự phá huỷ kim loại hoặc hợp kim do tác dụng của các chất trong môi trường xung quanh.

  • Hệ quả: Kim loại bị oxi hoá thành ion dương

M → Mn+ + ne

Có 2 dạng ăn mòn kim loại là ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa học

VD – Thanh sắt trong nhà máy sản xuất khí Cl2­

Fe + Cl2 → FeCl3

⇒ Ăn mòn hoá học là quá trình oxi hoá – khử, trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường.

a. Khái niệm về ăn mòn điện hóa

– Kim điện kế quay ⇒ chứng tỏ có dòng điện chạy qua.

– Thanh Zn bị mòn dần.

– Bọt khí H2 thoát ra cả ở thanh Cu.

Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp

– Điện cực âm (anot); Zn bị ăn mòn theo phản ứng: Zn → Zn2+ + 2e

Ion Zn2+ đi vào dung dịch, các electron theo dây dẫn sang điện cực Cu.

– Điện cực dương (catot): ion H+ của dung dịch H2SO4 nhận electron biến thành nguyên tử H rồi thành phân tử H2 thoát ra.: 2H+ + 2e → H2↑

⇒ Ăn mòn điện hoá là quá trình oxi hoá – khử, trong đó kim loại bị ăn mòn do tác dụng của dung dịch chất điện li và tạo nên dòng electron chuyển dời từ cực âm đến cực dương.

b. Ăn mòn điện hoá học hợp kim sắt trong không khí ẩm

VD: Sự ăn mòn gang trong không khí ẩm.

– Trong không khí ẩm, trên bề mặt của gang luôn có một lớp nước rất mỏng đã hoà tan O2 và khí CO2 , tạo thành dung dịch chất điện li.

– Gang có thành phần chính là Fe và C cùng tiếp xúc với dung dịch đó tạo nên vô số các pin nhỏ mà sắt là anot và cacbon là catot.

Tại anot: Fe → Fe2+ + 2e

Các electron được giải phóng chuyển dịch đến catot.

Tại catot: O2 + 2H2O + 4e → 4OH–

Ion Fe2+ tan vào dung dịch chất điện li có hoà tan khí O2.Tại đây, ion Fe2+ tiếp tục bị oxi hoá, dưới tác dụng của ion OH− tạo ra gỉ sắt có thành phần chủ yếu là Fe2O3.nH2O.

c. Điều kiện xảy ra sự ăm mòn điện hoá học

  • Các điện cực phải khác nhau về bản chất.

Cặp KL – KL; KL – PK; KL – Hợp chất hoá học

  • Các điện cực phải tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp qua dây dẫn.
  • Các điện cực cùng tiếp xúc với một dung dịch chất điện li.

1, Phương pháp bảo vệ bề mặt: sơn; mạ kim loại

2, Phương pháp điện hóa

3, Sản xuất vật liệu không bị ăn mòn: hợp kim không bị ăn mòn

Bài tập pin điện hóa có lời giải

Bài 1: Tính thế điện cực chuẩn E0 của những cặp oxi hóa khử sau:

a. E0 (Cr3+/Cr), biết suất điện động chuẩn của pin điện hóa Cr -Ni là +0,51V và E0 (Ni2+/Ni) = -0,23V.

b. E0 (Mn2+/Mn), biết suất điện động chuẩn của pin điện hóa Cd -Mn là +0,79V và E0(Cd2+/Cd) = -0,40V.

Hướng dẫn

Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp

Xem thêm:

Lý thuyết kim loại: điều chế kim loại

Trong cuộc sống hằng ngày chắc hẳn ai trong chúng ta cũng đã bắt gặp rất nhiều các vật dụng bị ăn mòn hay bị bào mòn bởi nhiều nguyên nhân khác nhau trong môi trường. Vậy đã bao giờ bạn tò mò về quá trình ăn mòn đó chưa? Hãy cùng tìm hiểu về các quá trình ăn mòn hóa học là gì? Bạn có thể xem cơ chế diễn ra của nó như thế nào thông qua bài viết dưới đây nhé!

Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp
Tàu biển bị ăn mòn

Ăn mòn hóa học là gì? 

Ăn mòn hóa học là một dạng của ăn mòn kim loại hoặc hợp kim dưới tác dụng của các yếu tố trong môi trường xung quanh. Ăn mòn hóa học xảy ra do sự phản ứng của kim loại với hơi nước hoặc chất khí ở nền nhiệt độ cao hoặc theo khoa học thì sẽ là quá trình oxy hóa khử, trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp đến các chất ở trong môi trường.

Ăn mòn hóa học thông thường sẽ xảy ra ở các chi tiết kim loại của máy móc hay các thiết bị thường xuyên phải tiếp xúc với hóa chất, hơi nước ở nhiệt độ cao hay khí oxy.

Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp
Ăn mòn hóa học là gì? Ăn mòn hóa học bản chất là gì?

Để nhận biết một vật bị ăn mòn hóa học bạn hãy tìm hiểu thông qua ví dụ sau: Thanh sắt ngâm trong nước, sau một thời gian mang ra sẽ bị rỉ sét.

Giải thích cho quá trình ăn mòn hóa học: Thanh sắt sau khi tiếp xúc với oxi và độ ẩm trong một khoảng thời gian dài sẽ tạo thành một hợp chất mới đó là Oxit sắt (rỉ sắt). Chất xúc tác tạo nên sự ăn mòn đó là nước. 

Nhìn thì bạn có thể thấy sắt có cấu trúc rắn chắc, tuy nhiên các phan tử nước vẫn có thể xâm nhập vào các lỗ nhỏ hay vết nứt của kim loại. Sự kết hợp của hidro trong nước với các nguyên tố khác sẽ tạo thành axit, từ đó làm cho sắt bị phơi ra nhiều và ăn mòn sắt.

Nếu thanh sắt này ở trong môi trường nước biển thì quá trình ăn mòn này xảy ra còn nhanh hơn. Với quá trình ăn mòn trên thì sắt sẽ bị yếu đi về cấu trúc và làm cho sắt trở nên giòn và xốp.

Ngoài sự ăn mòn hóa học thì còn có ăn mòn điện hóa. Vậy ăn mòn điện hóa là gì hãy cùng tìm hiểu tiếp nhé!

||Xem thêm:

Ăn mòn điện hóa học là gì?

Ăn mòn điện hóa là sự phá hủy các kim loại do hợp kim tiếp xúc với dung dịch chất điện ly và tạo ra dòng điện hay đây còn được gọi là quá trình oxy hóa-khử, trong đó kim loại sẽ bị ăn mòn bởi tác dụng của dung dịch chứa chất điện li và tạo nên dòng electron chuyển dời từ cực âm đến cực dương.

Ăn mòn điện hóa thường xảy ra khi một cặp kim loại hoặc hợp kim ở bên ngoài không khí ẩm hoặc nhúng chúng vào trong dung dịch axit, nước muối,…

Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp
Quá trình ăn mòn hóa học phát sinh dòng điện

Điều kiện để xảy ra ăn mòn điện hóa là gì?

  • Các cực điện phải khác nhau về bản chất. Trong đó kim loại mạnh là cực âm nên sẽ bị ăn mòn nhanh chóng hơn. Ví dụ: Fe và Cu
  • Các cực điện phải tiếp xúc với nhau trực tiếp hoặc gián tiếp với nhau qua dây dẫn
  • Các điện cực này phải cùng tiếp xúc với một dung dịch chất điện ly.

Nếu như thiếu một trong ba điều kiện trên thì sẽ không xảy ra sự ăn mòn điện hóa. Trong tự nhiên thì ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa có thể xảy ra cùng lúc.

So sánh ăn mòn hóa học và ăn mòn điện hóa

Giống nhau: cả hai đều là một dạng của ăn mòn kim loại.

Khác nhau:

Điều kiện xảy ra ăn mòn: 

  • Ăn mòn hóa học: Quá trình này thường xảy ra ở lò đốt hoặc những thiết bị thường xuyên tiếp xúc với hơi nước và khí oxi.
  • Ăn mòn điện hóa học: Phải đáp ứng ba điều kiện đó là: các cực điện phải khác nhau về bản chất, các cực điện phải tiếp xúc với nhau, phải cùng tiếp xúc với một dung dịch chất điện ly.
Ăn mòn hóa học là quá trình oxi hóa khử trong đó các electron của kim loại được chuyển trực tiếp
Phân biệt ăn mòn hóa học với ăn mòn điện hóa

Cơ chế của sự ăn mòn: 

  • Ăn mòn hóa học: Thiết bị sắt (Fe) sẽ tiếp xúc với hơi nước
  • Ăn mòn điện hóa: Gang hay thép là những hợp kim Fe-C. Các điện cực này sẽ tiếp xúc trực tiếp với nhau và với một dung dịch điện li phủ ngoài. Như vậy, vật bị ăn mòn theo kiểu điện hóa của 2 cực âm và cực dương. 

Bản chất của sự ăn mòn: 

  • Ăn mòn hóa học: Là quá trình oxi hóa – khử, tại đó các electron của kim loại sẽ được chuyển trực tiếp đến các chất trong môi trường và ăn mòn chậm sẽ xảy ra.
  • Ăn mòn điện hóa: Là sự ăn mòn kim loại dưới tác dụng của dung dịch chất điện li và tạo ra dòng điện. Ăn mòn điện hóa thường xảy ra nhanh hơn ăn mòn hóa học.

Bài viết trên đây vừa chia sẻ cho các bạn các thông tin về ăn mòn hóa học là gì và ăn mòn điện hóa trong các môi trường xung quanh. Hy vọng với bài viết trên các bạn sẽ có thể tích lũy thêm cho mình một số kiến thức trong học tập cũng như công việc.

Bài viết liên quan khác: